Cross-chain messaging được phát triển nhằm để có thể xử lý tất cả những hạn chế của cầu nối. Vậy nên cross-chain messaging là gì? Giao thức này có ảnh hưởng như thế nào tới các nhà đầu tư nói riêng và thị trường crypto nói chung? Sau đây hãy cùng Tienao.com.vn tìm hiểu một cách chi tiết thông qua bài viết dưới đây.
Xem thêm
- Liquidity Mining là gì? Chi tiết về chiến lược Liquidity Mining
- Dapp là gì? Đặc điểm, ứng dụng và phân loại DApp
Cầu nối – Ngân hàng trong thế giới blockchain
Ở thời điểm trước đây, việc tương tác giữa các blockchain diễn ra đa số nhờ các cầu nối xuyên chuỗi (cross-chain bridge). Nói tới cầu nối thì trong đầu mọi người sẽ nghĩ ngay tới giao thông, giao thương giữa 2 bên.
Trong thực tế, cầu nối trong thị trường crypto đóng vai trò giống với ngân hàng nhiều hơn. Những ngân hàng nhận tiền gửi và đồng thời phát hành nợ tương đương với tài sản mình có. Những cầu nối sẽ nhận tài sản ở blockchain A, khóa tất cả tài sản đấy lại và phát hành một tài sản dạng wrap (bọc) cho người sử dụng ở blockchain B.
Đa số tất cả cầu nối đều được “nhà nước tài trợ”, hay nghĩ theo một cách đơn giản là được blockchain hỗ trợ thanh khoản. Hãy nghĩ về Arbitrum bridge, Avalanche bridge hay Solana Wormhole, toàn bộ cầu nối này đều có thể được tạo ra, hay tài trợ bởi “quốc gia blockchain” mà chúng được xây dựng trên đó. Và đồng thời đa số toàn bộ chúng đều kết nối trực tiếp tới Ethereum. Nhờ hoàn toàn cầu nối xuyên chuỗi, nguồn vốn được luân chuyển giữa các blockchain đã có thể đạt được đỉnh vào tháng 3 năm 2022 ở mức hơn 25 tỷ USD.
Tài sản được di chuyển giữa các blockchain thông qua cầu nối. Nguồn: Dune
Vấn đề của cầu nối hiện tại
Bên cạnh đó Bridge đóng vai trò giống như đường cao tốc hay đường sắt trong thế giới thực, có lúc sẽ không đem tới lợi nhuận, tuy nhiên thì chúng vẫn được nhà nước hỗ trợ xây dựng. Mặc dù, nhu cầu đối với bridge là có, tuy nhiên hiện tại khả năng đáp ứng của những cầu nối vô cùng hạn chế. Bảo mật, tốc độ và sự “tập trung” của những cầu nối vẫn là bài toán mà các blockchain bắt buộc phải đối diện.
1 trường hợp ví dụ là Wormhole – cầu nối được xây dựng trên Solana – bị hack 325 triệu USD. Quỹ Jump Capital – một tay to chuyên ủng hộ hệ sinh thái Solana, đã bỏ tiền túi là 320 triệu USD để bù đắp thiệt hại.
Nếu như mà cầu nối đóng vai trò giống như ngân hàng, như vậy thì các ngân hàng này sẽ cạnh tranh với nhau như thế nào? Chắc hẳn rất nhiều người thắc mắc đúng không! Đấy chính là cạnh tranh về quy mô bảng cân đối kế toán. Ngân hàng có vốn hóa nhiều nhất, lớn nhất, sẽ có nhiều người sử dụng nhất và sẽ được tin cậy nhất. Bên cạnh đó thì trải nghiệm của người sử dụng cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng, tuy nhiên thì vốn hóa của blockchain mới chính là người chiến thắng cuối cùng.
Tuy là những cầu nối này vẫn chưa mang được tính phi tập trung cao cho mấy, việc mà người sử dụng quan tâm chú ý nhiều hơn ở đây đó chính là tính bảo mật cao của những cầu nối này. “Nếu như mà cầu nối này bị hack, tôi có bị mất tiền không?” đây chính là một câu hỏi được mọi người thắc mắc nhiều nhất.
