EIP là gì?
EIP (viết tắt của Ethereum Improvement Proposal, tức Đề xuất cải tiến Ethereum) chính là tài liệu nhiêu tả chi tiết những tiêu chuẩn được đề xuất để thay đổi hoặc cải tiến nền tảng Ethereum, gồm có những thông số kỹ thuật cốt lõi của giao thức, phần mềm máy khách API (node), tiêu chuẩn hợp đồng thông minh…
Từ trước cho đến nay ở trong cộng đồng Ethereum ai cũng có thể tạo ra một EIP. Nhưng, một EIP thường đòi hỏi cao về mặt kỹ thuật và kiến thức liên quan đến công nghệ, vì thế cho nên đa số những người tạo ra EIP đều là các nhà phát triển (developer) ứng dụng và giao thức.
Trang web tổng hợp mọi thông tin chi tiết liên quan về EIP: https://eips.ethereum.org
Tầm quan trọng của EIP
EIP đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quyết định cách Ethereum sẽ thay đổi hay thêm các tính năng mới nào để blockchain ngày càng phát triển, phục vụ cho nhu cầu của người sử dụng và dApp. Từ đấy trở đi đem tới khả năng thích ứng và linh hoạt cho mạng lưới Ethereum.
Không chỉ dừng lại ở đó EIP cũng chính là phương thức để thúc đẩy tính minh bạch trên mạng lưới Ethereum, bởi ở trong cộng đồng ai ai cũng có thể tham gia đề xuất, đóng góp ý kiến, tranh luận và bỏ phiếu cho EIP. Việc có quy trình xử lý nghiêm ngặt và được xem xét cẩn thận trước khi triển khai cũng giúp đảm bảo tính chính xác và toàn diện cho mỗi EIP.
Ngoài ra, tuỳ vào động lực và mục đích của từng EIP mà chúng sẽ có tác động khác nhau như giúp tăng bảo mật, khả năng mở rộng, giảm phí, hiệu suất của mạng lưới…
Theo như mình tìm hiểu thì ở trong mỗi đợt nâng cấp mạng, Ethereum sẽ đề nghị những máy khách (node) triển khai một bộ EIP đính kèm. Điều này đồng nghĩa với việc để duy trì sự đồng thuận trên mạng mainnet của Ethereum, những người vận hành node trong mạng lưới đều phải triển khai toàn bộ những EIP cần thiết.
Phân loại EIP
Ethereum chia những EIP thành tất cả 3 loại chính có thể kể đến như:
- Standards Track EIP: Đề xuất tác động tới việc vận hành và triển khai mạng Ethereum, gồm có hard fork, giới thiệu chuẩn token mới (ERC), thay đổi giao thức mạng, quy tắc xác thực khối (block) hoặc giao dịch, hoặc bất kỳ thay đổi nào ảnh hưởng đến khả năng tương tác của ứng dụng trên Ethereum. Thí dụ: EIP-4337, EIP-1559, EIP-20, EIP-721…
- Meta EIP (hay Process EIP): Đề xuất liên quan trực tiếp tới việc tạo ra quy trình mới hoặc thay đổi một quy trình đã có trước đó mà không làm thay đổi giao thức Ethereum. Gồm có hướng dẫn, những thủ tục, thay đổi trong quy trình ra quyết định; thay đổi công cụ sử dụng trong quá trình phát triển của Ethereum.
- Informational EIP: Đề xuất liên quan tới việc cung cấp chỉ dẫn, thông tin chung cho cộng đồng Ethereum, tuy nhiên không đề xuất tính năng mới và không đề nghị (hay bắt buộc) phải triển khai. Thường thường những nhà phát triển và người dùng trong cộng đồng sẽ bỏ qua các loại EIP này.
Quy trình xử lý EIP của Ethereum
Ai tham gia vào quy trình xem xét EIP mới?
Từ trước cho đến nay có tất cả 4 thực thể chính tham gia vào quy trình xem xét và xử lý một đề xuất cải tiến mới của Ethereum có thể kể đến như:
- Tác giả (Author): Người đưa ra ý tưởng chính về thay đổi, cải tiến của mạng và soạn thảo đề xuất.
- Nhóm biên tập (Editor): Những người làm việc trực tiếp với tác giả để xem xét và đánh giá liên quan về tính chính xác trong ngữ pháp, kỹ thuật và chính tả của EIP. Có thể gồm có nhà nghiên cứu (researcher), nhà phát triển ban đầu của Ethereum (developer) hoặc kỹ sư phần mềm của các nền tảng khác… như Martin Becze, Vitalik Buterin, Gavin Wood…
- Nhóm nhà phát triển cốt lõi (core dev) của Ethereum: Những nhà phát triển, nhà nghiên cứu nổi bật, hoạt động tích cực trên node phần mềm của mạng lưới và có tiếng nói quan trọng trong các cuộc thảo luận về mặt kỹ thuật xung quanh các đề xuất mới.
