Mình nói trước bài này có rất nhiều những thông tin quan trọng thế nên anh em hãy chuẩn bị giấy bút để ghi lại tất cả những ý mà bạn cảm thấy khó nhớ. Anh em nào nhanh quên thì hãy đọc lại phần ghi chú của mình thì sẽ nhớ được lâu hơn đó
Nếu bạn là người đã đầu tư một thời gian, chắn hẳn bạn cũng đã có những kinh nghiệm nhất định riêng của mình.
Vì thế cho nên anh em nào quá bận rộn không có thời gian thì hãy bỏ qua phần mục lục của bài viết trước, sau đó tuỳ vào nội dung nào làm bạn cảm thấy hứng thú thì bạn click vào nội dung đó để đọc đúng chính xác phần thông tin bạn cần tìm hiểu, như thế sẽ rất nhanh và hiệu quả đó.
Mình cũng nói trước luôn anh em nào đã là người có kinh nghiệm lâu năm về đầu tư ICO, đã trải qua rất nhiều dự án rồi, đã ăn được rất nhiều kèo ngon và cũng không ít lần đu đỉnh thì bài viết này sẽ không giúp ích được nhiều cho bạn.
Nhưng mà mình rất mong rằng bạn sẽ dành thời gian ra để đọc sơ qua hết tất cả nội dung bài viết này, tất nhiên không phải để học, mà là để dạy, để góp ý giúp mình những điểm hay hơn, để bổ sung cho mình những kinh nghiệm nhiều hơn, để chia sẻ cho toàn bộ tất cả những anh em mới bắt đầu có nhiều góc nhìn hơn về đầu tư ico.
Anh em nào mà đọc xong bài viết này mà tự trả lời được tất cả những câu hỏi như sau thì chúc mừng bạn đã thành công rồi đó.
- Liệu đầu tư ICO có ngon như mình nghĩ không?
- Mình có nên đầu tư không?
- Nếu đầu tư thì nên đầu tư như thế nào?
- Cùng rất nhiều câu hỏi khác liên quan trực tiếp tới đầu tư ico, đầu tư bitcoin…
Cùng bắt đầu thôi nào!
Xem thêm
- Hashrate là gì? Sự cần thiết của Hashrate trong Crypto
- LIDO (Mô hình Lido Finance) – Bước ngoặt lớn trong thị trường Staking Derivatives
Chương 1: Đầu tư ICO là gì?
ICO là gì?
ICO (Initial Coin Offering – Đợt phát hành coin đầu tiên) là một hình thức huy động vốn cộng đồng, trong đó nhà đầu tư sẽ đưa cho dự án một số tiền, đổi lại, dự án sẽ gửi lại cho các nhà đầu tư một lượng coin tương ứng theo tỷ giá đã quy định sẵn ban đầu.
Trước lúc ICO, dự án sẽ cần cung cấp tất cả những thông tin như tổng số tiền cần kêu gọi, tổng số lượng coin phát hành ra là bao nhiêu, tỷ giá coin như thế nào…cùng những thông số khác để nhà đầu tư nắm rõ, từ đấy trở đi đưa ra quyết định có nên đầu tư hay không.
Tại sao các nhà đầu tư lại muốn mua ICO?
Từ trước cho đến nay không có bất cứ một ai muốn mang tiền của mình đi đầu tư mà lại thua lỗ. Nguyên nhân làm cho mọi người tham gia đầu tư ở giai đoạn ICO đơn giản bởi vì họ nhìn thấy tiềm năng của dự án.
Họ dự đoán giá coin sẽ tăng sau khi được list lên sàn. Và chính vì thế cho nên, họ không ngần ngại mà đưa ra quyết định đầu tư với kỳ vọng đồng coin đó sẽ đem về cho họ lợi nhuận.
Ngoài ra, ICO còn chính là hình thức đầu tư đem tới cho các cá nhân những cơ hội lớn.
Nếu như trước kia chỉ có những nhà đầu tư thiên thần (Angel Investor) hay các quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital Fund) với số tiền rất lớn trong tay mới được đầu tư cho những dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu, thì tới thời điểm hiện tại, ICO đã cho phép toàn bộ những nhà đầu tư cá nhân, với số vốn nhỏ chỉ tầm 100$ là đã có thể tham gia được.
Những thương vụ đầu tư ở giai đoạn phôi thai như thế này tất nhiên sẽ có nguy cơ rủi ro cao. Nhưng, nếu trong vị trí của bạn số hên tìm được những Facebook, Amazon, Google… tiếp theo, số tiền bạn kiếm về cũng sẽ rất nhiều đó.
Đầu tư ICO không thích hợp đối với những ai?
Đầu tư bitcoin nói chung và ICO nói riêng không phải là loại hình đầu tư dành cho toàn bộ mọi người. Có những người không thích hợp cũng có những người thích hợp.
Trước khi đi vào câu chuyện đầu tư ICO dành cho ai, thì chúng ta hãy cùng nói về ai không thích hợp để đầu tư ICO.
1. Người nào không có niềm tin, luôn luôn nghi ngờ vào Bitcoin và thị trường cryptocurreny
Nếu như mà anh em đã chọn một cái gì đấy để đầu tư thì mình phải cần có niềm tin mãnh liệt vào thị trường trước, sau đến mới là tin rằng mình có thể kiếm tiền được từ thị trường này. Không có niềm tin, bạn sẽ không thoải mái trong các quyết định đầu tư của mình, như thế đầu tư sẽ bị thất bại.
Bitcoin, ICO không phải là hình thức đầu tư duy nhất, nếu bạn cảm thấy không an tâm hoặc không thoải mái khi đầu tư tiền điện tử, bạn vẫn còn vô vàn sự lựa chọn khác như chứng khoán, bất động sản hay vàng.
2. Người muốn ăn chắc mặc bền, không dám chấp nhận rủi ro
Mình không hề có ý gì đâu mình chỉ muốn giải thích rõ tính chất của cuộc chơi đầu tư ICO trước khi bạn quyết định tham gia vào.
Đối với đầu tư cryptocurrency, ngay cả việc bạn hold bitcoin hay đào coin đều có rủi ro.
- Bitcoin chính là đồng crypto có vốn hoá lớn nhất hiện tại theo Coinmarketcap, nhưng ai đã mua bitcoin ở giá $60k cũng đang lo lắng, lo sợ khi giá chỉ đang xoay quanh $49k.
- Hay đơn giản hơn đề cập tới việc đào coin, nhiều người nghĩ đầu tư dàn trâu đào một vài năm, sau này khi không đào được nữa thanh lý sẽ vẫn thu hồi được vốn. Thế nhưng không phải dễ ăn thế đâu. Không may có sự cố cháy hoặc giá điện tăng cao, độ khó đào tăng lên thì việc đào coin cũng không có lãi như trước.
Đầu tư ICO chính là cuộc chơi cực kỳ mạo hiểm, mang lại cảm giác mạnh cho người chơi nên nếu bạn là người thích an toàn tuyệt đối, bạn sẽ cần cân nhắc thật kỹ trước khi bắt đầu hoặc có thể chọn một lĩnh vực đầu tư khác đôi khi sẽ tốt hơn.
3. Người không đủ kiên nhẫn
Tiền không tự nhiên mất đi, nó chỉ chuyển từ túi người thiếu kiên nhẫn sang túi của người biết kiên nhẫn.
Từ một ý tưởng kinh doanh đến một doanh nghiệp thành công là một chặng đường rất dài, chúng ta không thể kỳ vọng xây được một Facebook hay Apple lớn mạnh như ngày hôm nay chỉ trong một đêm được.
Thành công chính là cả một quá trình, không phải ngày một ngày hai. Nếu bạn muốn chiến thắng trong thị trường này thì phải thật kiên nhẫn.
4. Người lười biếng, không chịu học hỏi, trau dồi kiến thức
Thị trường cryptocurrency đang thay đổi với tốc độ rất nhanh. Một ngày có vô cùng nhiều tin tức và thông tin được cập nhật mới. Bạn cứ thử nghĩ đi, hơn 2000+ dự án, nếu mỗi ngày một dự án chỉ cập nhật một tin tức mới thôi đã là 2000+ tin rồi. Một khối lượng thông tin siêu to khổng lồ.
Để có thể thích nghi đối với sự thay đổi một cách chóng mặt đến mức kỷ lục của thị trường, trong đầu chúng ta phải luôn luôn đặt tâm thế học hỏi và cập nhật kiến thức liên tục để không bị lỗi thời.
Nếu bạn là một người:
- Tin tưởng vào tương lai của blockchain và cryptocurrency,
- Dám chấp nhận rủi ro.
- Có đủ sự kiên nhẫn.
- Ham học hỏi và có một chút vốn dư dả.
Thì đầu tư ICO có thể là sự lựa đúng đắn dành cho bạn. Chỉ cần bạn luôn luôn nhớ là, một khi đã quyết định lựa chọn nó, hãy chiến đấu hết mình như những chiến binh, chiến đấu để giành chiến thắng.
Đầu tư ICO cần bao nhiêu tiền?
Mình đoán không lầm thì tất cả những người mới tham gia vào thị trường đều hỏi mình câu này.
Nhìn chung, các dự án ICO hiện tại có cách chính sách giá khác nhau. Mặc dù vậy nhưng mà mình thấy đa phần họ đều đề nghị bạn phải đầu tư ít nhất 0.1ETH.
Một vài dự án họ sẽ không giới hạn số lượng tối đa có thể mua. Nhưng với các dự án được quá đông nhà đầu tư muốn mua, thì để đảm bảo nhiều nhà đầu tư sẽ mua được coin nhất, họ sẽ giới hạn số lượng tối đa bạn có thể mua.
Ví dụ: Trong đợt ICO của Pundi X, mỗi nhà đầu tư cũng chỉ mua được ít nhất 5 ETH. Nếu như ai vẫn cố tình gửi hơn 5 ETH thì dự án sẽ xem như người đó làm sai chính sách, và sẽ không bao giờ bán cho người đó.
Đối với những trường hợp như Pundi X, nếu muốn mua nhiều hơn, bạn có thể tham gia mua ở đợt pre-sale, hay còn gọi là bán sỉ.
Bán sỉ thì bạn sẽ phải mua số lượng lớn, thường ít nhất từ 5 ETH trở lên. Và mua sỉ thì tất nhiên giá sẽ rẻ hơn khi bạn mua lẻ, nhưng bù lại coin bạn mua sẽ bị khoá không được giao dịch trong một khoảng thời gian nào đó, thường là nửa năm tới 1 năm.
Nguyên nhân bởi vì thông thường những người mua sỉ đều nắm số lượng cực kỳ lớn, nên sau khi ICO xong lên sàn, những người này xả đồng loạt thì giá trị đồng coin đó sẽ bị giảm một cách chóng mặt.
Vì thế cho nên mua nhiều ở pre-sale cũng có ưu và nhược điểm riêng, tuỳ vào vốn và tính cách mà mỗi người tự đưa ra quyết định nên mua bao nhiêu, ở vòng nào, pre-sale hay public sale.
