[TOP] 19 hình thức lừa đảo trong Crypto với cách phòng tránh

Không thể nào không thừa nhận sự phát triển một cách nhanh chóng của Blockchain và Cryptocurrency. Đổi mới công nghệ và mô hình giao dịch mới có nhịp độ nhanh để không ngừng thu hút đám đông lớn, tuy nhiên điều này cũng tồn tại một số tác nhân không tốt.

Xem thêm

• ZeroLiquid là gì? Giao thức với các khoản vay ‘tự thanh toán’
• Token là gì? Coin là gì? Phân biệt Token và Coin

Dựa trên infographic của Cryptonerds’, mình muốn phác thảo một số thông tin để giúp anh em có thể xác định và phòng tránh các hình thức lừa đảo. Tuy là chúng ta đã nhận thức được nhiều hơn so với thời gian trước đây, nhưng những trò gian lận mới vẫn đang không ngừng diễn ra.

19 hình thức lừa đảo tiền ảo nổi tiếng

Các dự án Fake ICOs

Trong một nghiên cứu dạo mới đây, có 80% các ICO thực hiện vào năm 2017 được xác định là lừa đảo. Một trong những dự án nổi tiếng nhất đó chính là Confido.

Vào tháng 11 năm 2017, nhóm đã quyên góp được $ 375,000 và biến mất ngay lập tức. Ngay sau lúc tin tức được tung ra, giá token đã giảm cực sốc từ 0.60 đô la xuống 0.10 đô la trong vòng chỉ chưa đầy 2 giờ đồng hồ và sau đó không ngừng giảm mạnh trong vài giờ sau đó.

Giá token Confido giảm mạnh sau ICO

Một vụ lừa đảo ICO thậm chí còn lớn hơn là Centra, đã kêu gọi được tất cả 32 triệu đô la và được hỗ trợ bởi những người nổi tiếng Floyd Mayweather và DJ Khaled. Vào tháng 4 năm 2018, hai người sáng lập đã bị bắt và theo cách giống như Confido, theo như mình tìm hiểu thì đồng tiền này đã mất gần như tất cả giá trị sau tin tức.

Một hình thức ICO scam điển hình khác chỉ đơn giản là liệt kê tất tần tật hồ sơ team Dev hoặc cố vấn (Advisor), có thể liên quan trực tiếp đối với chứng khoán hoặc từ các cố vấn nổi tiếng.

Hình ảnh của những thành viên trong nhóm có thể dễ dàng được tìm kiếm trên Google. Nếu như có một ngày mà anh em khong may tìm thấy một sự trùng khớp tên của ai đó trong team, có khả năng đó  chính là một ICO scam.

Những ICO scam khác có thể kể đến như: GoldUnionCoin, Pincoin Token.

Tặng token/coin trên mạng xã hội

Hãy đặc biệt cần chú ý tới những nhóm và người sử dụng trên mạng xã hội (Facebook, Telegram và Twitter), có lúc mạo danh những nhân vật đáng chú ý trong thế giới tiền điện tử hoặc các tỷ phú như: Vitalik Buterin hoặc Elon Musk, để cung cấp quà tặng là các token có giá trị.

Bất kỳ thời điểm nào anh em đọc được thông báo dạng “gửi 1 ETH đến địa chỉ này và nhận lại số tiền X” thì đó chắc chắn 100% là lừa đảo.

Tiền ảo vẫn chính là tiền và không có bất cứ một ai cho tiền miễn phí.

Một twit giả mạo Elon Musk

Sao chép các trang web của sàn giao dịch nổi tiếng

Bản sao chép chính xác của các dự án hợp pháp, thường sẽ là các sàn giao dịch (Exchanges) hoặc các trang web ICO, được dùng để dở thói ăn cắp tiền và thông tin cá nhân.

Anh em đừng quên là phải luôn luôn kiểm tra lại địa chỉ URL và đánh dấu các trang web anh em thường xuyên truy cập.

Các trang web sao chép sẽ sử dụng các chữ cái tương tự trong URL để làm cho nó trông giống như thật trong một khoảng thời gian ngắn. Thí dụ: Dùng “m” thay vì “n”, “0” thay vì “o”, v.v.