Việc khóa và wrap token giống như cầu nối làm cho dữ liệu bị phân mảnh và đồng thời đề nghị người sử dụng bắt buộc phải dùng dịch vụ của bên thứ ba. Chúng cũng tạo ra những thách thức liên quan trực tiếp về bảo mật và trở thành một mảnh đất vô cùng màu mỡ cho các hacker. Gần 2 tỷ USD đã bị lấy mất từ những vụ tấn công cầu nối, chỉ tính đúng duy nhất mỗi năm 2022.
Ngoài ra, những cầu nối ở thời điểm hiện tại chỉ cho phép thực hiện những giao dịch dễ dàng, vẫn chưa đồng ý di chuyển những thông tin, tài sản phức tạp. Vậy thì công nghệ nào có thể giúp mở rộng sự tương tác giữa các blockchain và vẫn bảo đảm tuyệt đối 100% yêu cầu bảo mật? Đây chính là nơi cross-chain messaging có mặt.
Cross-chain Messaging – Giải pháp toàn diện cho tương tác đa chuỗi
Cross-chain messaging protocol (tạm dịch: giao thức thông điệp xuyên chuỗi) là một giao thức cho phép các blockchain khác nhau chuyển giao dữ liệu, kết nối, giao tiếp và tài sản với nhau một cách vô cùng nhanh chóng và tự do mà không cần phải giữ lại token gốc tại blockchain gốc và gửi token “wrap” tương đương đến blockchain đích như cầu nối.
Theo đấy, hợp đồng được xây dựng ở blockchain này sẽ có khả năng hoạt động trên một blockchain khác. Việc này hoàn toàn đồng nghĩa với việc những ứng dụng sẽ hoạt động với tất cả loại tài sản và dịch vụ bất cứ là nó có đang nằm ở trên blockchain nào, dừng hoàn toàn sự cần thiết việc dùng cầu nối và mở ra một cánh cửa siêu to khổng lồ mới cho thị trường đa chuỗi (multichain). Mọi người cứ hãy hình dung việc dùng Compound (một dự án cho vay xây dựng ở Ethereum) trên Avalanche, hay dùng tiền gửi trong Yearn trong để farm trên Solana.
Đa số tất cả những cầu nối bị tấn công một cách nặng nề khi dùng dịch vụ của các bên thứ ba hay dùng phương thức đa chữ ký (multisig). Bằng việc bắt buộc phải tin tưởng tuyệt đối các bên thứ ba và việc hủy bỏ multisig, cross-chain messaging cho phép các blockchain có thể giao tiếp một cách tự do và hiệu quả với nhau, thúc đẩy hoạt động thương mại đa chuỗi nhiều hơn cực kỳ nhiều so với những gì mà chúng ta đang nhìn thấy.
Có thể kết nối này sẽ bị thay đổi hoàn toàn cách ứng dụng được xây dựng. Bên cạnh đó, những nhà phát triển sẽ có thể kết hợp lại các dịch vụ chuyên biệt trên các blockchain không giống nhau để có thể thu hút được người sử dụng một cách nhiều nhất, mở rộng quy mô ứng dụng. Người sử dụng cuối cùng cũng không nhất thiết phải cần biết họ đang tương tác với blockchain nào, do đấy cải thiện trải nghiệm người sử dụng.
Các hệ sinh thái Cross-chain Messaging nổi bật
Mỗi một giao thức cross-chain messaging khác nhau đều sẽ có một cách hoạt động không giống nhau tuy nhiên thì tất cả đều có chung mục đích cuối cùng là cho phép các hợp đồng thông minh trên các blockchain khác nhau có thể giao tiếp một cách thoải mái với nhau mà không phải cần bên thứ ba.
Có thể kể tới một số giao thức cross-chain messaging vô cùng nổi bật hiện nay được trợ giúp bởi những người giàu trong thị trường crypto và đồng thời được ứng dụng nhiều trong các dự án là Polkadot, LayerZero, Axelar Network, Synapse Protocol. Sau đây hãy cùng mình tìm hiểu chi tiết liên quan về cách những giao thức này hoạt động, tác động của chúng đến thị trường crypto và những điểm giống và không giống nhau.
Axelar Network
Axelar Network chính là một lớp (layer) cho phép các blockchain Layer 1 có thể kết nối thông qua một mạng phi tập trung. Dùng SDK của Axelar, bất cứ một nhà phát triển hợp đồng thông minh nào đều cũng có thể thực hiện hợp đồng trên một blockchain được trợ giúp khác một cách liền mạch bằng một lệnh gọi không đồng bộ dễ dàng.