Bên cạnh đó, trong suốt khoảng thời gian phát triển cộng đồng Tienao.com.vn, mình cũng gặp được nhiều bạn có một niềm yêu thích mãnh liệt đối với việc đầu tư nhưng lại không có nhiều tiền. Nếu bạn cũng rơi vào trường hợp này, hãy tham khảo qua về các chương trình bounty & airdrop.
Đây chính là những chiến dịch quảng bá tên tuổi của dự án ICO trong thời gian đầu để nhiều người biết đến.
Bạn sẽ thực hiện một hành vi nào đó giúp họ quảng bá, điển hình như chia sẻ thông tin dự án lên facebook, twitter hay telegram chẳng hạn, đổi lại họ sẽ trả cho bạn một số lượng coin nhất định.
Sau khi ICO kết thúc, coin được trả về ví của bạn và bạn có thể bán số coin này đi để có được một chút vốn ban đầu. Khi có vốn rồi, bạn sử dụng nó đầu tư vào các dự án tiềm năng để nhân bản số tiền đó lên, chỉ dễ dàng vậy thôi.
Trong lĩnh vực này, tài sản chính của bạn nằm ở kiến thức, kỹ năng và phương pháp đầu tư.
- Nếu bạn là một người thông minh, bạn có thể biến 0.1 ETH thành 100ETH.
- Nếu bạn không giỏi, 100ETH cũng có thể về lại 0.1ETH.
Không quan trọng bạn xuất điểm với con số bao nhiêu, quan trọng là bạn sẽ nhân con số đó lên bao nhiêu lần trong khoảng thời gian bao lâu.
Hãy trở thành một người thông minh, và tiền sẽ đuổi theo bạn. Ngay cả khi không có đồng nào trong tay, bạn vẫn có thể bắt đầu được (theo cách mình đã chia sẻ) thì sợ gì mà không thử.
Tư duy chính xác về đầu tư ICO
Tới phần này có lẽ là bạn cũng đã hiểu được bản chất của ICO chẳng qua là một hình thức huy động vốn từ cộng đồng để phát triển một ý tưởng nào đó.
Chúng ta đưa tiền của mình cho dự án đó bởi vì mình có một niềm tin mãnh liệt vào ý tưởng, và tin vào khả năng của team dev có khả năng phát triển nó đi tới thành công. Một khi thành công rồi chúng ta hoàn toàn có thể dùng được sản phẩm/dịch vụ của dự án đó. Không chỉ dừng lại ở đó còn được hưởng lợi từ việc đồng coin đó tăng giá.
Vấn đề ở đây đó chính là chúng ta bắt buộc cần phải tìm ra được dự án tốt có tất cả những lý do để thành công.
Ý tưởng tốt, thị trường lớn có nhu cầu, team dev có năng lực,… nói chung là thiên thời, địa lợi, nhân hoà phải có đủ cả. Có thể bạn sẽ bất ngờ khi hơn 2000+ dự án ngoài kia chỉ có một con số cực kỳ nhỏ là thuộc nhóm này.
Vì sao vẫn có rất nhiều những dự án còn lại vẫn đang được giao dịch cực kỳ nhiều mỗi ngày?
Hầu hết tất cả mọi người đều đang xem đây như là một game đem tới một lợi nhuận khủng. Thường thường họ hay quan tâm, chú ý tới những kèo vào lệnh x2 x3, thậm chí x10 trong 1 ngày, chứ có rất ít người có thời gian tìm hiểu một cách kỹ càng về dự án mình đang đầu tư là gì.
Đam mê lợi nhuận không phải là không tốt. Điều mình muốn nói ở đây đó chính là chúng ta hãy luôn luôn tỉnh táo đừng để lợi nhuận làm che mắt đi sự tỉnh táo của bản thân trong việc ra quyết định đầu tư.
Bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số người dành thời gian chịu khó tìm hiểu một cách kỹ càng về các đồng coin để biết được mình đang đầu tư vào cái gì, dự án có tiềm năng không, cơ sở nào để kỳ vọng tăng giá,…. Nhưng mà có rất ít trường hợp này xảy ra.
Việc này làm cho trong đầu mình hình dung đến thời kỳ của bong bóng dotcom. Thời điểm đấy có rất nhiều dự án, công ty về dot com ra đời vì việc kiếm tiền cực kỳ dễ, tuy nhiên thì khi bong bóng đi qua, chúng ta còn lại những gì?
Tất cả những công ty đó còn tồn tại nữa hay không? Hay chỉ còn những công ty thực sự đem tới giá trị cho xã hội, cho cộng đồng như Amazon, Ebay, Alibaba, Apple…?
Nhìn lại lịch sử, những ngày đó, nếu như mà nhà đầu tư nào nhận ra mỏ vàng từ Amazon, Ebay, Alibaba, Google hay Apple và đầu tư vào cổ phiếu những công ty này thì bây giờ bạn thử nghĩ đi, họ đã kiếm được biết bao nhiêu tiền?
Chính bởi vì giá trị đem tới cho cộng đồng, giá trị thực sự được tạo ra đã giúp cho những công ty này đứng vững ngay cả khi bong bong kia nổ tung.
Bitcoin có phải là bong bóng không?
Hiện tại chủ đề này vẫn đang được rất nhiều người tranh cãi. Tuy nhiên thì mình tin rằng bằng việc chọn ra những dự án mang lại giá trị thực sự, dù có hay không có bong bóng, những dự án này cũng sẽ vẫn tồn tại và phát triển một cách mạnh mẽ.
Bằng phương pháp tìm ra và đầu tư vào những dự án này, không những chúng ta sẽ bảo vệ được nguồn vốn của mình một cách an toàn hơn, mà đồng thời còn có thể thu về được cực kỳ nhiều lợi nhuận từ sự phát triển của nó.
Tất nhiên trong những ngày gặp gỡ bạn bè ở quán nước, hay ngồi tụ tập anh em ăn uống trên bàn nhậu bạn vẫn đang nghe mọi người đề cập về những cơ hội kiếm tiền từ trade coin rác hoặc thị trường đang tăng trưởng bỏ tiền vào đồng nào cũng tăng làm cho bạn muốn nhảy vào ngay lập tức.
Thật vậy, trong ngắn hạn, những hình thức đó vẫn có thể kiếm được tiền.
NHƯNG…. (chữ “nhưng” này rất lớn nhé)
Tất cả những cách này tiềm ẩn những rủi ro lớn khi thị trường điều chỉnh, thanh lọc tất cả những dự án yếu để nhường chỗ cho những dự án tốt hơn.
Gần đây nhất các bạn có thể thấy sự kiện Bitrex đã xóa bỏ 82 đồng coin trên sàn của họ do volum giao dịch quá yếu và các yếu tố kỹ thuật của những dự án đó thường xuyên gặp lỗi, đặc biệt là chuyển coin nhận coin.
Trong khoảng thời gian ngắn, hình thức nào cũng hoàn toàn có thể kiếm được tiền, chỉ là chúng ta không biết quãng thời gian này sẽ kéo dài được tầm khoảng bao lâu.
Xét về dài hạn, mình nghĩ không trước thì sau thị trường cũng sẽ có một đợt thanh lọc lớn và loại bỏ dần những đồng coin rác. Sự cạnh tranh một cách khốc liệt giữa các dự án sẽ càng ngày càng lớn dẫn tới tình trạng những dự án nào không đủ nội lực sẽ dần bị đào thải. Chỉ là trong thời gian sớm hay muộn mà thôi.
Đó chính là lý do vì sao mình khuyến khích toàn bộ tất cả những anh em hãy tìm săn dự án tốt để đầu tư vào nó. Đừng vì sự tham lam của bản thân mà bỏ qua cơ hội kiếm nhiều tiền hơn trong dài hạn.
Đặc biệt nữa là trước khi mình tin tưởng và quyết định đầu tư cho một dự án nào, đừng quên nhớ về nguyên tắc đầu tư số một của Warren Buffett:
“Never lose your money” (đừng bao giờ để mất tiền).
Câu nói này có thể sẽ giúp bạn được vô cùng nhiều trước khi đưa ra quyết định đầu tư đấy!
Chương 2: Rủi ro và Cơ hội của Đầu tư ICO
Chắc hẳn là tiềm năng và cơ hội thì anh em cũng nghe nhiều rồi đúng không, tuy nhiên thì mình thấy có một chủ đề có rất ít người nhắc tới, đó chính là rủi ro tiềm ẩn từ đầu tư ICO.
Chính vì vậy cho nên từ lúc bắt đầu viết bài viết này, chủ đề mình muốn đề cập đến trước vẫn là vấn đề rủi ro.
Tới một thời điểm nào đó bạn hiểu về cả rủi ro lẫn cơ hội rồi, thì ít ra kỳ vọng đầu tư cũng sẽ thực tế hơn, không bị sự tham lam làm mất lý trí, hoặc đơn giản là biết được phía trước những nguy cơ nào đang rình rập để có cách giải quyết kịp thời.
Có được vậy, lúc đầu tư không may có thua, cũng không quá buồn vì đã xác định có chơi có chịu. Không nản chí mà mạnh mẽ đứng dậy và bước tiếp. Rủi ro cũng đã được dự tính trước nên cũng không quá ảnh hưởng đến tổng tài sản đầu tư.
Rủi Ro
Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em một vài rủi ro mà anh em bắt buộc cần phải biết khi đầu tư Bitcoin nói chung hay đầu tư ICO nói riêng:
1. Pháp lý
Đây có lẽ chính là điều làm đau đầu nhiều nhất cả dự án lẫn nhà đầu tư. Rủi ro pháp lý hoàn toàn có thể dẫn đến việc vi phạm pháp luật như chơi, vì thế cho nên chúng ta cần phải tìm hiểu một cách kỹ càng liên quan về vấn đề này trước khi đầu tư.
Theo như mình tìm hiểu ở Việt Nam hiện tại không cho phép dùng tiền điện tử (Bitcoin & các đồng coin khác) với chức năng tiền tệ. Điều đó tức là nếu như bạn cố tình sử dụng BTC, ETH hay bất cứ một đồng coin nào cho tính năng thanh toán đều là vi phạm pháp luật và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đó.
Mặc dù vậy nhưng mà, nếu trong trường hợp bạn xem tiền điện tử như một loại hàng hóa (commodity) và mua nó với mục đích tích trữ đầu cơ chờ tăng giá bán thì vẫn có thể được, không hề sao.
Từ 01/01/2018, Việt Nam không chấp nhận sử dụng bitcoin cũng như các đồng crypto khác với mục đích thanh toán. Mọi hành vi làm trái đều có khả năng bị truy tố trách nhiệm hình sự.
Đối với kiều bào Việt Nam hiện đang sinh sống trên những đất nước khác, mình khuyến khích các bạn hãy nghiên cứu chính sách của quốc gia đó kỹ trước khi bắt đầu đầu tư để tránh rắc rối về sau.