Trang web giả mạo sàn Binance

Quảng cáo lừa đảo

Hãy đặc biệt chú ý tới những quảng cáo dẫn tới những trang web lừa đảo. Các ví dụ dạo thời gian mới đây bao gồm quảng cáo Google Ads cho các sàn giao dịch giả mạo.

Luôn luôn đánh dấu trang URL hợp pháp và không truy cập các URL khác ngay cả khi chúng trông giống nhau.

Các tiện ích mở rộng của Chrome như Metamask giúp tránh các trang web lừa đảo.

Quảng cáo dẫn đến các trang web lừa đảo

DNS hacks

Ngay cả Etherdelta, một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đa số là không có và MyEtherWallet đều là nạn nhân của các vụ hack DNS (xem chi tiết tại đây).

Một vụ hack DNS xảy ra khi lưu lượng truy cập được chuyển hướng từ trang web hợp pháp đến trang web lừa đảo, bằng phương pháp sửa đổi bản ghi DNS của trang web hợp pháp. Điều này tức là khi người sử dụng truy cập đúng URL, nhưng không may bị chuyển hướng đến một trang web lừa đảo.

Những điều này đặc biệt phức tạp vì ngay cả khi anh em truy cập trang web từ dấu trang, anh em vẫn có thể bị lừa.

Một cách hoàn hảo để tránh bị hack DNS là xác minh chứng chỉ SSL của trang web anh em đang truy cập.

Những mục tiêu chính cho các vụ tấn công DNS như MyEtherWallet hoặc MyCrypto đều có tên chứng chỉ SSL cụ thể. Nếu như mà chứng chỉ SSL không khớp hoặc anh em gặp lỗi, thì hãy nhanh tay thoát khỏi trang web ngay tức thì.

Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em một cách khác để ngăn chặn các vụ hack DNS cho MyEtherWallet và MyCrypto là chạy chúng bằng ngoại tuyến cục bộ trên máy tính của anh em.

Giả mạo Email

Còn được gọi là phishing, email giả mạo có thể chuyển hướng người sử dụng tới những trang web giả mạo nơi họ cố gắng lấy cắp tiền và thông tin cá nhân.

Tham khảo thêm: Làm gì khi bị tấn công phishing trong Crypto?

Giả mạo Email

Giả mạo các team support

Một hình thức lừa đảo khác, những nhóm này giả danh là nhóm hỗ trợ của một dự án hoặc một sàn giao dịch lớn và đề nghị nêu ra tất cả những thông tin cá nhân, tiền gửi hoặc khóa cá nhân (Private Key).

Giả mạo các sàn giao dịch & apps

Khi đề cập tới sàn giao dịch, đặc biệt là các sàn giao dịch phổ biến như: Gemini, Binance, Kraken, Bitfinex, Huobi, Bibox, Kucoin, Coinbase.

Tại khoảng thời gian viết bài, CoinMarketCap liệt kê 204 sàn giao dịch và rất có thể trong số đó có BitKRX, một sàn giao dịch giả đã được phát hiện và thu giữ vào năm 2017. Anh em có thêm xem thêm tại đây.

Bên cạnh đó, hãy để ý tính hợp pháp của các ứng dụng mà anh em tải xuống điện thoại hoặc trình duyệt của mình.

Cloud Mining

Việc khai thác trên nền tảng đám mây (Cloud Mining) càng ngày càng nổi tiếng. Nguyên nhân bởi vì chi phí thiết bị khai thác và chi phí điện cho các cá nhân cao hơn, đã tạo cơ hội cho những kẻ không tốt đơn giản để thực hiện những thao tác lừa đảo.

Một trường hợp phổ biến đó chính là MiningMax, một dịch vụ khai thác dựa trên đám mây đề nghị tất cả mọi người đầu tư 3.200 đô la cho ROI hàng ngày trong hai năm và nhận 200 đô la tiền hoa hồng cho mỗi nhà đầu tư giới thiệu (ref). Trang web đã lừa đảo các nhà đầu tư lên tới 250 triệu đô la.

