Blockspace và Block size là một khái niệm rất ít được cộng đồng chú ý khi nói tới blockchain. Tuy vậy nhưng mà Blockspace và Block size là một yếu tố vô cùng quan trọng ảnh hưởng rất lớn tới hiệu suất của blockchain. Ngay tại bài viết này mình sẽ chia sẻ thêm thông tin chi tiết liên quan về Block size và Blockspace là gì cũng như ảnh hưởng của nó ở trong blockchain.
Xem thêm:
- EVM là gì? Liệu đế chế EVM Blockchain có giữ mãi vị thế độc tôn?
- ERC 777 là gì? Bản update ERC 20 giờ ra sao?
Block size là gì?
Block size (hay kích thước khối) là chỉ ra kích thước tối đa của một dữ liệu có thể đựng trong một khối trên blockchain. Thí dụ như là blockchain BTC có kích thước khối tối đa là 1 megabyte (MB), việc này tức là là mỗi khối có thể chứa được tối đa 1 MB dữ liệu.
Tìm hiểu: Blockchain là gì? Hiểu về blockchain cho người mới.
Phân biệt Block size và Blockspace
Blockspace và Block size chính là 2 khái niệm liên quan tới kích thước của một khối trong một blockchain. Tuy vậy nhưng mà 2 khái niệm này lại có sự khác nhau hoàn toàn, sau đây mình sẽ phân biệt 2 khái niệm này dưới đây.
Blockspace (không gian khối) chỉ tới lượng dữ liệu thực sự được mọi người dùng trong một khối. Việc này tức là ngay cả khi một blockchain có kích thước khối tối đa (block size limit) là 1 MB, lượng blockspace thực tế được dùng có thể bé hơn 1 MB nếu không có đầy đủ dữ liệu hoặc giao dịch khác để điền vào khối.
Như thế block size là giới hạn cố định được đặt bởi giao thức blockchain, trong khi đấy blockspace thì khác hoàn toàn nó có thể thay đổi tùy thuộc vào lượng dữ liệu được dùng vào thời điểm đấy. Lượng blockspace được dùng trong một khối cũng có thể có tác động vô cùng quan trọng tới thời gian xác nhận, phí giao dịch và thời gian giải quyết giao dịch trên blockchain.
Tại sao block size quan trọng?
Block size chính là một yếu tố vô cùng quan trọng ở trong blockchain, vì Block size đóng góp những vai trò như:
- Dùng để lưu trữ thông tin về các thông tin và những giao dịch khác về hoạt động của blockchain. Với mỗi block được tạo ra trên blockchain, sẽ có một lượng block size giới hạn để lưu trữ dữ liệu.
- Bởi vì block size là một hạn chế cho nên sẽ có một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa người sử dụng về chi phí giao dịch để cho lệnh của họ có thể được xác thực chậm hơn hay nhanh hơn. Việc này đã tạo ra một hệ thống dựa vào thị trường để có thể xác định chi phí mua bán.
- Tại bất cứ thời điểm nào giới hạn số lượng giao dịch có thể được xử lý bởi mạng. Việc này sẽ giúp ngăn cản spam và tấn công không đồng ý dịch vụ (DDoS), có thể làm quá tải mạng và đồng thời hăm dọa tới hiệu suất của nó.
Tìm hiểm thêm về Tấn công DDoS.
Tầm ảnh hưởng của Block size trong blockchain
Tác động đến phí giao dịch
Block size có mối liên hệ trực tiếp tới phí giao dịch trong blockchain. Nếu như mà không gian khối có đầy đủ tất cả, tức là mỗi khối có đựng rất đầy dữ liệu, tất cả những giao dịch mới đều sẽ phải chờ đợi cho tới lúc có đầy đủ không gian để có thể được gồm có vào khối mới. Lúc đấy, nếu như mà những người sử dụng muốn được giao dịch nhanh hơn, tốt hơn thì người dùng sẽ phải trả mức chi phí giao dịch nhiều hơn những người khác để có thể được giải quyết trước những giao dịch khác.
Đổi lại, khi mà không gian khối vẫn chưa đầy đủ thì tức là chi phí giao dịch sẽ ít hơn rất nhiều. Ở trong trường hợp như thế này, những giao dịch mới có thể được giải quyết nhanh chóng và đồng thời với mức phí giao dịch ít hơn. Nói chung là, tình trạng không gian khối chưa đầy có thể giúp giảm thiểu chi phí giao dịch cho người sử dụng trong khi không gian khối đầy đủ có thể dẫn tới phí giao dịch nhiều hơn.
Ảnh hưởng đến khả năng mở rộng
Khả năng mở rộng của một blockchain phụ thuộc hoàn toàn vào tài năng giải quyết số lượng giao dịch mà nó có thể xử lý một cách vô cùng có hiệu quả. Block size có một vai trò rất quan trọng trong việc tối ưu hóa và quản lý việc dùng khối, từ đấy trở đi ảnh hưởng rất lớn tới khả năng mở rộng của blockchain.