2. Không giấy tờ ràng buộc
Không giống với chứng khoán, khi bạn mua cổ phiếu, tài sản đó là của bạn và đồng thời được pháp luật bảo vệ thì khi mua ICO, số coin đó vẫn được trả về ví của bạn bình thường nhưng nó sẽ không được sự bảo vệ của pháp luật. Giao dịch góp vốn, mua coin của bạn sẽ không được chứng từ bởi bất kỳ một loại giấy tờ nào.
Phân tích cho anh em một cách dễ hiểu hơn, sau khi gọi vốn thành công xong, nếu đội ngũ phát triển cầm số tiền đó và bỏ trốn, bạn cũng không thể nào có thể làm được gì cả.
Ngay cả trong trường hợp họ không lấy mất đi số tiền của bạn, những nguy cơ khác vẫn tồn tại như team dev dùng tiền sai mục đích, nói theo cách này nhưng lại làm theo cách khác, hoặc tệ hơn nữa là nói mà không bao giờ thực hiện.
Để có thể hạn chế được việc này, khi đánh giá các dự án, chúng ta sẽ cần kiểm tra kỹ một cách kỹ càng tất cả những thông tin liên quan về công ty, đội ngũ sáng lập để biết được rằng đây là người thật việc thật, uy tín & hoàn toàn có đủ năng lực để thực hiện điều họ nói.
Con người có khả năng tạo ra được vô cùng nhiều thứ mới lạ, kỳ diệu. Một dòng code, một bài diễn thuyết, một sản phẩm… toàn bộ đều bắt tay từ con người.
Thời ông cha ta có câu “chọn mặt gửi vàng” quả không sai!
3. Cá mập thao túng giá
Cá mập ở đây ngụ ý đề cập tới những cá nhân hoặc tổ chức đang nắm giữ một số lượng coin đủ lớn có thể thao túng giá của một đồng coin nào đó.
Thông thường, những đồng coin có khối lượng giao dịch càng bé thì đồng nghĩa với việc càng dễ thao túng. Một đồng coin có khối lượng giao dịch trong ngày tầm 100 triệu vnđ thì chỉ cần bạn sở hữu ít nhất 100 triệu, bạn có thể làm giá được đồng coin đó.
Tất nhiên nó còn phụ thuộc vào kỹ thuật làm giá nữa, chứ cầm tiền trong tay mà không biết cách làm giá cũng chả làm được gì, có khi đã không thắng lại còn lỗ to ấy.
Để có thể tránh được tất cả những trường hợp như thế này, bạn nên chọn đầu tư những đồng coin có khối lượng giao dịch lớn một chút, tầm 10 triệu đô trở lên thì khả năng bị làm giá sẽ khó hơn.
Mặc dù nói là khó hơn nhưng không phải là không thể, chẳng qua để làm giá ở khối lượng giao dịch đó, cá mập sẽ phải cần vô cùng nhiều tiền nên xác suất bị làm giá sẽ thấp hơn.
Khối lượng giao dịch càng lớn thì khả năng bị làm giá bởi cá mập sẽ càng ít lại.
4. Nguy cơ bảo mật
Nếu như bạn có thời gian đọc báo cập nhật tin tức hàng ngày, thì chắc hẳn là cũng rất quen đối với những tin như người này người kia bị hack mất rất nhiều tiền….
Theo quan sát của mình thì đa số tất cả những nguyên nhân chính bị hack đều xuất phát từ phía người sử dụng là nhiều.
Vậy thì chẳng lẽ người sử dụng sai ư? Câu trả lời là không. Chẳng qua là họ chưa biết làm đúng phương pháp để bảo vệ tài sản của mình mà thôi.
QUAN TRỌNG: Để có thể bảo mật tài khoản của mình, thì anh em cần phải đặc biệt ghi nhớ mấy ý dưới đây:
Đừng BAO GIỜ share Private Key cho người khác.
Chỉ cần có private key là bất cứ một ai cũng có thế đăng nhập vào ví coin của bạn và chuyển coin đi.
Nếu như mà bạn cũng thường xuyên dùng dịch vụ internet banking để chuyển tiền đi, thì việc bạn giao cho người ta private key cũng giống như việc bạn share thông tin username, password và mã OTP để chuyển tiền đi vậy.
Chỉ cần có được private key, bất cứ một ai cũng có quyền truy cập và thao tác với toàn bộ các tính năng nằm trong ví mà không gặp phải một trở ngại nào.
Luôn luôn bật bảo mật 2 bước (2FA)
Điều này sẽ giúp bạn hạn chế được rất nhiều rủi ro với tài sản của mình ngay cả trong trường hợp tệ nhất là bạn bị lộ username, password đăng nhập một platform nào đó đang lưu trữ tài sản của bạn. Ở thời điểm hiện tại bạn hoàn toàn có thể dùng những ứng dụng 2FA nổi tiếng như Google Authenticator hoặc Authy.
Đừng lơ là, luôn luôn kiểm tra một cách kỹ càng địa chỉ website bạn muốn đăng nhập
Đối với những website bạn thường xuyên dùng, hãy bookmark lại đường dẫn trên trình duyệt của mình. Vừa đăng nhập nhanh hơn, vừa không gặp phải những trường hợp vào nhầm fake website.
Ví dụ liên quan về fake website:
Domain gốc: Binance.com => Fake: Binnance.com (thêm 1 chữ n ở giữa)
Domain gốc: MyEtherWallet.com => MyEtheWallet.com (bỏ 1 chữ r ở giữa)
Những fake website này được sinh ra chỉ với một mục đích duy nhất đó chính là lấy được tất cả những thông tin quan trọng của bạn như private key, username, mật khẩu,… sao cho chỉ cần với những thông tin được cung cấp, người đứng sau những fake website này có thể đăng nhập vào được ví của bạn và chuyển coin của bạn đi.
Theo như mình tìm hiểu thì những fake website này thường thường sẽ được xây dựng gần giống đến 99% trang web thật, chỉ khác nhau đúng duy nhất mỗi tên miền.
Chính vì thế cho nên, để có thể bảo vệ an toàn cho chính mình, hãy bookmark lại tất cả những địa chỉ cần thiết.
Luôn luôn đăng xuất tài khoản sau khi dùng xong
Chắc hẳn bạn đang thắc mắc là vì sao lại phải làm như thế đúng không? Vì khi bạn duyệt web, tất tần tật những hành vi, lịch sử duyệt web của bạn sẽ được lưu vào một cái gọi là cookie. So với việc đánh cắp thông tin của các fake website, thì việc lấy được cookie của người sử dụng sẽ đơn giản hơn vô cùng nhiều.
Nếu như trong trường hợp bạn quên không đăng xuất sau khi duyệt web, session đăng nhập của bạn sẽ vẫn còn lưu trong cookie, kẻ gian có thể dùng cookie này của bạn để đăng nhập vào tài khoản của bạn.
Để không xảy ra trường hợp như vậy thì bạn hãy từ bỏ thói quen lưu lại mật khẩu trên trình duyệt web để đăng nhập tự động. Còn nếu như bạn là một người không thể nào bỏ được thói quen này thì mình khuyến khích bạn nên dùng extension lastpass hoặc 1password.
Đây chính là các plugin cho phép bạn lưu trữ username và password theo cách bảo mật tốt hơn nhiều so với việc bạn lưu trực tiếp trên trình duyệt.
Cơ hội
Biết là đầu tư ICO có tỷ lệ rủi ro rất cao nhưng vì sao vẫn có rất nhiều người muốn đâm đầu vào?
Nếu như mà anh em nào đã từng tham gia vào thị trường thời điểm từ giữa tháng 10 đến đầu tháng 12 năm 2017 thì sẽ biết. Tại khoảng thời gian đấy, thị trường tiền ảo tăng trưởng một cách chóng mặt, ai vào đúng thời điểm này cũng nhân 5 nhân 10 hoặc ít nhất cũng nhân 2. Anh em cứ thử tưởng tượng mà xem sau 1 đêm ngủ dậy tài khoản nhân 2, nhân 3 thì thử hỏi có ai mà không tham cho được.
- Người đầu tư 1000$ sau một đêm trở thành 2000$.
- Ai mạnh vốn hơn bỏ vào 5000$ thì hôm sau thành 10,000$.
- Có nhiều người còn đầu tư vào cả tỷ bạc hôm sau lấy ra 2-3 tỷ.
Vì thế cho nên ai cũng muốn tham gia để có thể kiếm được một chút đỉnh về cho bản thân mình. Thị trường này chúng ta đánh đổi rủi ro cao để đổi lấy lợi nhuận siêu siêu cao.
Từ trước cho đến nay bất kể làm nghề gì, ngành gì cũng đều có rủi ro chứ không phải chỉ có mỗi đầu tư Bitcoin, tiền điện tử, ICO mới có đâu. Thành ra cái việc tìm cái gì làm hoặc đầu tư mà không có rủi ro thì vô cùng hiếm. Rủi ro luôn luôn tồn tại, điều quan trọng là chúng ta phải học cách phát triển bản thân chúng ta lớn hơn để có thể quản trị được những rủi ro đó tốt hơn thôi.
Đó cũng là lý do vì sao trong trade coin người ta thường hay có khái niệm Stop Loss, nói bình dân là cắt lỗ. Có nghĩa là mình phải quản lý và kỷ luật làm đúng như vậy thì tỷ lệ mình thua sẽ thấp hơn. Đó cũng là một dạng kiểm soát rủi ro.
Còn riêng đối với đầu tư ICO, chúng ta có thể quản lý rủi ro bằng phương pháp chọn dự án tốt mà chơi, chọn team dev mình có lòng tin mà đầu tư.
- Khi đầu tư thì có chiến lược phân bổ vốn hợp lý, như thế sẽ hạn chế được rủi ro đi rất nhiều.
- Không bao giờ kiểm tra độ sâu của một dòng sông bằng cả 2 chân. Không bao giờ đặt toàn bộ những trứng vào một giỏ.
Rủi ro và cạm bẫy còn vô cùng nhiều, tuy nhiên cơ hội, tiềm năng kiếm tiền từ thị trường này vẫn còn vô cùng lớn. Nếu như mà chúng ta không nản chí, đam mê, học hỏi không ngừng, phát triển bản thân để có thể trở thành kẻ chiến thắng trong thị trường này, chúng ta có thể kiếm được cực kỳ nhiều tiền.
Nếu như bạn muốn mình có thể trở thành một người chiến thắng thứ quan trọng nhất bạn cần có đó chính là NIỀM TIN. Tại sao mình lại nói là niềm tin ạ?
Bởi vì khi mà toàn bộ mọi thứ đều quay lưng, chống lại với bạn như khi thị trường downtrend dài hạn, khi tỷ giá bitcoin giảm mạnh, nếu như không có một niềm tin mãnh liệt, lập trường của bạn sẽ lung lay và nhiều khả năng bạn sẽ tự cắt lỗ ở giá đáy.
Chỉ có niềm tin rằng thị trường cuối cùng cũng sẽ khôi phục trở lại, niềm tin vào team dev, niềm tin vào dự án mới giúp bạn vượt qua được khi thị trường bước vào những ngày giông bão.