Ponzi (Mô hình kim tự tháp & đa cấp)

Mô hình Ponzi là hình thức vay tiền của người này để trả nợ người khác. Kẻ đi vay đưa ra cam kết trả lợi tức cao cho người cho vay và quảng cáo với họ về những tấm gương đã từng nhận được lợi tức cao trước đây để hấp dẫn người cho vay. Người cho vay bị hấp dẫn, cuốn hút bởi lợi tức cao lại giới thiệu những người cho vay mới.

Bằng cách này, kẻ đi vay càng ngày càng vay được những khoản tiền lớn hơn từ nhiều người cho vay mới.

Mô hình Ponzi khét tiếng nhất trong lịch sử tiền ảo đó chính là Bitconnect. Một điều cực sốc đó chính là nó đã duy trì hoạt động trong một năm, cho tới lúc họ thực hiện vụ exit scam lớn nhất cho tới thời điểm hiện tại.

Vào khoảng thời gian sụp đổ, vốn hóa thị trường của Bitconnect là khoảng 2 tỷ đô la và giá của đồng token là khoảng 320 đô la. Trong vòng chưa đầy 1 ngày, nó giảm một cách nhanh chóng xuống còn 6 đô la và vốn hóa thị trường giảm xuống còn 40 triệu đô la.

Bitconnect có rất nhiều người theo dõi và hoạt động tiếp thị (marketing) được tổ chức vô cùng tốt và thành công.

Tham khảo thêm danh sách các dự án Ponzi tại đây.

Pyramid scheme 

Pyramid scheme (hay Pyramid Scams) chính là mô hình kinh doanh qua loa và không bền vững, dựa vào lợi nhuận hứa hẹn không thực tế từ các khoản đầu tư tưởng tượng. Trong mô hình này, những thành viên ở tầng cao hơn của kim tự tháp chiêu mộ những thành viên ở tầng thấp hơn và nhận tiền phí từ những thành viên này.

Những thành viên ở tầng thấp hơn lại tiếp tục chiêu mộ những thành viên ở tầng thấp hơn nữa để có thể tiếp tục nhận tiền phí. Một phần tiền phí nhận được sẽ được chia lại cho những thành viên đã chiêu mộ họ trước đó. Hoạt động này ở một vài quốc gia chính là bất hợp pháp.

Malware và Crypto Mining 

Phần mềm độc hại trong tiền ảo có tất cả 2 dạng:

Nổi tiếng nhất xảy ra khi phần mềm độc hại (Malware) được cài đặt. Nói tóm lại là với sự đồng ý của người sử dụng, trên máy tính hoặc thiết bị di động, với mục đích lấy cắp khóa cá nhân hoặc tiền.

Phần mềm độc hại khai thác tiền điện tử (Crypto Mining) chính là dạng thứ hai. Trong trường hợp này, phần mềm độc hại bí mật dùng tài nguyên của máy tính bị nhiễm để khai thác tiền ảo, tại mạng khai thác phi tập trung.

Một dấu hiệu đáng cần phải quan tâm chú ý của việc khai thác tiền ảo đó chính là việc dùng CPU hoặc GPU tăng lên. Điều này có thể làm cho thiết bị của anh em trở nên ồn ào hơn khi tốc độ quạt tăng lên để giữ cho thiết bị luôn mát.

Anh em đừng chủ quan mà hãy hết sức cẩn thận khi cài đặt phần mềm trên máy tính mà anh em dùng để giao dịch hoặc giao dịch tiền điện tử. Nếu như mà trong trường hợp anh em đang dùng Google Chrome, hãy cần chú ý tới những tiện ích mở rộng mà anh em đang cài đặt và nói tóm lại là không ngừng kiểm tra kỹ tính xác thực của ứng dụng và nguồn của ứng dụng.

Giả mạo Pools và lừa đảo OTC

Các nhóm giả mạo thường được tổ chức thông qua nhóm Telegram hoặc Discord. Các nhóm này cung cấp phân bổ (allocations) cho các ICO sắp tới và đề nghị anh em gửi tiền, thường là Ethereum, để đóng góp vào nhóm để nhận các mã token ICO sau này.

Trong khi một số nhóm hợp pháp nhìn chung cực kỳ khó để tham gia – họ có thể đề nghị một khoản phí cao mỗi tháng, KYC và một bộ kỹ năng cụ thể – đa số tất cả chúng chỉ là lừa đảo mà thôi.

