Bên cạnh đó Token unlock chính là hoạt động bắt buộc cần phải diễn ra đối với các dự án đã phát hành token, việc này là vô cùng quan trọng và cần thiết để có thể duy trì hoạt động tuy nhiên thì cũng có khả năng để lại tác động rất to tới giá token khi bị lạm phát. Ở trong bài viết ngày hôm nay sẽ phân tích một cách chi tiết hơn liên quan về việc mở khóa token và tác động của chúng.
Key Insights
- Lạm phát token (token inflattion) chính là sự gia tăng số lượng token lưu thông theo thời gian.
- Không nên chỉ hoàn toàn dựa vào thông tin token unlock để có thể đưa ra quyết định bán khống (short) 1 đồng coin/token.
- Token unlock sẽ làm cho cung lưu thông của token tăng một cách chóng mặt tuy nhiên thì vẫn chưa chắc chắn token sẽ bị giảm giá hoặc lạm phát nếu như mà có tokenomics hiệu quả.
- Bên cạnh đó Token unlock chỉ là một trong số ít các yếu tố tác động trực tiếp tới giá của token bên cạnh tình hình vĩ mô, chính sách tokenomics,…
Xem thêm
- EVM là gì? Vị thế độc tôn của đế chế EVM Blockchain giữ mãi không?
- FED là gì? Tại sao FED gây ảnh hưởng tới thị trường crypto?
Lạm phát token là gì?
Lạm phát token (Token Inflation) chính là sự gia tăng số lượng token lưu thông theo thời gian. Một khi lạm phát token diễn ra, giá trị của mỗi một token sẽ hoàn toàn sụt giảm và đồng thời giá trị tài sản của những nhà đầu tư cũng sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp tới nếu như mà cung vượt quá cầu.
Sau đây chính là một vài yếu tố có thể dẫn tới tình trạng lạm phát token có thể kể đến như:
- Gia tăng số lượng token trong lưu thông nguyên nhân là do các hoạt động unlock mở khóa token theo lộ trình roadmap.
- Dự án bị tấn công một cách nghiêm trọng, hacker tạo ra nhiều token để có thể đưa vào lưu thông.
- Tất cả những hoạt động của dự án khuyến khích user khoá (lock), staking giúp giảm 1 lượng token lưu thông tạm thời. Nếu như mà những chính sách này không đủ hấp dẫn, cuốn hút lượng token mới đưa vào lưu thông lớn hơn lượng token được khoá, cũng dẫn đến việc lạm phát.
Nói chung là tất cả những yếu tố chính dẫn tới việc lạm phát token gồm có:
- Không đồng bộ với nhu cầu thị trường.
- Tăng số lượng token.
- Thiếu hụt nhu cầu dùng.
- Thay đổi chính sách phát hành.
- Tác động của thị trường
- Bị tấn công.
Đọc thêm: Token Unlock & Vesting là gì?
Khi lạm phát diễn ra một cách quá mức nguyên nhân do dự án không có kế hoạch phát triển lâu dài và không biết kiểm soát một cách chặt chẽ, chúng sẽ để lại hậu quả vô cùng lớn cho chính protocol và cả token holder.
Hình ảnh phía bên trên cho thấy rõ rằng OolongSwap đã lạm dụng token incentive để có thể thu hút thanh khoản trong giai đoạn đầu đã để lại hậu một quả vô cùng lớn cho thời gian sau này. Nói theo một cách chi tiết hơn, khi dự án sử dụng OLO trả thưởng cho LP, lượng token trả ra cực kỳ lớn làm cho OLO bị lạm phát quá mức.
Cầu ít hơn cung làm cho giá trị của token giảm, từ đấy trở đi giá của OLO đã sụt giảm cực sốc từ mốc ATH là 0.47 USD xuống còn 0.000223 USD (chia xấp xỉ 2,100 lần). Hậu quả mà Oolong swap không chỉ đơn giản là tác động trực tiếp tới bên phải dự án, OLO holder mà còn tác động vô cùng xấu tới tất cả hệ sinh thái Boba Network tại khoảng thời gian đó.