Cựu trưởng bộ phận mật mã và toán học Algorand đã thành lập ra Axelar Network, vì thế cho nên là nền tảng liên quan về mật mã và hệ thống phân tán của Axelar Network được mọi người đánh giá tương đối cao.
Website Axelar Network: https://axelar.network/
Ở thời điểm hiện tại, khi dùng những ứng dụng Web3, người sử dụng bắt buộc cần phải biết được blockchain mà mình đang dùng. Axelar có mục tiêu là cho phép người dùng có thể sử dụng tất cả những ứng dụng Web3 trên nhiều hệ sinh thái không giống nhau mà không bắt buộc cần phải biết mình đang dùng trên blockchain nào. Việc này giống như cách mà mọi người dùng và trải nghiệm Internet ngày nay.
Cung cấp một cách chính xác 100% những thông điệp xuyên chuỗi và đồng thời báo cáo chuẩn chỉnh trạng thái trên nhiều blockchain chính là nguyên do của việc khả năng tương tác giữa các blockchain còn đối mặt với nhiều khó khăn,gian khổ. Axelar xử lý trực tiếp vấn đề này bằng một biện pháp toàn diện.
Axelar Network áp dụng công nghệ PoS, giúp gia tăng tính bảo mật của giao thức. Toàn bộ các node trên Axelar đều đang chạy phần mềm của những blockchain khác (Cosmos, Ethereum, Avalanche…). Khi mà người sử dụng thực hiện giao dịch chuỗi chéo, toàn bộ những node trong Axelar sẽ quản lý chung những tài khoản chữ ký ngưỡng (threshold signatures) trên mỗi một blockchain đều có thể được dùng nhằm để có thể thực hiện tốt các hành động hoặc quỹ lưu ký thay mặt cho Axelar. Axelar có phương pháp tiếp cận một cách mạnh mẽ nhất và có cơ hội xử lý khả năng tương tác giữa các blockchain.
SDK của Axelar được thiết kế với tổng cộng 3 mục đích chính đó là:
- Cho phép người sử dụng có thể tương tác với các ứng dụng trên nhiều hệ sinh thái mà không phải gặp bất cứ một trở ngại nào.
- Cho phép Dapps có thể đơn giản mở rộng sang nhiều blockchain với chi phí phát triển tối thiểu.
- Giúp nhà phát triển blockchain có thể giao tiếp và kết nối với các ứng dụng trên những blockchain khác.
Phương thức hoạt động của Axelar Network. Nguồn: Axelar Network
Nếu như mà mọi người đã tham gia thị trường từ lâu, thì chắc hẳn là đã từng được nghe qua về LayerZero và sản phẩm Stargate Finance. LayerZero có mục đích hoạt động giống với Axelar, vậy thì sự khác nhau giữa hai giao thức này là gì?
LayerZero
LayerZero chính là một Omnichain Interoperability Protocol (tạm dịch ra là: giao thức tương tác Omnichain). Đây chính là một trong những nền tảng thứ nhất ứng dụng thành công giao thức Omnichain, cho phép có thể thực hiện giao dịch trực tiếp trên toàn bộ những chuỗi (chain). Bằng việc vận dụng công nghệ giải quyết thông tin Ultra Light Node, LayerZero đem tới một hiệu quả rất cao liên quan về độ bảo mật và mặt chi phí.
Website LayerZero: https://layerzero.network/
Khác hoàn toàn so với Axelar, LayerZero không bao giờ cố gắng để có thể trở thành một giao thức hoàn chỉnh. Thay vào đấy thì, Layer Zero chỉ dựa vào đúng duy nhất 2 nhân tố để có thể chuyển dịch các thông điệp giữa các blockchain: Relayer và Oracle.
Việc dùng Oracle hay Relayer cụ thể của bên thứ ba nào là còn hoàn toàn tùy thuộc vào người sử dụng. Chính bản thân LayerZero là một giao thức trung lập, tiêu chuẩn và không bao giờ chịu hoàn toàn trách nhiệm cho hoạt động của Oracles hay Relayer.