Không những thế mà do bản chất ẩn danh của tiền điện tử, một khi anh em gửi tiền vào một nhóm giả mạo, sẽ không bao giờ có phương pháp nào để nhận được “tiền hoàn lại”.

Các trò gian lận OTC giả mạo hoạt động theo cùng một phương pháp. Họ yêu cầu bán hoặc mua tài sản trực tiếp từ anh em, đề nghị anh em gửi tiền trước và sau đó biến mất.

Các giao dịch OTC rất rủi ro vì thế cho nên hãy tiến hành một cách thận trọng và dùng bên thứ ba đáng tin cậy làm vật ký quỹ. Có khả năng người trung gian có thể là đồng phạm của người đang cung cấp giao dịch OTC nên anh em đặc biệt cần phải chú ý.

Pump và Dumps

Nguồn: The Anatomy of a Pump & Dump Group

Các nhóm Pump và Dump thao túng giá và khối lượng của một đồng tiền – thường ít được biết đến và đồng Token thường có vốn hóa thấp. Thời điểm lúc đầu họ bơm giá trong một khoảng thời gian ngắn bằng phương pháp phối hợp mua số lượng lớn và tung tin sau đó họ bán phá giá.

Phone hacks

Dạo thời gian mới đây, một số người có ảnh hưởng trực tiếp tới tiền điện tử phổ biến đã báo cáo tài sản của họ bị đánh cắp bởi kẻ tấn công chiếm quyền kiểm soát số điện thoại của họ. Cách thức hoạt động của nó dễ dàng tới mức không thể nào ngờ tới được.

Kẻ tấn công mạo danh chủ nhân của một số điện thoại khi gọi tới nhà cung cấp điện thoại di động và đề nghị chuyển số sang SIM mới. Vì thế cho nên, kẻ tấn công có quyền truy cập vào email của anh em, 2FA và toàn bộ những công cụ liên quan để lấy cắp tài sản của anh em.

Đổi tên trên Telegram

Mình cùng phải công nhận rằng Telegram là một trong những phương tiện giao tiếp nổi tiếng nhất trong Crypto. Việc vô cùng nhiều cộng đồng, người sử dụng trao đổi thông tin trên này cũng chính là thứ tạo ra cơ hội cho kẻ xấu lừa đảo.

Do Telegram không cố định tên người sử dụng mãi mãi, vậy nên những người không tốt thường đổi tên của mình giống admin nhóm cộng đồng, từ đó pm những member khác để lừa đảo. Thủ đoạn thường là đưa ra các kèo ảo nào đó, kêu member góp tiền vào, hứa hẹn lợi nhuận khủng trong một khoảng thời gian ngắn.

Ở thời điểm hiện tại phương thức lừa đảo này còn tinh vi hơn bằng phương pháp dùng bio thay cho username (tên hiển thị thì có thể trùng được, nhưng username – đứng sau ký tự @, ví dụ @xuanchu97, thì không thể đặt giống nhau).

Cụ thể, kẻ xấu sẽ đổi bio thành username giống admin sau đó sẽ ẩn đi usernam, nếu như mà người sử dụng không kiểm tra một cách kỹ càng, sẽ thấy bio ghi là @username giống admin và tin tưởng giao tiền.

Cảnh báo giả mạo tài khoản Telegram của admin

Vì thế cho nên, khi có admin pm bạn, hãy kiểm tra một cách thật kỹ càng liệu đó là Bio hay là Username. Nhưng thực tế, bởi vì việc lừa đảo này quá nổi tiếng, nên chẳng có admin nào chủ động pm trước cả, hoặc nếu như mà có chắc chắn sẽ thông báo.

Mình sẽ cung cấp cho anh em một cách khác đó chính là dùng ký tự có cách thể hiện giống nhau, mà nổi tiếng nhất là chữ “i” viết hoa và “l”. Khi viết hoa chữ “i” sẽ thành “I”, rất giống với chữ “l”. Ví dụ: @imlethanh (im Le Thanh) nhưng scam sẽ để @imIethanh (im ie(i viết hoa) Thanh.