Vậy nên trước lúc bạn tin tưởng và đưa ra quyết định đầu tư vào lĩnh vực này, hãy tự hỏi rằng mình có đang thực sự tin tưởng và thành công của thị tường này không? Mình có tin tưởng vào thành công của Bitcoin không?
Nếu như có thì hãy đầu tư, còn nếu không thì, hãy tìm một lĩnh vực đầu tư khác mà bạn thực sự tin tưởng. Bạn sẽ cảm thấy thoải mái và an tâm hơn rất nhiều với khoản đầu tư của mình, đặc biệt là khi thị trường gặp khó khăn.
Đã đầu tư là phải tin, không tin không đầu tư.
Còn trong trường hợp đã tin tưởng tuyệt đối rồi, thì lúc thị trường đi xuống là lúc chúng ta nên tham lam chứ không phải lo lắng, sợ hãi. Một khi đã có niềm tin, bạn sẽ không còn phân vân giữa việc mình có nên đầu tư tiền điện tử hay không nữa, mà câu hỏi thời điểm đấy sẽ là làm thế nào để tôi có thể chiến thắng trên thị trường này.
Tin và không tin nhìn có vẻ dễ dàng thế thôi, nhưng lại tạo ra 2 loại tâm thế khác nhau khi bước vào thị trường, dẫn đến kết quả cũng không giống nhau.
Tất cả những ai không tin vào việc mình làm sẽ thường hay nản chí, bỏ cuộc, trong khi những người trong đầu luôn luôn nghĩ về những việc mình làm luôn biết rõ mình đang làm gì và cần làm gì để thành công.
Và rồi một ngày đẹp trời, chính cố gắng, kiên trì trong một thời gian dài đấy, sẽ mang tới cho họ sự thành công mà họ mong muốn.
Thị trường cryptocurrency vẫn còn vô cùng nhiều tiềm năng, quan trọng bạn có tin và chiến tới cùng với nó hay không mà thôi.
Chương 3: Đánh giá dự án ICO
Làm như thế nào để biết dự án nào chuẩn bị ICO?
Có vô cùng nhiều kênh thông tin có thể giúp bạn cập nhật được dự án nào chuẩn bị ICO, sau đây chính là một vài nguồn tài nguyên mà mình hay dùng:
ICODrops
Xin giới thiệu tới tất cả anh em đây chính là website mình rất hay dùng để xem thông tin chi tiết liên quan về những dự án ICO nhất: http://icodrops.com
Ở trong ICO Drops có những điều mà mình rất thích đó chính là giao diện thân thiện, đơn giản, dễ dùng.
Khi truy cập vào website, ở trang chủ bạn sẽ thấy 3 cột được hiển thị gồm có:
Active ICO
Danh sách những ICO hiển thị trong cột này là những dự án đã và đang trong quá trình ICO.
Nếu như thấy ổn bạn có thể đăng ký vào mua ICO ngay và luôn mà không cần phải chờ.
Upcoming ICO
Danh sách những ICO sẽ kêu gọi vốn trong khoảng thời gian sắp tới. Mỗi một dự án đều được hiển thị ngày bán ICO dự kiến.
Vì thế cho nên sau khi đánh giá xong nếu thấy ổn bạn có thể chờ tới ngày họ mở bán để bắt đầu vào mua.
Ended ICO
Danh sách những ICO đã hoàn tất chiến dịch kêu gọi vốn. Đối với những dự án này, nếu bạn không tham gia mua kịp ở thời điểm họ mở bán ICO, mình sẽ chia sẻ cho anh em một cách duy nhất đó chính là chờ lên sàn giao dịch để mua.
ICO Holder
Nói không phải nói quá đâu chứ mình cảm thấy giao diện của ICO Holder vô cùng trực quan và đẹp. Điều mình thích nhất ở website này đó chính là họ có cập nhật phần social stats cực kỳ hay.
Thông qua đồ thị của họ chúng ta có thể thấy được tốc độ phát triển cộng đồng của những dự án này đang như thế nào, có tốt hay không.
Ngoài 2 website trên, còn vô cùng nhiều website khác cùng tính năng như ICO Watchlist, ICO Alert, CoinSchedule…tuy nhiên thì nhắc mình sẽ chỉ dừng lại ở việc giới thiệu cho các bạn 2 website ở trên.
Nếu như biết nhiều website quá cũng không để làm gì vì thực tế chúng ta chỉ hay dùng 1-2 website là chính.
Đơn giản nhưng hiệu quả thì tốt hơn rất nhiều.
Hướng dẫn đánh giá dự án ICO
Một dự án thành công là sự tổ hợp của nhiều yếu tố. Ngay sau đây mình sẽ cố gắng đưa ra các đặc điểm của một dự án tốt dựa trên kinh nghiệm review vô cùng nhiều dự án ICO.
Tất nhiên để có thể thành công có lúc còn cần phải có may mắn, thiên thời, địa lợi nữa.
Nhưng ít ra, nếu một dự án thỏa mãn được toàn bộ những tiêu chí dưới đây ít ra có thể giúp chúng ta dự đoán được 2 điều:
- Đầu tiên, khả năng scam của dự án này sẽ vô cùng, vô cùng thấp.
- Thứ hai, dự án này có thể đi dài hơi, không bị đứt gánh nữa đường.
Nếu như mà mình cung cấp cho anh em tất cả những thông số này thì sẽ mất rất nhiều thời gian của bạn, nhưng tin mình đi nó rất đáng để bạn bỏ thời gian ra để tìm hiểu đó.
Tuy là quỹ vốn chúng ta dù nhiều đến mấy rồi cũng có giới hạn, nên chìa khoá của đầu tư crypto không phải là cố gắng đầu tư vào thật nhiều dự án, mà làm sao để có thể chọn đúng dự án để đầu tư và dự án đó mang lại lợi nhuận cao nhất, rủi ro thấp nhất.
Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em tất cả 9 tiêu chí mà mình rất hay dùng mỗi khi phân tích một dự án ICO:
- Advisor: Cố vấn chuyên môn.
- Strategic partner: Đối tác chiến lược.
- Product: Sản phẩm.
- Roadmap: Lộ trình phát triển.
- Business Ideas: Ý tưởng kinh doanh.
- Token.
- Budget Allocation: Phân bổ ngân sách.
- Team: Đội ngũ phát triển.
- Community: Cộng đồng.
Business Idea: Ý tưởng kinh doanh
Xét về góc độ kỹ thuật, khi đọc qua ý tưởng của một dự án ICO, điều thứ nhất mình sẽ làm đó chính là phân loại nó vào nhóm.
Mình hay chia làm tất cả 3 nhóm chính:
- Platform
- Protocol
- DAPps
Đây chính là nhóm tự phát triển blockchain riêng của họ và đồng thời sẽ cho phép những dự án phát triển ứng dụng trên nền blockchain đó.
Nhóm này có các đại diện tiêu biểu có thể kể đến như Ethereum, NEO, QTUM, ADA, NEM…
Với những dự án thuộc nhóm này, đa số tất cả chúng ta sẽ phải đánh giá dưới góc độ công nghệ là nhiều.
Những dự án công nghệ ra sau nếu như mà muốn chiến thắng cần chứng minh được ưu điểm vượt trội hơn so với những dự án đã có.
Lấy Ethereum làm ví dụ, khi mà vài dự án chạy trên blockchain Ethereum càng ngày càng gia tăng dẫn tới tốc độ giao dịch (transaction) bị chậm đi rất nhiều, lúc này những dự án đi sau như Cardano (ADA) hay NEO (NEO) sẽ cạnh tranh một cách khốc liệt bằng tốc độ transaction cao hơn vượt trội.
Đó chính là phương pháp mà những dự án đi sau có thể chiến thắng được đối thủ đi trước.
Đây chính là nhóm chuyên phát triển giao thức tối ưu cho một mục đích cụ thể nào đó. Để có thể nhanh hơn, các ứng dụng hoàn toàn có thể dùng những giao thức này để phát triển ứng dụng của họ thay vì xây lại từ đầu.
Sau đây mình sẽ đề cập đến những cái tên thuộc nhóm này như là Bee Token (BEE), Dock.io (DOCK), Loopring (LRC), 0x (ZRC)…
Trong khi nhóm platform gần như chỉ phân tích nhiều dựa trên yếu tố công nghệ thì với nhóm protocol, một ý tưởng tốt sẽ là hội tụ của 3 yếu tố bao gồm công nghệ, sự am hiểu về ngành/lĩnh vực và hệ sinh thái.
Hệ sinh thái được xếp vào 1 trong 3 yếu tố ở đây chính là do khi các dự án không khác biệt nhau quá nhiều thì sức mạnh hệ sinh thái của dự án nào lớn hơn sẽ có khả năng chiếm lấy thị phần nhanh hơn.
Đây chính là nhóm tập hợp các ứng dụng phát triển trên nền blockchain và các giao thức có sẵn để xử lý một bài toán cụ thể của xã hội.
Hầu hết tất cả những dự án bạn có thể kể tên thường nằm trong nhóm này điển hình như Quanstamp (QSP), Pundi X (NPXS), Substratum (SUB), WABI (WABI)…
Như mình đã đã đề cập tới, Dapps gần như tập trung vào việc xử lý những bài toán kinh doanh nên chúng ta sẽ cần quan tâm trực tiếp tới những câu hỏi dưới đây:
- Bài toán này có tồn tại hay không?
- Lời giải của team dev đã hợp lý chưa? tối ưu chưa?
- Đã có ai giải bài toán này chưa?
Nếu như mà tất cả 3 câu hỏi ở phía trên đều có đáp án là YES-YES-NO thì đây là dấu hiệu cực kỳ tốt để chúng ta có thể tin tưởng rằng đây là một ý tưởng không xấu.
Với mỗi nhóm khác nhau chúng ta sẽ có những tiêu chí đánh giá riêng vì thế cho nên việc phân loại như trên là hoàn toàn cần thiết và đồng thời nó cũng giúp chúng ta đưa ra nhận định một cách chính xác hơn về dự án.
Team: Đội ngũ phát triển
Sau khi mình đã trải qua review rất nhiều dự án ICO, mình đã rút ra được một điều rằng điểm chung của những dự án tốt đều có đội ngũ phát triển rất chắc, trải đều ở nhiều chuyên môn.
Trước khi đi vào review profile của một profile nào đó trong team dev, mình luôn luôn dành thời gian check qua team structure của dự án đó trước.
Chắc hẳn là bạn vẫn còn đang hoang mang khi nghe mình đề cập về khái niệm team structure này đúng không, nhưng không sao, mình sẽ giải thích cho anh em một cách chi tiết ngay đây.
Tưởng tượng một đội bóng đá thường sẽ có tất cả 11 vị trí trên sân. 11 vị trí này sẽ được chia ra nhiều vị trí như thủ môn, hậu vệ, trung vệ, tiền vệ, tiền đạo.