Phân tích đầu cơ bán khống khi mở khóa token
Lợi dụng triệt để việc lạm phát của token sau khi mở khoá, một vài trader đã thực hiện kế hoạch đầu cơ bán khống để có thể tìm kiếm lợi nhuận. Nhưng mà liệu rằng việc này có luôn luôn chính xác? Ở trong phần này, Tienao.com.vn sẽ phân tích một cách chi tiết trường hợp mở khoá token của IMX.
Với vốn hoá chỉ 298 triệu USD, IMX đã mở khoá lượng token có giá trị lên tới 154 triệu USD (tương đương xấp xỉ 52% vốn hoá) trong khi đấy thì volume giao dịch trong vòng 1 ngày chỉ có thể đạt được ở mức 20 triệu USD mà thôi. Vậy thì anh em đoán xem liệu rằng giá IMX có giảm mạnh giống như lý thuyết hay không? Hãy bình luận ở cuối bài viết cho mình biết nhé!
Trước thời điểm Unlock ( mùng 2 tháng 11 năm 2022)
- Giá: 0.58 USD/IMX
- Vốn hoá: 298,582,000 USD
- Cung lưu thông: 514,798,052 IMX
- Volume giao dịch 24h: 20,000,000 USD
Sau thời điểm Unlock ( mùng 5 tháng 11 năm 2022)
- Cung lưu thông: 771,649,407 IMX
- Vốn hoá: 379,090,000 USD
- Volume giao dịch 24h: 57,000,000 USSD
- Giá: 0.66 USD/IMX
Dữ liệu khác
- Vốn hoá thị trường: Tăng thêm 80,508,000 USD
- % token unlock so với tổng cung: 12.8% so với tổng cung 2,000,000,000 IMX
- Giá trị số lượng token unlock: ~154,110,831 USD (~0.6 USD/IMX)
- Lượng token unlock: 256,851,355 IMX
Dữ liệu ở phái bên trên đã cho thấy một cách rõ rằng tuy là đứng trước một áp lực mở khoá lên tận tới 12.8% so với tổng cung và đồng thời có giá trị khoảng 154 triệu USD, so với lúc trước khi mở khoá giá của IMX vẫn tăng 13%.
Kết luận
Ở trong trường hợp của IMX cho thấy không phải cứ mở khóa token là giá của chúng sẽ giảm. Đổi lại, vốn hóa của IMX còn tăng hơn thêm 240 triệu USD giúp cho giá của IMX tăng 13%. Đây cũng có khả năng chính là kế hoạch từ trước mà đội ngũ ImmutableX thực hiện nhằm để có thể tránh được hoàn toàn sự tác động quá lớn của đợt unlock này.
Sau một khoảng thời gian unlock 1 tuần, chính thức giá của IMX mới giảm về đáy (0.382 USD/IMX). Mặc dù vậy nhưng mà việc này không diễn ra lâu khi giá của IMX đã tăng trưởng trở lại nhờ vào xu hướng Layer 2 của thị trường (diễn ra bắt đầu từ cuối năm 2022 tới năm 2023).
Yếu tố ảnh hưởng đến giá token khi mở khoá
Thường thường hoạt động token unlock sẽ tác động trực tiếp tới giá của dự án nếu như mà mức độ lạm phát của chúng cao hơn nhu cầu của thị trường. Sau đây chính là một vài yếu tố tác động trực tiếp tới mức độ lạm phát của token khi chúng được phát hành.
Quãng thời gian unlock token
Bên cạnh đó thời gian unlock token sẽ thể hiện một phần mức độ lạm phát của token đó trong khoảng thời gian sắp tới. Một thí dụ trường hợp của Filecoin (FIL) và Uniswap (UNI) sẽ cho chúng ta thấy rõ trường hợp này.
Ở thời điểm hiện tại, Uniswap đã mở khóa được tất cả 82% trong khi đấy thì Filecoin chỉ mới có thể mở khóa được 63% mà thôi. Xét về lý thuyết, trong tương lai áp lực mở khóa token của FIL sẽ nhiều hơn UNI. Còn ở trong thực tế thì, việc này ngược lại hoàn toàn nguyên nhân bởi vì thời gian vesting của FIL lên tới 40 năm (cho tới năm 2047 thì mới unlock hết được) trong khi đấy Uniswap chỉ có đúng duy nhất 4 năm mà thôi.