Oracles
Oracles là một phần mềm (hoặc có lúc sẽ là phần cứng), hoàn toàn chịu trách nhiệm xác thực và nhận dữ liệu từ bên ngoài vào blockchain và các hợp đồng thông minh, thông qua các phương thức như dữ liệu thị trường hay API.
Oracles chịu trách nhiệm đó là báo cáo trạng thái thực tế trên các blockchain cơ sở và đồng thời đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo mật một cách kỹ càng nền tảng, vận chuyển dữ liệu từ blockchain này sang blockchain khác. LayerZero hiện tại đang dùng Oracles cung cấp bởi Chainlink.
Relayer
Relayer (người chuyển tiếp) hoạt động song song với Oracles, hoàn toàn chịu trách nhiệm phân phối thông điệp xuyên chuỗi và đồng thời chứng minh tính hợp lệ của thông điệp. Từ đấy trở đi, cho phép tất cả những blockchain có thể kết nối và tương tác với nhau một cách nhanh chóng nhất có thể.
LayerZero hiện tại đang hỗ trợ giao dịch đa số tất cả những blockchain nổi bật ở thị trường điển hình có thể kể tới như Optimism, Avalanche, Ethereum, BNB Chain, Aptos, Harmoney, Polygon, Fantom, Moonbeam, Arbitrum, Celo…
Không dùng Oracles như LayerZero hay SDK như Axelar, Synapse là một giao thức áp dụng công nghệ Optimistic để có thể cung cấp biện pháp tương tác xuyên chuỗi giữa các blockchain.
Synapse Protocol
Synapse Protocol (SYN) cung cấp đồng thời hai giải pháp cầu nối và cross-chain messaging, phát triển một cách nhanh chóng trên hệ sinh thái Binance Smart Chain. Vào tháng 1 năm nay, Synapse đã trợ giúp Layer 1 mới vô cùng nổi Canto giao dịch hơn 47 triệu USD với các blockchain khác và có mức kỷ lục 12.2 triệu USD chỉ trong vòng 24 giờ.
Website Synapse Protocol: https://synapseprotocol.com/landing
Synapse Cross-chain Messaging
Công nghệ Cross-chain Messaging của Synapse dùng cơ chế bảo mật của Optimistic để có thể bảo đảm 100% tính toàn vẹn của thông tin được di chuyển. Bên cạnh đó cơ chế này bổ sung thêm một lớp bảo mật vô cùng quan trọng cho mạng, làm cho người xấu xa thực hiện tấn công tốn kém hơn rất nhiều so với cơ chế M/N hiện có tuy nhiên thì lại gây nên độ trễ. Bất cứ một dữ liệu nào cũng đều có thể được di chuyển như hình chụp màn hình, NFTs…
Hợp đồng cross-chain messaging của Synapse có thể được thực thi trên bất cứ một blockchain nào, cho phép những ứng dụng có thể được triển khai trên một blockchain duy nhất và đồng thời có thể giao tiếp với các blockchain khác để tạo ra trải nghiệm người sử dụng hoàn toàn giống nhau.
Sau đây chính là 4 tác nhân chính chịu trách nhiệm hoàn toàn cho cơ chế xác minh Optomistic của Synapse là:
- Guard: Chịu trách nhiệm quan sát một cách kỹ càng các thông điệp xuyên chuỗi và đồng thời gửi bằng chứng không trung thực khi phát hiện các cập nhật trạng thái độc hại.
- Executor: Chịu trách nhiệm đăng giao dịch cuối cùng sau khi cửa sổ độ trễ hoàn tất.
- Broadcaster: Hoàn toàn chịu trách nhiệm chuyển tiếp các bản cập nhật từ hợp đồng gốc sang hợp đồng sao chép.
- Notary: Chịu trách nhiệm ký merkle root trên mỗi blockchain được trợ giúp và đồng thời liên kết token SYN sau các chứng thực.
Synapse Bridge
Synapse Bridge cho phép người sử dụng có thể di chuyển tài sản giữa các blockchain và hoán đổi (swap) tài sản gốc (native assets) dùng pools (nơi chứa đựng tài sản và đồng được khóa lại rất kỹ càng ở bên trong hợp đồng thông minh) thanh khoản xuyên chuỗi của các AMM. Bên cạnh đó những nhà phát triển cũng có thể đơn giản tích hợp Synapse Bridge vào ứng dụng của mình. Synapse Bridge hỗ trợ hai loại bridging là:
- Liquidity-based Bridging: Kết nối các tài sản gốc trên các pools stableswap xuyên chuỗi.