Một đội bóng hoàn hảo chính là một đội bóng có toàn bộ những vị trí này đều mạnh và đoàn kết, phối hợp với nhau ăn ý theo đúng chiến lược của huấn luyện viên đã đề ra.
Với team structure, bạn cũng có thể tư duy giống như vậy, chỉ không giống mỗi là ở vị trí trong một team quan trọng gồm có nhóm người hiểu về industry, nhóm công nghệ, nhóm marketing, nhóm finance, nhóm legal, đặc biệt nhất đó chính là công nghệ blockchain.
Trong đấy, người CEO thường sẽ là người nên hiểu một cách chi tiết được industry. Sẽ vô cùng khó khăn để có thể dẫn dắt cả một tập thể hoạt động trong một lĩnh vực mà CEO không có chuyên môn về lĩnh vực đấy.
Bên cạnh đó, tuỳ vào dự án thuộc nhóm platform, protocol hay dapps mà phân bổ số lượng từng bộ phần nhiều hay ít tuy nhiên thì theo như quan điểm của cá nhân mình là nên có toàn bộ những bộ phận trên.
Advisor: Cố vấn chuyên môn
Khi đề cập tới cố vấn, trong đầu chúng ta sẽ hình dung ngay tới những người có kinh nghiệm làm việc lâu năm trong một lĩnh vực mà dự án cần đến, thường là những mảng mà team dev đang thiếu sót.
Đứng từ góc nhìn của một người phát hành ICO, sẽ có tất cả 2 phương pháp tư duy liên quan về việc chọn Advisor:
- Phương pháp thứ nhất: Chọn người theo kỳ vọng đám đông để có thể dễ dàng kêu gọi vốn, không cần quan trọng người đó có hỗ trợ được chuyên môn gì cho team hay không, chỉ cần xuất hiện khuôn mặt lên trên website để tất cả mọi người tin tưởng đầu tư là được.
- Phương pháp thứ hai: Chọn người theo chuyên môn mà team đang cần. Có được những sự cố vấn của những con người đó trong team, chắc chắn 100% dự án sẽ đi nhanh và xa hơn rất nhiều.
Đối với những dự án đi dài, chắc chắn phương pháp 2 sẽ là giúp họ được nhiều hơn đó.
Strategic Partner: Đối tác chiến lược
Giống như cố vấn, đối tác chiến lược chính là tổ chức uy tín hoạt động trong một lĩnh vực nhất định.
Đã là đối tác chiến lược thì tất nhiên phải có sự hợp tác hai chiều đem tới lợi ích cho nhau.
Nhiều dự án ở thời điểm hiện nay đang làm theo kiểu cố gắng đưa càng nhiều đối tác chiến lược vào càng tốt để có thể tăng độ uy tín chứ nhiều khi cả 2 bên còn không có bất cứ liên quan gì đến nhau.
Nếu như mà những dự án liên quan và hợp tác đem tới lợi ích cho nhau thật sự thì không nói làm gì cả, tất nhiên là càng nhiều thì càng tốt rồi.
Mình chỉ đang muốn đề cập tới những dự án đưa vào kiểu cho có và làm đẹp profile cứ không có hợp tác với nhau để ra được lợi ích cho nhau.
Vì thế cho nên khi bạn nhìn vào dàn đối tác chiến lược của một dự án, bên cạnh nhìn vào những cái tên, ít nhất bạn cũng nên tưởng tượng được những công ty này sẽ hợp tác với nhau như thế nào và mối quan hệ đó có “make sense” (hợp lý) hay không? Sự hợp tác này có đem tới lợi ích cho cả 2 bên hay không?
Nếu như mà có, đó chắc chắn 100% là dấu hiệu của một dự án tốt, an toàn.
Product: Sản phẩm
Khi nhận xét, đánh giá về phần sản phẩm của các dự án ico, có tất cả 3 loại sản phẩm mà bạn sẽ cần phải chú ý tới đó chính là:
- Whitepaper
Chỉ mới dừng lại ở mức ý tưởng là whitepaper, chưa có bất cứ dấu hiệu nào của việc phát triển sản phẩm.
Ở thời điểm có vô cùng nhiều dự án ICO để đầu tư như hiện tại thì bạn đừng nên đầu tư vào những dự án chỉ có mỗi whitepaper mà chưa có sản phẩm mẫu.
Mình đoán không lầm thì sẽ có rất nhiều bạn nói rằng tất nhiên họ chưa phát triển sản phẩm, họ cần tiền để bắt tay vào làm nên họ mới ICO chứ không họ ICO làm gì?
Chính xác, đứng ở góc độ người khởi nghiệp, tất nhiên chúng ta cần tiền nên mới ICO để gọi vốn.
Tuy nhiên thì ở góc độ nhà đầu tư, nếu như bạn có 1 số tiền lớn, bạn có 2 offer và chỉ được chọn 1 trong 2 thì giữa một dự án chưa làm gì và một dự án họ đã tự bỏ tiền hoặc xoay sở nguồn tiền để phát triển được sản phẩm demo rồi, bạn sẽ đầu tư vào dự án nào?
Chưa nói tới câu chuyện cần phải kêu gọi tất cả bao nhiêu tiền, nhưng chỉ riêng việc tự xoay sở để phát triển dự án, điều đó cho thấy rằng đội ngũ team dev vô cùng tâm huyết với dự án.
Ngay cả lúc không có bất cứ một đồng tiền nào trong tay, họ cũng sẽ tìm ra đủ mọi cách để có tiền phát triển dự án, thậm chí không có tiền họ cũng quyết làm tới cùng.
Ngoài ra, việc chạy vạy trong thời gian đầu cũng cho thấy được team dev có đủ sự chủ động để ứng phó với bất cứ một tình huống nào diễn ra.
Và cho dù có tiền hay không có tiền của chúng ta đầu tư vào, họ cũng sẽ có thể xoay sở được. Chính khả năng thích nghi và ứng phó nhanh đó của team dev sẽ giúp họ tồn tại và phát triển.
Còn riêng đối với team lúc nào cũng cần tiền rồi mới làm thì khả năng cao khi hết tiền dự án sẽ đứng yên chờ tiền rót thêm rồi mới làm tiếp.
Nguồn vốn của chúng ta chính là giới hạn trong khi có vô cùng nhiều dự án kêu gọi chúng ta đầu tư.
Đặc biệt cần chú ý: Hãy luôn tỉnh táo, thông minh trong việc đặt tiền vào đúng chỗ.
- Proof of concept/demo/testnet
Như đã đề cập tới ở phía bên trên, những dự án có sản phẩm nằng trong nhóm 2 này sẽ tạo cho chúng ta một niềm tin cao hơn về team dev.
Xin lỗi anh em nhiều nhé bởi vì mình vẫn còn có một ý nữa mà ở trên mình chưa nhắc tới, đó chính là những dự án đã phát triển sản phẩm demo thông thường sẽ lên kế hoạch phát triển thực tế hơn những dự án chỉ có whitepaper.
Nguyên nhân là do khi trong đầu bạn nghĩ thì tất cả mọi thứ thường sẽ vô cùng đơn giản nhưng khi bắt tay vào code, có cực kỳ nhiều vấn đề sẽ nảy ra.
Những vấn đề này thường sẽ không lường trước được nếu chỉ dừng lại ở mức ý tưởng.
Chỉ khi bắt tay vào làm, cái khó mới lộ diện và lúc này chúng ta mới cần phải giải quyết.
Một phiên bản demo tuy chưa hoàn thiện tuyệt đối 100% về mặt ý tưởng nhưng ít ra cũng cho bạn thấy được tâm huyết của team dev và những khó khăn tiềm ẩn trong quá trình phát triển sản phẩm, từ đó trở đi dự phóng được kế hoạch cho tương lai một cách thực tế hơn.
- Final version
Đây chính là loại mà chúng ta sẽ mong chờ nhất, cũng là loại có ít dự án nhất.
Những dự án thuộc loại này thông thường đã phát triển xong sản phẩm và gần như việc ICO là để scale business nhanh hơn.
Ví dụ điển hình thuộc loại này như Pundi X, Wabi…
Roadmap: Lộ trình phát triển
Khi nhìn vào roadmap của một dự án, có 2 câu hỏi mà bắt buộc chúng ta cần phải giải đáp được:
- Đầu tiên, tầm nhìn của dự án này có xa hay không?
- Thứ hai, roadmap này có hợp lý & khả thi hay không?
- Tầm nhìn quá ngắn sẽ không đi được xa.
- Kế hoạch không khả thi thì khó lòng thực hiện được.
Một khi dự án không thành công, niềm tin của nhà đầu tư sẽ không còn một chút nào nữa, nhu cầu dùng token để dùng trong hệ thống cũng không còn luôn, tất nhiên sẽ là một tương lai không mấy tương sáng cho khoản đầu tư của chúng ta.
Ngược lại, một tầm nhìn dài hạn, một kế hoạch hợp lý và khả thi sẽ hứa hẹn khả năng thành công cao hơn rất nhiều.
Dự án thành công sẽ làm cho nhà đầu tư tin tưởng hơn rất nhiều, bản thân token đó cũng được dùng bên trong nền tảng của dự án, hứa hẹn một tương lai tương sáng khi giá token tăng.
Token
Để không làm mất thời gian của anh em mình sẽ bỏ bớt những phần thứ yếu và tập trung vào phần quan trọng nhất mà có thể bạn sẽ quan tâm, đó chính là điều gì quyết định giá của một đồng coin/token?
Chúng ta là nhà đầu tư. Giá tăng hay giảm chắc chắn là thứ chúng ta sẽ quan tâm nhiều nhất để vào lệnh, chốt lời, cắt lỗ.
Mình sẽ đề cập về cung và cầu trước.
Trước hết khi bắt đầu tìm hiểu một cách chi tiết về token, bạn sẽ cần tìm hiểu nguồn cung của dự án này đến từ đâu và thay đổi ra sao.
Với một lượng cầu không đổi, nếu lượng token trên thị trường giảm đi, giá của mỗi token tất nhiên sẽ tăng. Còn nếu như mà số lượng token tăng lên, giá của mỗi token sẽ giảm.
Số lượng token lưu thông trên thị trường thường sẽ tăng lên khi bạn thấy các dấu hiệu như:
- Các token được bán trong đợt private sale được mở khoá và những nhà đầu tư này xả lũ.
- Dự án tự phát hành thêm coin/token
- Dự án cho phép đào coin Proof of Work, Proof of Stake
Đổi lại, số lượng token sẽ giảm khi nhà phát hành đốt bớt token (burn token).
Còn riêng đối với cầu, với một nguồn cung không đổi, khi nhu cầu mua tăng lên thì đồng nghĩa với việc giá sẽ tăng, khi nhu cầu mua giảm đi, giá sẽ hạ xuống.
Mình sẽ cung cấp cho anh em 2 lý do chính làm cho tất cả mọi người quyết định đổ xô đi mua token: mua để đầu cơ tăng giá và mua để dùng.