- Cộng đồng: Người sử dụng cuối của blockchain Ethereum.
EIP mới được xử lý như thế nào?
Anh em rất thắc mắc quy trình xử lý và phê duyệt EIP như thế nào đúng không? Nếu như muốn biết câu trả lời thì đừng bỏ qua phần này nhé!
Nó sẽ bao gồm nhiều giai đoạn thảo luận, sửa đổi và xem xét nghiêm ngặt, kỹ lưỡng như hình dưới đây.
Trong quy trình xử lý một EIP mới có tất cả 8 trạng thái, giai đoạn chính có thể kể tới như:
- Idea: Tác giả ra ý tưởng, soạn thảo bản đề xuất (EIP) và gửi cho nhóm biên tập.
- Draft: Nhóm biên tập kiểm tra một cách chi tiết lỗi và định dạng của EIP để đảm bảo tính thống nhất, rõ ràng liên quan về mặt nội dung và ý nghĩa về mặt kỹ thuật. Sau đó đăng lên kho lưu trữ EIP của GitHub.
- Review: Tác giả đánh dấu EIP là đã sẵn sàng và đề nghị Đánh giá Ngang hàng (Peer Review).
- Last Call: Cộng đồng thảo luận, xem xét kỹ càng và đóng góp ý kiến đối với EIP mà tác giả đã đăng trên GitHub. Thường thường giai đoạn này kéo dài ít nhất 14 ngày hoặc thời gian lâu hơn tuỳ tác giả đặt. Đề xuất có thể được quay lại giai đoạn Review để tác giả xem xét nếu cần thiết.
- Final: EIP đã hoàn thiện, đạt tiêu chuẩn và có thể được triển khai trên các node.
- Stagnant: Từ trước cho đến nay bất cứ EIP nào mà tồn tại ở trạng thái Last Call, Draft hoặc Review nhưng mà không hoạt động trong thời gian nửa năm trở lên sẽ bị chuyển sang trạng thái Stagnant (trì trệ). Tác giả hoặc Nhóm biên tập hoàn toàn có thể phục hồi EIP từ Stagnant trở về trạng thái trước đó của nó. Nếu như không, nó có khả năng ở trạng thái này vĩnh viễn.
- Withdrawn: Theo như mình tìm hiểu thì tác giả đã rút lại EIP mà họ đề xuất và không thể phục hồi. Nếu như mà trong trường hợp có ai đó tiếp tục theo đuổi ý tưởng trong đề xuất này, nó sẽ được coi là một EIP mới và được xử lý lại từ đầu.
- Living: Giai đoạn đặc biệt dành cho những bản EIP được thiết kế để cập nhật liên tù tì và không đạt được trạng thái Final.
Một vài EIP nổi tiếng
Trong suốt khoảng thời gian phát triển và hình thành, mạng lưới của Ethereum đã có vô cùng nhiều EIP được xem xét và triển khai. Mặc dù vậy nhưng mà, có một vài EIP nổi bật đã đem tới những đổi mới đột phá cho Ethereum có thể kể đến như:
- EIP-721: Đề xuất giới thiệu chi tiết chuẩn token ERC-721 dành cho NFT trên Ethereum.
- EIP-1559: Đề xuất thay đổi hoàn toàn cấu trúc phí dựa trên base fee để giải quyết và ưu tiên các giao dịch trên Ethereum, với mục đích nhằm giúp giảm chi phí cho người sử dụng trên mạng lưới.
- EIP-3675: Đề xuất vô cùng quan trọng liên quan về sự kiện The Merge, đề nghị chuyển đổi thuật toán đồng thuận của Ethereum từ PoW sang PoS, với mục đích chính đó là có thể đem tới khả năng mở rộng và hiệu quả cao hơn cho hệ sinh thái Ethereum.
- EIP-4844: Đề xuất giới thiệu định dạng giao dịch mới gọi là “blob”, giúp giảm chi phí đăng gói giao dịch (transaction batch) lên Ethereum cho các Rollup, và không những thế mà còn giúp giảm phí giao dịch trên Layer 2 cho người sử dụng.
Nếu như anh em có bất cứ thắc mắc gì thì hãy comment ở phía dưới bài viết. Mình sẽ giải đáp những thắc mắc cho anh em.