- Canonical Token Bridging: Kết nối các tài sản được bọc (wrap) trên các chuỗi.
Chỉ có đúng trong một khoảng thời gian cực kỳ ngắn, Synapse bridge đã có thể trở thành một trong những cầu nối đáng tin cậy nhất và được dụng một cách vô cùng rộng rãi, giải quyết tổng khối lượng pools hơn 25 tỷ USD, tổng khối lượng gần 11 tỷ USD với hơn 200 triệu USD tài sản bị khóa. Synapse hiện được tích hợp vào nhiều mạng Layer 1 và Layer 2 nổi bật có thể kể tới như Arbitrum, Fantom, Ethereum, BNB Chain, Polygon, Dogechain, Avalanche, Optimism, Harmony…
Bên cạnh đó Polkadot cũng chính là một giao thức cho phép các blockchain có thể tương tác với nhau bên cạnh LayerZero, Axelar và Synapse, là một cái tên vô cùng thân quen với những nhà đầu tư crypto chuyên nghiệp.
Polkadot
Polkadot (DOT) là một nền tảng blockchain cho phép các blockchain kết nối với nhau để có thể chia sẻ dữ liệu và tạo thành một mạng lưới phi tập trung.
Website Polkadot: https://polkadot.network/
Polkadot đã chính thức ra mắt giao thức vào tháng 5/2022 cho phép các blockchain truyền tải thông tin với nhau một cách đơn giản, hủy bỏ tất cả những cơ chế bắc cầu rườm rà đã làm cho ngành công nghiệp tiền ảo bị thất thoát hàng tỷ USD trong các cuộc tấn công mạng.
Đồng thời hệ thống này có tên gọi XCM Messaging System, được mọi người cho là có cùng cấp độ bảo mật với Polkadot Central Hub – Relay Chain và sẵn sàng được dùng bởi các parachain. Nghĩ theo một cách đơn giản hơn, XCM sẽ cho phép các parachains giao tiếp với nhau cũng như với các hợp đồng thông minh.
Thông điệp sẽ được truyền tải giữa các parachains mà không bắt buộc cần phải lưu trữ trên Relay Chain, do đấy cải thiện khả năng mở to và hủy bỏ tất cả những quy trình quản trị cho các chuỗi riêng lẻ.
Tổng kết
Công nghệ có mục tiêu cuối cùng là cung cấp cho người sử dụng trải nghiệm tốt nhất. Đây là một việc quan trọng nhất để công nghệ blockchain có thể tiếp cận được với rất nhiều người. Sự có mặt của các cầu nối là vô cùng quan trọng để có thể phát triển những công nghệ tiên tiến hơn giống như cross-chain messaging.
Sự tăng trưởng đầu tư trực tiếp từ nước ngoài vào những năm 1990 đã cho phép các nguồn vốn từng bị khóa trong các quốc gia có thể tự do di chuyển khắp toàn cầu, tạo điều kiện tốt nhất cho sự trỗi dậy của các tập đoàn đa quốc gia trên toàn cầu. Nhờ rất nhiều vào sự trợ giúp của cầu nối, hơn 25 tỷ USD đã được tự do di chuyển giữa các blockchain.
Khả năng tương tác xuyên chuỗi mà cross-chain messaging cung cấp sẽ chính là một nhân tố cho phép các blockchain có thể kết hợp với nhau và đồng thời hoạt động giống như một thực thể thống nhất, với sự trao đổi thanh khoản, thông tin chưa bao giờ xuất hiện và dữ liệu. Đây chính là một biện pháp tối ưu cho những vấn đề hết sức nghiêm trọng như sao chép UX và DApp phức tạp, phân mảnh thanh khoản, những việc đã cản trở Web3 phát triển mạnh mẽ bắt đầu từ lúc thành lập.
Nếu như mà mọi người có câu hỏi hay thắc mắc gì thì hãy nhanh tay comment ở phía bên dưới bài viết. Tienao.com.vn sẽ giải đáp những thắc mắc cho mọi người.
Xin chào và hẹn gặp lại mọi người ở những bài viết tiếp theo.