Link bán token giả mạo

Dựa trên trào lưu IDO với lợi nhuận khủng, kẻ xấu sẽ tạo ra các đường link bán token IDO, mà trong đó đề nghị người sử dụng chuyển tiền trước.

Link bán token giả mạo

Như hình trên, kẻ xấu tạo ra một trang web lừa đảo bán C98.

Tin nhắn chúc mừng send fund nhận về gấp đôi

Đây cũng chính là hình thức lừa đảo đã có từ rất lâu trước đó rồi, đại ý là chào mừng một dịp gì đó của dự án X, người sử dụng gửi một số lượng fund nhất định, sẽ nhận lại nhiều hơn. Ví dụ: Gửi 1 ETH vào địa chỉ ví sau, nhận về 1.1 ETH trong vòng 15 phút chẳng hạn.

Tuy là đọc câu chữ thấy tương đối vô lý, nhưng nếu như mà anh em là người mới, tỷ lệ sẽ bị mắc bẫy là vô cùng cao nguyên nhân là do không thể kiểm soát được lòng tham, và kiến thức hạn chế.

Giả mạo twitter dự án

Một số dự án phổ biến nhưng không có các tài khoản mạng xã hội chính thức như Twitter, Telegram (chat/announcement). Vf thế cho nên, người sử dụng có thể lập ra tài khoản tương tự nhằm tung tin đồn thất thiệt làm người dùng lo lắng.

Như ở hình ở phía bên trên Keep3r không hề có Twitter chính thức, tất cả mọi thông tin đều đến từ Andre, nhưng bởi vì là có quá nhiều lượt follow, cũng như handle (@kp3r_network) nhìn tương đối giống thật, nên đã làm cho rất nhiều người tin rằng đây là Twitter dự án. Điều này dẫn tới vô cùng nhiều người tưởng Kp3r bị hack (như tin ở trên) là thật.

Đột nhiên nhận được lượng token giá trị lớn

Vào nửa cuối năm 2021 xuất hiện một hình thức mới, đó là ví người sử dụng bất thình lình được một lượng token lạ với giá trị cực kỳ cao (khoảng vài nghìn đến vài chục nghìn đô), điều đặc biệt nhất ở đây đó chính là gần như ví ai cũng được nhận.

Nhưng khi họ bán ra sàn DEX thì không được. Nhưng chỉ vài tiếng sau, toàn bộ tài sản trong ví đó sẽ bị biến mất hoàn toàn. Đó là do kẻ lừa đã đã thiết lập Smart Contract có thể lấy toàn bộ tài sản người sử dụng khi họ nổi lòng tham và muốn bán số token này.

Việc kẻ lừa đảo gửi token vào ví anh em là điều không thể cấm, nhưng có một cách giải quyết vô cùng dễ dàng, đó chính là không quan tâm đến nó, đừng thao tác bất kỳ một hành động gì lên số token này như gửi, nhận, mua bán, trao đổi,…

Nhận biết lừa đảo để phòng tránh

Hứa hẹn đem tới lợi nhuận khủng

Trong đầu anh em hãy luôn luôn nhớ trên đời này không ai cho không ai cái gì cả. Nghĩ theo một cách dễ dàng hơn đừng bao giờ tin tưởng bất kỳ dự án nào mang lại lợi nhuận cao cho khoản đầu tư của anh em.

Mời thêm nhiều người sử dụng

Nghi ngờ và nghi ngờ: Khi anh em được đề nghị mời những người khác tham gia, đó là một dấu hiệu rõ ràng rằng đó là một dự án Ponzi.

Hãy nhớ rằng các chương trình liên kết là luôn tự nguyện.

Hỏi Private Keys của anh em

Đừng nên chia sẻ mật khẩu, khóa riêng tư (Private Keys) hoặc cụm từ bảo mật (security phrases) của anh em. Bất cứ cá nhân, dự án hoặc ICO nào đề nghị mật khẩu, khóa riêng tư hoặc cụm từ bảo mật của anh em tất cả đều là lừa đảo hết.

Đã từng lừa đảo

Nếu như mà lừa đảo thì sẽ luôn luôn là lừa đảo. Nếu một dự án hoặc một công ty khởi nghiệp hoặc một cá nhân đã bị cáo buộc là lừa đảo trong thời điểm trước đó, hãy cẩn thận vì có thể chúng lại là một trò lừa đảo.