Tuỳ vào tỷ trọng nhóm người nào nắm giữ số lượng token lớn hơn, giá của đồng coin sẽ được quyết định nhiều bởi nhóm đó.
Một dự án bền vững là dự án mà số lượng những người nắm giữ token với mục đích dùng sẽ nhiều hơn để đầu tư.
Lúc mà mình làm bài viết này để cung cấp cho anh em, có rất hiếm dự án đang làm được điều đó. Hầu hết tất cả nhóm người mua để đầu cơ chờ tăng giá là nhiều hơn.
Một phần do thị trường còn mới, một phần do các dự án hầu hết đang trong giai đoạn phát triển, chưa đưa sản phẩm ra được thị trường nên nhóm người mua để dùng chưa nhiều cho mấy.
Điều này không sớm thì muộn cũng sẽ thay đổi khi chỉ một thời gian nữa thôi, những dự án này sẽ ra mắt sản phẩm và nhu cầu dùng sẽ càng ngày càng tăng lên.
Với nhóm người mua sử dụng
Nếu như mà dự án thành công, tức ngày càng nhiều người dùng sản phẩm dẫn tới tình trạng nhu cầu mua dùng sẽ tăng, cung có hạn dẫn đến giá tăng theo. Ngược lại, dự án nào không kinh doanh được sẽ giảm giá thảm hại, dần bị đào thải bởi thị trường.
Chắc hẳn là anh em đã hiểu vì sao mà trong toàn bộ những bài review, tienao.com.vn luôn luôn tập trung vào việc phân tích khả năng dự án đó có đi đến thành công được hay không rồi phải không?
Khi một dự án tung sản phẩm của họ ra thị trường và được đón nhận, công việc kinh doanh phát triển tốt, lúc này niềm tin của nhà đầu tư sẽ cao.
Niềm tin này sẽ ngay lập tức được thể hiện thông qua việc tăng giá token. Về lâu dài, chỉ cần 1 deal thôi là đủ có thể đem tới cho bạn vô cùng nhiều tiền rồi, chứ chưa nói đến nhiều dự án.
Với nhóm người mua để đầu cơ
Tùy trường phái của từng người mà tác động của họ lên giá token cũng sẽ khác nhau.
Có tất cả 3 trường phái chính: phân tích kỹ thuật, tin tức và làm giá thị trường (cá mập thao túng giá).
Theo như mình tìm hiểu thì phân tích kỹ thuật cũng có rất nhiều loại, tuy nhiên thì quen thuộc đối với mọi người nhất có lẽ là trường phái phân tích kỹ thuật sử dụng đồ thị nến làm trọng tâm, dùng những mô thức giá đã hoạt động trong quá khứ để dự đoán hướng đi của giá trong tương lai.
Thường phái tin tức thường gom hàng trước tin và mong chờ một cú đột phá sau khi tin ra.
Trường phái làm giá thị trường thường chọn những đồng coin/token có volume giao dịch bé để có thể đơn giản làm giá. Họ tạo ra những cái bẫy để đám đông FOMO mua lúc giá đang tăng rồi xả thu lợi nhuận. Coin/token có volume giao dịch càng lớn càng khó làm giá.
Với mỗi trường phái khác nhau, bạn sẽ có một phương pháp phân tích để vào lệnh khác nhau.
Có một việc mà bạn sẽ cần phải đặc biệt lưu ý, rằng khi một đồng coin có vô cùng nhiều nhóm người nắm giữ, thì người nào nắm giữ số lượng cao nhất sẽ là người có khả năng tác động lên giá nhiều nhất.
Ngay cả khi bạn có kinh nghiệm lâu năm trong vấn đề phân tích kỹ thuật, nhưng người nắm giữ đồng coin nhiều nhất đang là do cá mập làm giá, thì tỷ lệ phân tích của mình cũng rất thấp.
Trường phái nào nắm giữ nhiều trữ lượng token nhất sẽ quyết định được hướng đi của giá.
Nếu như bạn là một người bận rộn và không có nhiều kinh nghiệm, chuyên môn liên quan về đầu tư tài chính, phương pháp dễ nhất đó chính là tìm dự án tốt, mua và hold.
Bạn sẽ có sự an nhàn lẫn lợi nhuận, chỉ cần một chút kiên nhẫn.
Budget Allocation: Phân bổ ngân sách
Budget allocation chính là phần thông tin mà các dự án sẽ trình bày kế hoạch dùng nguồn vốn kêu gọi sau khi ICO như thế nào.
Có tất cả 2 phần ngân sách mình rất hay để ý tới một khi nhìn một cách chăm chú vào phần này. Một là ngân sách dành cho việc phát triển sản phẩm (product development) . Hai là ngân sách dành cho marketing.
Tùy theo tính chất của từng dự án mà cách phân bổ ngân sách sẽ có phần khác nhau.
Những dự án tính chất công nghệ càng nhiều thì chi phí cho phần product development sẽ càng cao. Dự án có ý tưởng độc đáo khác biệt sẽ cần chi nhiều để quảng bá, mở rộng thị trường.
Việc đánh giá được cấu trúc phân bổ ngân sách của một dự án phụ thuộc tương đối nhiều vào cảm nhận của từng cá nhân.
Cứ phân tích nhiều dự án, dần dần bạn sẽ biết được cấu trúc phân bổ như thế nào thì sẽ hợp lý.
Raise bao nhiêu và nhân mấy lần?
Bất cứ một dự án nào khi kêu gọi ICO đều đưa ra một con số gọi là mục tiêu gọi vốn.
Nếu như vốn gọi càng nhiều, tốc độ nhân tài sản sẽ chậm lại.
Ví dụ dự án A gọi ICO 1 triệu đô thì chỉ cần thêm 1 triệu đô nữa là giá trị tài sản của bạn sẽ nhân 2.
Ngược lại, nếu như mà thay vì gọi 1 triệu đô, A gọi tới 50 triệu đô thì để x2 sẽ cần phải có thêm 1 nguồn tiền 50 triệu đô nữa đổ vào thị trường để mua đồng coin A thì tài sản của bạn mới tăng gấp 2.
Đó chính là nguyên nhân vì sao mình thích những dự án tốt nhưng gọi số vốn nhỏ, càng nhỏ càng đi nhanh và dễ bay.
Community: Cộng đồng
Hầu hết tất cả những dự án ICO ở thời điểm hiện tại chính là những dự án đều chưa có sản phẩm hoàn chỉnh. Chính vì thế cho nên, giá của token chủ yếu phụ thuộc rất nhiều vào nhóm người đầu cơ.
Điều này giải thích cho nguyên do vì sao rất nhiều dự án rất ổn khi phân tích như sau khi ICO xong giá token lại giảm do không nhiều người biết đến, không có nhiều người mua, cầu ít, cung nhiều nên giá giảm là chuyện tất yếu.
Là một nhà đầu tư lâu năm, chúng ta quan tâm, chú ý tới lợi nhuận.
Không có bất cứ một ai đầu tư mà muốn mình lỗ cả.
Mà để có lợi nhuận, tức giá tăng sau khi ICO cần một lượng cầu lớn hơn mức cung sẵn có.
Làm theo cách nào để có thể kích thích lượng cầu này lên?
Đáp án đó chính là: QUẢNG BÁ.
Nếu như mà dự án mình có tốt, có hay đi chăng nữa mà không có bất cứ một ai biết đến thì cũng không có người dùng. Vì thế cho nên việc quảng bá rất quan trọng.
Càng nhiều người biết đến dự án, không chỉ tạo nên nhu cầu mua trữ sau khi ICO xong tăng lên, mà còn giúp cho dự án phát triển được một tệp khách hàng sẵn sàng sử dụng thử sản phẩm sau khi phiên bản được ra mắt.
Việc này đem tới lợi ích cho cả hai phía: dự án và nhà đầu tư.
Dấu hiệu để nhận biết một ICO Scam
Từ trước cho đến nay Scam chính là một từ cực kỳ nhạy cảm và có lẽ là thứ chúng ta sẽ muốn tránh nhất khi đầu tư vào thị trường này.
Không có bất cứ một ai muốn đầu tư vào một dự án scam cả.
Điều đấy là tất nhiên rồi!
Tuy nhiên thì làm sao để có thể biết được đâu là một dự án scam?
Chắc hẳn câu hỏi liệu có những manh mối hay dấu hiệu nào có thể giúp mình đoán được đâu là một dự án scam được rất nhiều người quan tâm đúng không?
Đáp án là có, sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em tất cả 10 dấu hiệu của một dự án mà bạn không muốn tới gần nhé:
1. Team DEV ẩn danh – Fake profile
Theo như quan điểm của mình ý tưởng chính là thứ vô cùng dễ bị copy và lấy cắp. Ai cũng có thể nghĩ ra được ý tưởng cả.
Bạn có công nhận với mình rằng mỗi ngày trôi quá có quá nhiều ý tưởng triệu đô chạy xẹt ngang qua tâm trí của chúng ta không?
Vậy vì sao chúng ta vẫn chưa phải là triệu phú từ những ý tưởng đó?
Rất đơn giản để hiểu thôi, ý tưởng ai cũng có thể nghĩ ra nhưng cái quan trọng ở đây đóa chính là ai mới là người có đủ năng lực để biến ý tưởng đó thành một dịch vụ, sản phẩm thực tế.
Khả năng thực thi mới là thứ quyết định nhiều hơn tới việc một dự án có thành công hay chỉ dừng lại ở mức độ ý tưởng.
Làm sao để đánh giá được khả năng thực thi của một người, một team dev?
Câu hỏi này thì lại càng dễ, hãy nhìn vào những kết quả họ đã làm được.
Chi tiết liên quan về cách đánh giá một team dev mình sẽ đề cập tới trong phần bên dưới, nhưng thông thường khi phân tích một dự án ICO, mình cố gắng tìm hiểu một cách kỹ càng về ai là người đứng sau dự án đó.
Đây chính là một trong những yếu tố không thể nào thiếu được khi đánh giá một ICO.
Chính vì vậy cho nên nếu như có bất cứ một dự án nào không cung cấp rõ ràng về thông tin của team dev bao gồm việc không cung cấp thông tin hoặc cố tình fake profile đều là Red Flag (dấu hiệu xấu) báo hiệu một dự án có khả năng lừa đảo.
2. Không đưa ra mục đích dùng của đồng coin.
Vì sao chúng ta cần phải hiểu được một cách chi tiết mục đích dùng của một đồng coin mình muốn đầu tư?
Giá của một đồng coin trên thị trường crypto được chi phối vô cùng nhiều bởi quy luật cung cầu.
Khi cầu lớn hơn cung, có nghĩa là áp lực mua cao hơn áp lực bán, giá sẽ tăng.
Ngược lại, khi cầu nhỏ hơn cung, áp lực bán cao hơn áp lực mua, giá sẽ giảm.
Nếu như mà không hiểu được một cách chi tiết mục đích dùng của đồng coin, chúng ta sẽ không dễ dàng gì để có thể xác định được nhu cầu mua coin đến từ đâu, mà nếu như không thể xác định được nguồn nhu cầu này, thì một tin tức, một thông báo dự án tung ra chúng ta cũng không biết nó sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá coin mà chúng ta đang nắm giữ.