Nếu như mà không gian khối không được quản lý tốt và bị giới hạn thì đồng nghĩa với việc nó có thể gây ra tình trạng xếp hàng những giao dịch chờ đợi được xử lý, giải quyết. Khi đấy, phí giao dịch sẽ tăng, tốc độ xử lý giao dịch sẽ giảm và thời gian xử lý giao dịch sẽ kéo dài. Sự việc này đã gây ra những trở ngại to lớn cho khả năng mở rộng của blockchain.
Tác động đến thời gian xử lý giao dịch
Block size có ảnh hưởng trực tiếp tới thời gian xử lý, giải quyết giao dịch trên blockchain. Nếu như mà khối được dùng không tối ưu, thì đồng nghĩa với việc những giao dịch còn lại sẽ phải tiếp tục đợi chờ ở trong hàng đợi để có thể được xử lý, nó đã gây ra thời gian chờ đợi kéo rất lâu cho giao dịch.
Đổi lại, nếu như mà khối được dùng đã quá nhiều (nghĩa là quá đầy giao dịch được thêm vào khối), có thể thời gian xác nhận của mỗi một giao dịch sẽ nâng lên do phải đợi chờ để khối được xác nhận.
Tìm hiểu thêm Làm sao để thắng trong cuộc chiến Gas War?
Mô hình kinh tế của Blocksize
Mô hình kinh tế của block size chính là 1 phần vô cùng quan trọng ở trong hoạt động của một vài loại blockchain như BTC. Ở trong mô hình này, những người dùng blockchain phải trả chi phí để có thể được xử lý, giải quyết giao dịch của mình ở trên mạng.
Chi phí giao dịch được trả bởi người sử dụng và được gửi tới những thợ đào (miners) trên mạng, những người sẽ thực hiện xác minh những giao dịch vào các khối (blocks) trên blockchain. Những giao dịch có mức chi phí ít có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn để được xử lý bởi vì là các thợ đào sẽ chọn lựa những giao dịch có mức chi phí cao hơn để xử lý nó trước.
Mô hình kinh tế của Blockspace đóng vai vô cùng trò quan trọng trong việc an toàn và duy trì tính toàn vẹn của blockchain. Lúc mà chi phí giao dịch quá ít, những thợ đào có thể thậm chí là không có một chút động lực để xử lý những giao dịch đấy, điều này dẫn tới việc trì hoãn giao dịch. Đổi lại, nếu như mà chi phí siêu cao, người sử dụng có thể đổi sang dùng những dịch vụ khác, gây ảnh hưởng rất lớn tới sức chứa và khả năng mở rộng của blockchain.
Các giải pháp đối với giới hạn Block size
Các vấn đề về giới hạn Block size
Một vài vấn đề nổi tiếng liên quan tới giới hạn blockspace gồm có:
1: Mức chi phí giao dịch tăng rất cao.
2: Thời gian xử lý giao dịch vô cùng chậm.
3: Không có cách nào thể mở rộng được.
4: Không có một chút công bằng nào cho người tham gia.
Giải pháp đối với giới hạn block size
Có 1 vài giải pháp tiềm năng nhằm để tăng hiệu quả và khả năng lưu trữ ở trong tương lai đó chính là:
- Off-chain scaling solutions (Layer 2): Những giải pháp mở rộng ngoài chuỗi, ví dụ như Optimism trên Ethereum hoặc Lightning Network trên BTC, cho phép giảm tải cho mạng chính, giải quyết những giao dịch ngoài chuỗi và đồng thời giúp tăng hiệu quả dùng blockspace.
- Segregated Witness (SegWit): Đây chính là một cập nhật giao thức của BTC, cho phép chứng minh giao dịch được chứa trong một khối mà không cần dùng tất cả Block size của khối đấy. Việc này giúp tăng lên khả năng lưu trữ blockspace trên mạng BTC.
- Dùng blockchain có blockspace cao: Hiện có một vài số blockchain cũng đã tùy chỉnh kích thước khối tối đa để có thể tăng khả năng lưu trữ blockspace. Thí dụ: BTC Cash tăng kích thước khối tối đa lên 8MB, trong khi đấy Monero tăng lên 2MB.
- Proof-of-Stake (PoS): Một vài blockchain dùng thuật toán PoS thay vì PoW để đào coin. Việc này giúp cho giảm nhu cầu về khối lượng blockspace, tăng khả năng mở rộng của blockchain và giảm tải khối lượng tính toán cần thiết để đào.
- Nâng cấp blockchain: Việc nâng cấp blockspace của một blockchain chính là một quá trình vô cùng phức tạp, đầy rủi ro và đồng thời liên quan tới việc thay đổi giao thức của blockchain. Việc này thông thương sẽ được thực hiện thông qua một quá trình gọi là hard fork, là một sự chia tách mãi mãi ở trong lịch sử giao dịch của blockchain.
Ở thời điểm hiện tại, Proof of Stake chính là một cơ chế đồng thuận nổi tiếng dành riêng cho những blockchain mới bắt đầu ra mắt. Tuy vậy nhưng mà Layer 2 đã được hứa hẹn nhiều hơn rất nhiều bởi vì nó có thể giúp cho những blockchain top-tier hiện tại như là Ethereum mở rộng và có hiệu suất tốt hơn rất nhiều.
Tìm hiểu thêm về Layer 2 là gì? Bước tiền mới cho ước mơ mở rộng của layer 1.