Việc này hoàn toàn làm cho áp lực mở khóa của UNI mỗi ngày sẽ cao hơn FIL cho tới tháng 9 năm 2024 mới kết thúc. Sau một khoảng thời gian đó, mức độ lạm phát của FIL sẽ cao hơn UNI rất nhiều. Trong thực tế, UNI không hề có tổng cung, Uniswap đã thiết lập mức độ lạm phát 2%/năm cho UNI token.
Số lượng & Giá trị token được unlock
Giá trị và số lượng token được unlock sẽ cung cấp cho chúng ta một số dữ kiện để có thể nhận xét và đánh giá khi đi kèm trực tiếp với các chỉ số dưới đây:
- Volume giao dịch của token trước thời điểm mở khóa .
- Vốn hóa (Market Cap) trước thời điểm mở khóa.
- Số lượng token được mở khóa so với tổng cung.
- Vốn hóa pha loãng (FDV) trước thời điểm mở khóa.
Nếu như mà giá trị của số token được unlock quá lớn so vốn hoá hoặc volume giao dịch của thị trường. Cũng có thể chúng sẽ tạo áp lực vô cùng lớn lên giá. Thí dụ dưới đây sẽ cho chúng ta thấy rõ điều này.
Bắt đầu từ 11 năm 2021 cho tới 6 năm 2022, Oasis đã mở khoá 30% token của tổng cung, trị giá 667 triệu USD và tương ứng với 2.9 tỷ $ROSE trong khi vốn hóa trước thời điểm unlock chỉ có 340 triệu USD, volume giao dịch 50 triệu USD.
So với vốn hoá và volume giao dịch ở tại khoảng thời gian đấy, đây chính là đợt mở khoá không cân xứng một chút nào, làm cho lượng cung của ROSE tăng lên tương đối trong khi lực cầu thì không hề đủ đáp ứng. Vì thế cho nên sau đợt mở khoá này, giá của ROSE đã liên tù tì trượt dài từ 0.5 USD còn 0.066 USD (kèm theo nhiều tác động vĩ mô khác).
Đối tượng được phân phối
Khi mở khóa token ra cung lưu thông, token sẽ được phân phối thành những nhóm chính dưới đây:
- Cộng đồng thông qua các hoạt động Incentive.
- Đội ngũ phát triển và bên cố vấn.
- Quỹ vận hành của dự án (Treasury).
- Nhà đầu tư ở các vòng Seed, Private, Public….
Cùng lượng token được mở khoá tuy nhiên thì mỗi một đối tượng nhận token có những tác động khác nhau đối với giá của token. Theo research của UnlockTokens, tất cả những dự án phân bổ token cho Core team và đồng thời so với các dự án phân bổ nhiều token cho cộng đồng thì nhà đầu tư thường có vốn hoá cao hơn rất nhiều nữa là đằng khác.
Tình hình kinh tế Vĩ mô
Bên cạnh đó, giá của token còn bị ảnh hưởng trực tiếp bởi rất nhiều yếu tố khác, đặc biệt nhất có thể kể tới đó chính là tình hình kinh tế vĩ mô. Bắt đầu từ năm 2022, nguồn tiền vĩ mô càng ngày càng có những tác động lớn hơn rất nhiều tới nguồn tiền trong thị trường Crypto.
Chính vì thế cho nên khi FED tăng lãi suất từ 0% lên gần 5%, nguồn tiền hoàn toàn rút khỏi thị trường làm cho giá Bitcoin giảm cực sốc, ngoài ra chúng cũng ảnh hưởng dây chuyền đến token của các dự án khác cho dù mức độ lạm phát của token không cao cho mấy.