Điều đó tức là, gần như chúng ta đang nắm giữ một đồng coin mà nó tăng cũng không biết vì sao tăng, và nó giảm cũng không biết vì sao giảm.
Như thế là chẳng khác nào phong cách đầu tư ôm cây đợi thỏ hay há miệng chờ sung cả.
3. Whitepaper sơ sài
Cách đây không lâu, trong một lần tham dự sự kiện Vietnam Blockchain Week được tổ chức tại Sài Gòn.
Một diễn giả đã hỏi hơn 1000 người có mặt trong khán phòng rằng:
Ai trong số các bạn đã từng đọc whitepaper của các dự án mình đầu tư giơ tay lên và nói tôi!
Kết quả thật bất ngờ, mình thấy chỉ có 5-6 cánh tay đưa lên.
Đây cũng là một trong những nghịch lý thú vị nhất khi tham gia đầu tư crypto. Tuy whitepaper là tài liệu cung cấp đầy đủ thông tin nhất liên quan về dự án nhưng đa số tất cả mọi người lại không đọc nó.
Khi đề cập tới whitepaper, có tất cả hai điều cần làm rõ dưới đây:
Thứ nhất, dự án bắt buộc cần phải cung cấp tất cả thông tin chi tiết.
Điều này giúp nhà đầu tư sẽ hiểu một cách chi tiết hơn về dự án và có thể dễ đưa ra quyết định đầu tư hơn.
Hơn nữa, mình nghĩ rằng chúng ta là người bỏ tiền ra để đầu tư nên mong muốn được hiểu rõ về dự án là mong muốn hoàn toàn chính đáng và hợp lý.
Ngược lại, việc đọc và hiểu rõ về dự án cũng là hành động cho thấy chúng ta có trách nhiệm hơn đối với số tiền đầu tư của mình.
Nếu như mà anh em lười không đọc whitepaper mà đầu tư thua lỗ thì lỗi thứ nhất là do chúng ta đã không nghiên cứu một cách kỹ càng, chứ không phải là do ai cả.
Một whitepaper được viết ngắn gọn, sơ sài, không chỉnh chu, hàm lượng thông tin thấp phần nào cũng chứng tỏ thái độ của team đó với dự án mà họ đang cố gắng kêu gọi vốn.
Làm theo cách nào họ có thể thực hiện những điều to lớn tới như vậy ngay cả khi cái whitepaper họ còn làm hời hợt?
Bạn thấy có chính xác không?
4. Không cung cấp địa chỉ liên hệ
Cái này thì rõ ràng rồi, quá trình đầu tư ICO không phải lúc nào cũng có thể diễn ra tốt đẹp.
Có những lúc chúng ta rất hay gặp lỗi này, lỗi kia và chúng ta sẽ cần sự trợ giúp từ phía dự án.
Nếu như không có thông tin liên lạc nào, thì chúng ta có thể làm gì lúc này?
Khi đầu tư ICO, thỉnh thoảng bạn sẽ bắt gặp cái cảm giác đã đọc đi đọc lại whitepaper vô cùng nhiều lần nhưng vẫn có những điểm chưa hiểu được một cách chi tiết.
Đây chính là thời điểm chúng ta sẽ cần tới thông tin liên hệ để hỏi thêm về những vấn đề liên quan đó.
Phương thức liên lạc là không thể nào thiếu được đối với các nhà đầu tư.
Nếu đấy chỉ là thông tin không đúng sự thật thì chúng ta đừng nên lại gần với những dự án đó.
Không thôi lỡ chuyển tiền mua rồi mà giờ bị kẹt hoặc không nhận được coin cũng không biết nắm lấy ai mà hỏi, nhờ ai để xử lý hộ nữa.
5. Cam kết lợi nhuận khi đầu tư
Đây chính là đặc điểm bạn sẽ cực kỳ may gặp phải với các mô hình lending, ponzi và hyip.
Lending thì chắc là đã đi vào dĩ vãng rồi.
Từ trước cho đến nay đã có rất nhiều người đã giàu lên cực kỳ nhanh nhờ coin lending.
Và cũng có vô vàn người sml khóc hết nước mắt đối với coin lending.
Quá khó cho một dự án có thể tìm ra được một nguồn tiền đủ lớn và ổn định để cam kết lợi nhuận cho toàn bộ những nhà đầu tư hàng tháng.
Để mà nói công việc kinh doanh lúc nào cũng thuận lợi thì không có đâu, có lúc phát triển có lúc khó khăn chứ có bao giờ mà ổn định mãi được.
Việc đấy không đúng một chút nào.
Việc cam kết lợi nhuận chẳng qua là một hình thức đánh vào lòng tham để hấp dẫn các nhà đầu tư.
Chứ giờ mình đầu tư vô, họ làm ăn thua lỗ rồi không có tiền trả lãi cho mình thì mình cũng đâu có làm gì được.
Vì thế cho nên cứ dự án nào mà cam kết lợi nhuận đều đặn hàng tháng, bạn đã có thể rất nhanh đưa ra quyết định bỏ qua dự án đó rồi.
6. Dùng câu từ mang tính chất câu kéo
Thông điệp truyền thông của một dự án thường sẽ cho thấy được tầm nhìn dài hạn của họ và khách hàng là ai.
Nếu như mà một dự án nhấn mạnh thông điệp của họ là đem tới lợi nhuận hấp dẫn cho bạn, thì có thể khách hàng của họ không phải như những gì họ nói, mà có thể đối tượng họ đang nhắm tới chính là bạn, những nhà đầu tư.
Từ xưa cho đến nay mình đã review qua cũng vô cùng nhiều dự án, tuy nhiên thì chưa thấy bất cứ một dự án nào tốt thực sự lại nhấn mạnh có thể đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư cả.
Ngày xưa ông cha ta có câu: “tốt khoe, xấu che”
Mình thấy trong trường hợp này nó tương đối chính xác.
Nếu như mà sản phẩm/dịch vụ của họ không xấu, chắc chắn 100% người ta sẽ mang nó ra khoe chứ không có cớ gì lại giấu đi cả.
Khả năng cao ở đây đó chính là bản thân team dev không đủ tự tin với sản phẩm/dịch vụ của mình nên mới dùng thông điệp về lợi nhuận để thu hút nhà đầu tư.
Nói đi nói lại thì cũng đúng thôi, không đem cái đó ra nói thì đâu có gì để mà quảng bá nữa đâu.
7. Dùng nhiều buzzword
Buzzword chính là một trong những thuật ngữ nói về việc dùng văn phòng mang tính chất cao siêu, nguy hiểm nhưng thật ra lại cực kỳ sáo rỗng, không mang hàm lượng thông tin nhiều, với mục đích gây khó hiểu cho người đọc.
Đối với những người không phải là chuyên gia trong ngành, khi nghe được những buzzword này sẽ có cảm giác như đây là thông tin vô cùng tốt, chuyên sâu.
Tuy nhiên thì không phải cái gì cũng như thế đâu chẳng qua là do người ta cố tình làm cho người đọc không hiểu hoặc hiểu nhầm mà thôi.
Không chỉ crypto mà đầu tư cái gì cũng vậy, chúng ta chỉ nên đầu tư những gì chúng ta hiểu rõ.
Khi bạn tin tưởng và muốn đầu tư vào một dự án nào đó, hãy tìm hiểu nó một cách kỹ càng rồi mới đưa ra quyết định nên đầu tư hay không?
Còn riêng đối với dự án nào mình chưa hiểu một cách chi tiết, tuy là đã không ngừng cố gắng nhưng vẫn không hiểu thì theo mình tốt nhất bạn không nên đầu tư.
Dự án ICO thì có vô cùng nhiều, bỏ lỡ 1-2 dự án cũng không phải là điều quá lớn.
Luôn luôn có những dự án mới tốt hơn, ngon hơn gấp vạn lần vì thế cho nên chúng ta không có gì phải vội cả.
8. Không có roadmap hoặc không thực tế
Bất cứ con đường nào rồi cũng về la mã mà thôi, chỉ có điều là có đường ngắn đường xa, có đường mau về đích, có đường lâu về đích.
Thế giới của chúng ta hiện đang thay đổi một cách chóng mặt, có những lúc dự án chỉ mới ICO thôi là đã có người đánh cắp ý tưởng để xây một ICO mới rồi.
Người nào chậm hơn thì người đó thua thôi!
Vì thế cho nên khi nhìn vào một dự án ICO, roadmap sẽ là phần sẽ giúp chúng ta tưởng tượng được đội ngũ phát triển sẽ đưa dự án đi về đâu và trong bao lâu.
Kêu gọi được vốn để bắt đầu dự án đã là một điều rất khó, tuy nhiên dùng sao cho hợp lý để đưa dự án đi đến đích nhanh nhất lại là bài toán khó hơn.
Đối với những dự án không cung cấp roadmap, chúng ta sẽ không thể nào biết được rằng dự án này sẽ đi về đâu và đi như thế nào.
Khi mà chúng ta không biết họ sẽ dùng tiền của chúng ta để phát triển dự án như thế nào?
Liệu rằng bạn có yên tâm mà đầu tư không?
Hay khi họ cung cấp roadmap nhưng lại đặt ra một lộ trình không hợp lý một chút nào, thì cũng sẽ không dễ dàng gì để dự án đó thành công một cách trơn tru được.
9. Không có sản phẩm demo
Đừng nghe những gì họ nói, hãy nhìn những gì họ làm.
Mặc dù là whitepaper có trình bày chi tiết và kỹ càng tới cách mấy nhưng nếu như mà không có một sản phẩm demo nào thì toàn bộ những gì bạn nghe được đều vẫn chỉ đang nằm trên giấy mà thôi.
Có nghĩa là dự án đấy chỉ mới nói được bằng miệng thôi chứ chưa hề bắt tay vào làm bất cứ một cái gì cả.
Chắc hẳn là anh em cũng đều biết
Nói thì dễ, làm mới khó.
Đã có lúc nào bạn làm một việc mà trước khi làm bạn nghĩ nó cực kỳ đơn giản, nhưng đến lúc bắt tay vào làm lại thấy nó rất khó không?
Rõ ràng là khi bắt tay vào làm rồi mới thấy rất nhiều vấn đề xảy ra.
Những vấn đề đó, dù chúng ta có nghĩ mãi cũng không bao giờ biết được, cho tới khi xắn tay áo vào làm.
Với một dự án chỉ dừng lại ở whitepaper, họ sẽ không biết được những vấn đề có thể xảy ra khi triển khai là gì từ đó kế hoạch triển khai của họ sẽ khó đúng hơn rất nhiều.
Điều gì sẽ xảy ra nếu như mà họ dự kiến raise 10 triệu đô nhưng khi bắt tay vào làm mới biết rằng mình cần 50 triệu đô?
Chẳng lẽ phải phát hành thêm coin để ICO tiếp?