Nhóm dự án

Anh em đừng bao giờ tin vào các bài báo hoặc một trang web của một dự án. Điều quan trọng nhất ở đây đó chính là xác minh rằng nhóm có hồ sơ LinkedIn và thực hiện kiểm tra xác thực lý lịch đầy đủ với Google và Twitter / Facebook. Nếu thông tin liên quan về nhóm không được công khai thì rất có thể đó là một trò lừa đảo.

Trang web sơ sài

Anh em hãy dành một chút thời gian của mình và nhìn lại một lần nữa vào ví dụ về link rao bán token lừa đảo, có thể thấy thiết kế trang web nhìn vô cùng qua loa, và màu sắc cũng không có sự đầu tư. Tienao. com.vn với tông màu chủ đạo là vàng đen, nhưng trang web lại là màu xám, nhìn tương đối là “rẻ tiền”.

Bên cạnh đó, việc đưa ra quá nhiều khuyến mãi cũng là một cái bẫy, như mua 100 C98 tốn 0.01BNB, mua nhiều hơn thì được giá rẻ hơn, hoặc mời bằng ref để được free C98. Đây là những trò mà dự án thật không bao giờ làm.

Cách đánh giá tính hợp pháp của dự án Crypto

Độ uy tín

• Có tất cả đầy đủ tên và gương mặt liên quan đến dự án không?
• Họ có LinkedIn đang hoạt động hoặc các hồ sơ mạng xã hội khác không?
• Whitepaper là bản gốc hay là bản sao của một whitepaper khác?
• Có quan hệ đối tác được xác nhận với các công ty khác không?
• Dự án có lộ trình, sản phẩm hoạt động hay chỉ là ý tưởng?
• Họ có phải là công ty đã đăng ký và thành lập không?

Hoạt động

• Nếu như mà dự án đã bị bỏ dở, thì nó không xứng đáng với thời gian và tiền bạc của anh em.
• Mọi người nói gì trên các kênh mạng xã hội về dự án này?
• Nhóm có tương tác với cộng đồng không và thái độ của họ như thế nào?

Công nghệ

• Không phải tất cả mọi thứ đều bắt buộc cần đến blockchain.
• Dự án có cần blockchain hay vấn đề có thể được xử lý bằng cơ sở dữ liệu cổ điển không?
• Công nghệ đằng sau dự án này có thực sự xử lý được vấn đề không?
• Có dự án nào khác đang không ngừng cố gắng xử lý vấn đề tương tự không?

Lịch sử

• Dự án có mục tiêu rõ ràng không?
• Nhóm đã hoàn thành các thời hạn trong quá khứ và đạt được các mục tiêu đã nêu trong lộ trình?
• Nhóm có gặp sự cố nào trong quá trình phát triển không và họ đã xử lý như thế nào?
• Có bao giờ token đã qua một lần bơm và bán trước đây không?
• Có thay đổi nào gần đây về cấu trúc của Team không?

Kết luận

Trong khi có vô cùng nhiều trò gian lận, âm mưu và thủ phạm của các hoạt động gian lận khác nhau trong thế giới tiền ảo, thì phương pháp tiếp cận tốt nhất đó chính là tiến hành với mức độ hoài nghi và thận trọng hợp lý. Không màng tới số lượng các dự án lừa đảo, vẫn còn có rất nhiều những dự án & nhóm có uy tín và đang hoạt động tốt làm cho việc đầu tư vào tiền điện tử trở nên đáng giá hơn rất nhiều.

Cũng như rất nhiều thứ trong cuộc sống vây quanh chúng ta, thận trọng chính là phương pháp tốt nhất. Vì thế cho nên, bất kỳ thời điểm nào anh em truy cập một trang web mới, thấy điều gì đó quá tốt, dễ dàng, hoặc đang lưu trữ và được đề nghị truy cập thông tin bằng khóa riêng (Private Keys) của mình, hãy dừng lại và cân nhắc rằng “Liệu mình có gặp rủi ro không?”.

Nếu như anh em thích bài viết này thì hãy chia sẻ cho những anh em khác cùng biết nhé!