Tokenomics của dự án
Tokenomics là gì
Tokenomics là một trong những yếu tố có sự tác động mạnh mẽ nhất tới mức độ lạm phát, từ đấy trở đi tác động trực tiếp tới giá của token. Tokenomics tốt là tokenomics có thể giữ giá token trong sự kiện unlock token bằng phương pháp thiết lập một nền kinh tế có thể trợ giúp cho việc duy trì giá trị của token sau khi được unlock.
Trường hợp của Axie Infinity chính là case study cho thấy sự sớm nở chóng tàn của các dự án GameFi khi:
- Nguồn tiền rút khỏi thị trường.
- Tình hình vĩ mô không tốt.
- Lạm dụng token incentive để tăng trưởng làm cho token bị lạm phát quá mức.
Hình ảnh trên thể hiện một cách rõ rằng số lượng SLP được mint bắt đầu từ 1/2021 cho tới 8/2022, đồng thời đây cũng chính là giai đoạn Axie Infinity tăng trưởng một cách mạnh mẽ nhất, kéo theo sự ra đời của rất nhiều dự án GameFi trên thị trường.
Trong khoảng thời gian hoàng kim của Axie, SLP đã được mint ra cực kỳ nhiều để có thể trả thưởng cho người chơi (cột màu xanh cao hơn nhiều so với cột màu cam). Việc này có rất nhiều lợi trong khoảng thời gian rất ngắn nguyên nhân bởi vì chúng giúp người chơi có thể kiếm nhiều tiền hơn, từ đấy trở đi có thể thu hút người chơi mới, đem tới giá trị cho AXS – native token của Axie.
Mặc dù vậy nhưng mà, khi SLP bị lạm phát mức làm cho giá giảm sâu từ 0.3 USD về 0.015 USD (chia 20 lần), đồng thời chúng cũng hoàn toàn tạo ra negative feedback loop (vòng lặp phản hồi tiêu cực) làm cho nhà đầu tư, người chơi và vốn hoá của AXS giảm một cách cực mạnh.
Nhận ra vấn đề, đội ngũ Axie đã thông báo thay đổi cơ chế tokenomics của AXS và SLP vào 2/2022. Nhưng mà việc này hoàn toàn không đủ để có thể cải thiện tình hình khi thị trường vĩ mô càng ngày càng xấu đi. Kể từ 5/2022, FED đã thông báo tăng lãi suất liên tục từ 0% đến 5% làm cho dòng tiền rời khỏi thị trường Crypto và GameFi.
Đọc thêm: Axie Infinity hậu x100 – Nguyên nhân, giải pháp và hướng phát triển.
Giải pháp hạn chế tình trạng lạm phát
Biện pháp quản lý, giám sát và xây dự án bền vững
Để có thể tránh hoàn toàn khỏi tình trạng lạm phát một cách quá mức của token, có thể kể tới có một số giải pháp mà các dự án token có thể áp dụng:
- Tăng cường quản lý chính sách token để có thể đảm bảo rằng số lượng token được phát hành đúng kế hoạch, số lượng token phát hành được dùng vào đúng mục đích.
- Xây dựng một cộng đồng ủng hộ vững mạnh bằng phương pháp tạo ra một sản phẩm chất lượng, uy tín từ đấy trở đi tăng cường sự tin tưởng và ủng hộ của cộng đồng.
- Áp dụng việc khóa token trong một khoảng thời gian dài và đồng thời phân phối token theo từng giai đoạn để có thể hạn chế lượng token được đưa ra thị trường một cách nhanh chóng mặt.
Biện pháp liên quan đến Tokenomics
Ở phía bên trên chính là một vài giải pháp giúp dự án có thể tăng cường giá trị hình ảnh và đồng thời đảm bảo tuyệt đối sự phát triển lâu dài. Mặc dù vậy nhưng mà, xây dựng tokenomics hiệu quả vẫn là một giải pháp tốt nhất, an toàn nhất giúp token có thể hoàn toàn tránh khỏi bị lạm phát và tác động xấu tới giá.
Sau đây chính là một vài giải pháp liên quan trực tiếp tới tokenomics có thể kể đến như:
- Xây dựng tính ứng dụng xuyên suốt cho token, token có để dùng để thế chấp để vay, thanh toán phí giao dịch, staking, tham gia launchpad, liquidity providing… Đây chính là mô hình mà Pancakeswap đang áp dụng cho CAKE khi tạo ra nhiều ứng dụng cho CAKE.