10. Trực giác
Cái điều thứ 10 này dựa trên chính trải nghiệm có thật của mình trong quá trình review các dự án ICO.
Có những lúc mình cảm thấy dự án ổn nhưng mà không hiểu như thế nào lại không thể tự tin để đầu tư nên mình mới thêm vào.
Đã đầu tư tất nhiên ai cũng kỳ vọng có lợi nhuận, nhưng cũng phải thoải mái nữa.
Dự án ICO ngoài kia còn vô cùng nhiều không có gì phải lo cả.
Không vào được kèo này ta vào kèo khác.
Chứ mình đầu tư mà mình cảm thấy không thoải mái, khi xuống tiền rồi lại lúc nào cũng sống trong sợ hãi, hao tâm tổn sức vì lo nghĩ nhiều.
Chương 4: Chiến lược đầu tư ICO
Chiến lược 1: Mua ICO và hold to die ( cho dù có như thế nào cũng nhất quyết không bán cho tới khi thấy dự án thành công).
Đây thực sự là những fan cuồng của Blockchain và cryptocurrency.Không những thế mà còn có vốn siêu to khổng lồ nên không vội vàng lấy lợi nhuận.
Mỗi dự án họ đầu tư và thời gian hold được tính theo năm. Nếu như mà dự án thành công, số tiền ban đầu đầu tư sẽ được nhân với hệ số cực kỳ lớn. Nếu hold sai dự án, không những không có lãi mà vốn cũng mất tất cả luôn.
Chiến lược 2: Mua ICO, chờ token lên giá và bán hết tất cả số token đã mua.
Không giống với nhóm số 1, những người follow chiến lược số 2 tập trung vào vòng quay của vốn.
Thời gian là chỉ số quan trọng nhất đối với nhóm người này. Làm sao thắng được nhiều deal nhất trong thời gian càng ngắn càng tốt.
Chiến lược 3: Mua ICO, chờ token lên giá và bán một phần tương ứng đủ số vốn đã đầu tư, còn lại hold to die.
Bạn có thể tưởng tượng chiến lược này với hình ảnh đi gieo hạt.
Giả sử, bạn có tất cả 100 nghìn, bạn đầu tư vào một dự án và nó tăng x3 lần, bạn rút 100 nghìn tiền gốc và mang hạt giống đó sang dự án khác. 200k giá trị token còn lại chính là sẽ được hold to die.
Chiến lược 4: Mua ICO, chờ token lên giá và bán một phần lớn hơn số vốn đã đầu tư để thu về vốn và một ít lãi, còn lại hold to die.
Chiến lược số 4 nhìn chung cũng tương đối giống với chiến lược số 3, chỉ khác mỗi chỗ đó chính là thay vì chỉ rút về phần gốc, bạn có thể rút thêm một phần lãi.
Điều này cực kỳ hay bởi sau khi rút về, bạn gần như sẽ vô cùng nhẹ nhõm với số tiền còn lại bởi bạn đã rút cả gốc lẫn lãi về rồi.
Còn lại chỉ là phần lãi thêm thôi. Hên thì lãi thêm được nhiều, Xui thì được thêm lãi ít nhưng kiểu gì cũng có lãi.
Chiến lược 5: Quản lý vốn
Trong đầu tư thì quản lý vốn là việc không thể nào thiếu được nếu bạn muốn hạn chế thua lỗ và tối đa lợi nhuận cho tổng thể giá trị tài sản của mình.
Mỗi người sẽ có một “độ máu” khác nhau vì thế cho nên không có bất cứ một công thức cụ thể nào có thể đúng cho toàn bộ những trường hợp.
Nếu như mà có ít tiền, bạn có thể xem xét về việc chấp nhận rủi ro nhiều hơn nhưng không nên quá 10% khối lượng tài sản cho mỗi thương vụ.
Nếu như mà có nhiều tiền, an toàn nên là ưu tiên hàng đầu do đó mỗi thương vụ. Bạn sẽ không muốn tham gia quá 5% số tiền của mình cho mỗi deal.
Quản lý vốn, nói thì dễ, làm mới khó.
Để có thể quản lý vốn một cách tốt nhất cần tính kỷ luật của nhà đầu tư rất cao.
Hầu hết tất cả mọi người không thành công không phải bởi vì không biết đúng cách quản lý vốn.
Họ thất bại là bởi vì không đủ kỷ luật để quản lý đúng kế hoạch đã đề ra.
Chương 5: Cách mua ICO bằng Ethereum
Mỗi một dự án khi thông báo mở bán ICO lúc nào cũng sẽ có hướng dẫn mua đi kèm. Tuỳ vào cách tổ chức của từng dự án mà cách mua cũng khác nhau.
Bởi vì hầu hết tất cả những ICO ở thời điểm hiện tại chủ yếu dùng blockchain Ethereum là nhiều, vì thế cho nên trong phần hướng dẫn này, mình sẽ tập trung đề cập về cách mua các token chạy trên nền ERC-20.
Những dự án chạy trên NEO, QTUM, ICON…sẽ được mình cập nhật trong thời gian tới.
Thông thường, những dự án chạy trên nền tảng của Ethereum, sẽ có cách mua ICO như sau:
Cách thứ nhất:
- Bạn đăng ký tài khoản ở trên website của dự án
- Nạp ETH vào tài khoản
- Lúc ICO mở bán, bạn chỉ cần đăng nhập vào website để mua.
- Sau khi mua xong token sẽ được cập nhật trong tài khoản của bạn, lúc này bạn có thể rút về ví MEW để lưu trữ tài sản của mình hoặc chuyển lên sàn bán.
Cách thứ hai:
- Bạn đăng ký tài khoản ở trên website
- Lúc ICO mở bán, bạn login vào tài khoản của mình sẽ thấy 1 địa chỉ ETH hiện ra
- Bạn chuyển số lượng ETH mà bạn muốn tham gia ICO vào địa chỉ này
- Sau lúc kết thúc ICO token sẽ được trả về địa chỉ ví ETH mà bạn đã dùng để chuyển ETH đi trong lúc mua ICO
- Bạn hoàn toàn có thể để nguyên token trong ví hoặc chuyển lên sàn giao dịch
Có những lúc quá trình trả token về ví sẽ mất một khoảng thời gian là vài ngày sau khi kết thúc ICO.
Bạn sẽ cần phải hết sức kiên nhẫn chờ ngày token được trả về ví để yên tâm rằng mình đã mua ICO thành công.
Chương 6: Một vài kinh nghiệm khi đầu tư ICO
Theo như quan điểm của cá nhân mình có những bài học không nhất thiết cần phải trải qua chúng ta mới học được. Sau đây chính là những kinh nghiệm được đúc kết lại liên quan về đầu tư ICO có thể giúp bạn nhanh thành công hơn.
#1: Không bao giờ bỏ trứng vào một rổ
Bất cứ một thương vụ đầu tư lúc nào cũng tiềm ẩn rủi ro bên trong nó.
Cho dù bạn có là thiên tài và phân tích kỹ đến cách mấy, xác suất thất bại 1 deal luôn tồn tại.
Chính vì thế cho nên, hãy luôn luôn chia số trứng của mình ra nhiều giỏ, đừng all in.
Bạn cũng có thể thắng 99 lần, nhưng chỉ đúng duy nhất 1 lần không thành công, toàn bộ những chiến thắng của bạn trước đó sẽ mất hết.
#2: Đừng lại gần những dự án có dấu hiệu scam
Bạn có còn nhớ nguyên tắc đầu tư số 1 của tỷ phú Warren Buffett không?
“Đừng bao giờ để mất tiền”.
Ở trong thế giới này vẫn còn có vô vàn dự án tốt đang chờ đợi chúng ta đầu tư, thà là đầu tư vào dự án tốt, ăn ít lời một chút xíu nhưng an toàn cao vẫn hơn là đầu tư vào một dự án có khả năng lừa đảo lấy đi tiền của mình.
Khi bạn chưa đầu tư, tiền vẫn đang nằm trong túi bạn.
Khi bạn đã xuống tiền rồi, tiền nằm trong túi của team dev.
Đừng nên lơ là hãy thật cẩn trọng với những thương vụ đầu tư của mình.
#3: Bữa ăn miễn phí chỉ có trên chiếc bẫy chuột
Nếu như mà có một ai đó đem tới cho bạn 1 deal chắc chắn sẽ thắng 100%.
Lúc đấy bạn hãy nhớ tới câu nói trên của mình. Trên thế giới này không ai cho không ai cái gì bao giờ cả.
#4: Luôn luôn học hỏi phát triển bản thân
Blockchain & Cryptocurrency là lĩnh vực đang phát triển cực kỳ nhanh. Tất cả mọi thứ thay đổi từng ngày, từng giờ.
Trong một lĩnh vực mà mọi thứ đều đang đi tới, đứng yên thôi đã là đi thụt lùi.
Kiến thức hôm qua có thể sẽ không đúng hôm nay.
Trong đầu mình luôn luôn nghĩ phải luôn học hỏi và cập nhật kiến thức của mình hàng ngày để tiến bộ hơn.
#5: Tìm những người cùng tư duy, chí hướng để trao đổi và học hỏi lẫn nhau
Hồi xưa các cụ có câu: Học thầy không tày học bạn.
Chính vì thế cho nên, việc có cho mình một hội nhóm nhỏ để trao đổi kinh nghiệm đầu tư không chỉ giúp cho bản thân tiến bộ hơn vô cùng nhanh, mà đồng thời còn tạo được những mối quan hệ tốt thúc đẩy nhau đi lên từng ngày.
Lúc không thành công có người tâm sự, chia buồn, lúc thắng cả nhóm ăn mừng cùng nhau. Như thế sẽ vui hơn rất nhiều đó.
#6: Học cách chịu trách nhiệm với quyết định của chính mình
Nếu như bạn thắng, vui thôi đừng vui quá và nếu bạn thua, thì đừng vội nản chí mà hãy tìm hiểu xem vì sao mình thua để lần sau sửa đổi.
Khi bạn đầu tư bởi vì tin tưởng ai đó giới thiệu, hãy luôn tôn trọng người đó bất kể kết quả nào có xảy ra.
Tiền mình mang đi đầu tư dù thắng dù thua cũng là mồ hôi công sức mình làm ra, hãy có trách nhiệm với nó.
Bạn đã xuống tiền, tiếp theo nên làm gì?
Đừng nản chí mà hãy kiên nhẫn chờ đợi ngày mình thành công. Bạn không thể sinh ra 1 đứa bé chỉ trong 1 tháng bằng cách làm cho 9 người phụ nữ mang thai.
Bạn đã cố gắng hết sức rồi. Bây giờ là lúc chúng ta ngồi nghỉ ngơi, đợi ngày hái quả. Những thứ kỳ diệu thường cần thời gian. Mình rất vui khi anh em đọc hết bài viết. Chúc bạn đầu tư thành công nhé!
Nếu như anh em thấy thông tin mình cung cấp là hữu ích thì hãy chia sẻ cho những anh em khác cùng biết nhé!