- Nếu như mà token không có nhiều tính ứng dụng, hãy tạo ra cơ chế capture value của dự án đối với token. Đây chính là phương pháp mà Uniswap đang thực hiện với UNI. Thay vì áp dụng mô hình chia sẻ doanh thu của Sushiswap, UNI holder chỉ có quyền lợi về Governance. Mặc dù vậy nhưng, một khi Uniswap phát triển một cách chóng mặt, UNI holder vẫn có lợi khi giá trị token tăng.
- Áp dụng mô hình burn (đốt) kích thích giảm phát. Đây chính là một mô hình được rất nhiều coin trong thị trường áp dụng, đặc biệt nhất có thể kể đến đó chính là CEX token và blockchain coin. Đối với BNB coin, họ áp dụng 2 nguồn đốt là BEP95 và Accelerate BNB Burn. Riêng đối với mạng Ethereum, họ sẽ hoàn toàn đốt đi base fee khi người sử dụng thanh toán phí giao dịch.
ETH bị đốt khi người sử dụng thanh toán phí giao dịch. Nguồn: Ultrasound Money.
Case Study thay đổi tokenomics
Những yếu tố trong tokenomics như token burning, cung và cầu, giới hạn cung, phân phối, chi phí giao dịch và chính sách vesting đều ảnh hưởng trực tiếp tới giá trị token. Vì thế cho nên, nếu như mà tokenomics đang có vấn đề trục trặc, bên phía đội ngũ phát triển sẽ hoàn toàn có những thay đổi để có thể điều chỉnh chúng.
Những đợt thay đổi tokenomics của một số dự án. Nguồn: TokenUnlocks.
Sau đây chính là một vài thay đổi liên quan về Tokenomics của những dự án để có thể giảm mức độ lạm phát:
- Pancakeswap: Lúc đầu, CAKE chính là token không bao giờ có tổng cung. Số lượng CAKE được mint đa số tới từ staking reward, lực burn tới từ việc dùng CAKE của người sử dụng. Tuy nhiên thì, đội ngũ đã hoàn toàn đổi thành cơ chế giới hạn số lượng CAKE cũng như tăng thêm ứng dụng cho CAKE nhằm tránh sự lạm phát quá mức.
- Sushiswap: Mô hình hoạt động của Sushiswap sẽ chia sẻ một phần doanh thu cho SUSHI holder và dùng SUSHI để có thể trả thưởng cho các pool. Mặc dù vậy nhưng mà đã bỏ cơ chế reward bằng SUSHI vì mức độ lạm phát quá cao khi trả thưởng cho các pool.
- Ethereum: Sau khi nâng cấp EIP-1559 và đồng thời hoàn thành The Merge, mức độ lạm phát của ETH gần bằng 0% hoặc là thậm chí giảm phát nếu như mà số ETH được burn nhiều.
Ở thời điểm hiện tại, việc tính toán mức độ hiệu quả của việc thay đổi tokenomics đối với giá của token chính là việc không thể vì giá của token sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt nhất có thể kể đến đó chính là tâm lý chung của thị trường. Tuy nhiên thì, sự thay đổi này có tác động trực tiếp tới nguồn cung của token.
Tổng kết
Như thế là, token unlock không phải là lý do chính giá giảm tuy nhiên thì chúng cũng góp phần tương đối lớn nếu như mà số lượng token bị unlock quá mức tạo ra lạm phát. Bên cạnh đó, giá của token còn phải chịu sự ảnh hưởng trực tiếp của rất nhiều yếu tố khác như tình hình thị trường chung, tokenomics, tình hình vĩ mô. Vì thế cho nên, các bạn đừng nên hoàn toàn dựa vào sự kiện token unlock để có thể bán khống nếu như không có thêm các dữ kiện khác bổ sung.
Nếu như mà anh em thấy bài viết này hay thì hãy chia sẻ cho những anh em khác cùng biết nhé!