Phân tích AMM Lego – Xu hướng với cơ hội của nhà đầu tư đối với AMM

Ở trong bài viết ngày hôm nay sẽ nằm trong Series “DeFi Legos”, và đồng thời mình sẽ đề cập đến lĩnh vực AMM – một lĩnh vực đã mở cánh cổng DeFi cho thế giới crypto.

Cách tốt nhất để anh em có thể hiểu một cách chi tiết liên quan về lĩnh vực AMM, bài viết của mình sẽ được trình bày theo trình tự dưới đây:

• Tổng quan về AMM và vai trò, đặc điểm của các AMM.
• Dự phóng về AMM trong tương lai.
• Cơ hội đầu tư dành cho anh em.

Mình nói trước bài viết này mình cung cấp sẽ sẽ tương đối dài và đồng thời sẽ có nhiều Insights vô cùng quan trọng, anh em cũng có chuẩn bị giấy bút để note tất cả những thông tin hữu ích nhất cho mình. Mình khuyên thật là anh em nên đọc bài viết theo trình tự và đừng nên bỏ qua phần nào bởi vì toàn bộ những phần đều có mối liên kết với nhau, giúp anh em có thể nắm được phương pháp phân tích và có thể tìm kiếm cơ hội đầu tư cho chính bản thân mình.

Disclaimer: Bài viết đơn thuần chỉ cung cấp thông tin hữu ích để anh em có thể tìm kiếm được cơ hội đầu tư cho mình chứ không hề có ý ám chỉ điều gì cả. Theo như thông tin mình đã tìm hiểu được thì thị trường cryptocurrency chính là thị trường đầu tư vô cùng mạo hiểm. Trước khi đưa ra quyết định đầu tư thì anh em hãy tìm hiểu thật kỹ càng.

Để không làm mất thời gian của anh em chúng ta bắt đầu tìm hiểu luôn nhé!

Xem thêm

• Dapp là gì? Đặc điểm, ứng dụng và phân loại DApp
• Phishing là gì? Phải làm như thế nào khi bị tấn công phishing trong Crypto?

Tổng quan về AMM & Vai trò của AMM với DeFi

Bối cảnh ra đời

Trước khi AMM nổi tiếng, hầu hết người sử dụng chỉ có thể giao dịch với các coin/token mà sàn giao dịch tập trung như Binance hay Huobi đã list. Riêng đối với những rào cản như vậy, những dự án và các nhà phát triển không có phương thức tiếp cận người sử dụng một cách hiệu quả và tự do. Và đồng thời điều này cũng trái với thuyết phi tập trung mà Nakamoto Satoshi đã đề ra (cha đẻ Bitcoin).

Để hoàn toàn có thể hướng đến thị trường tài chính phi tập trung, một vài sàn đã có mặt trên thế giới này như Binance. Mặc dù vậy nhưng mà theo cơ chế Orderbook lại có nhược điểm là thanh khoản kém và spread cao. Việc này là rào cản vô cùng lớn làm cho chưa thể tiếp cận đại đa số người sử dụng được.

Chắc hẳn là anh em rất thắc mắc câu hỏi tại sao DeFi lại bùng nổ một cách mạnh mẽ đến thế, và DeFi đã giúp người sử dụng giải quyết được Pain Point gì đúng không. Nếu như muốn biết câu trả lời thì hãy xem qua nội dung ở link tại đây.

Định nghĩa AMM

Như thế là ở phần phía bên trên mình phân tích cho anh em hiểu được những Pain point đang tồn tại trên thị trường. Để có thể giải quyết vấn đề đó một cách nhanh gọn nhất, thị trường đã ra đời cơ chế mới có tên AMM:

AMM chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa AMM (Auto Market Maker) và sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Để có thể hoạt động được, AMM sẽ cần được cung cấp thanh khoản bởi các Liquidity Provider vào các Liquidity Pool. Khi Trader thực hiện những lệnh giao dịch, tài sản của họ sẽ được Swap trong Liquidity Pool theo sự tính toán của Smart Contract thay vì khớp lệnh theo cơ chế sổ lệnh ở các Order-book.

Ở trong AMM nổi bật nhất có thể thể đến như Uniswap– Kỳ lân của thế giới crypto trong năm 2020. Bên cạnh đó Sự thành công của Uniswap cũng đánh dấu sự bùng nổ của thị trường DeFi kể từ 2020 cho tới thời điểm hiện tại. Thông thường AMM sẽ được chia theo các hệ sinh thái, điển hình như:

• Ethereum: Curve, Uniswap, Sushiswap,…
• Binance Smart Chain: Ellipsis, Pancakeswap, MDEX,…
• Solana: Saber, Serum, Raydium,…

Phân biệt CEX vs DEX, AMM vs Order-book.

Vai trò của AMM trong DeFi

Sự ra đời của AMM đã xử lý được rất nhiều Pain point của thị trường và bên cạnh đó tất cả những vấn đề mà AMM đã xử lý cũng chính là vai trò của AMM trong thị trường DeFi. AMM đã giải quyết vấn đề quyền lợi, thanh khoản và đảm bảo an toàn tuyệt đối tài sản cho cộng đồng.

• Phân bổ quyền lợi cho cộng đồng (developer + holder + liquidity provider).
• Tạo ra pool thanh khoản dồi dào cho thị trường.
• Đảm bảo an toàn tài sản (user có thể hold, trade mà không cần phải deposit fund cho bên thứ 3).

Điều quan trọng nhất đó chính là AMM tạo ra môi trường phi tập trung thực sự giúp cộng đồng có thể “Đóng góp” và “Nhận lại” giá trị từ đó. Trong đấy có 3 thực thể nổi bật nhất đóng góp vào quá trình vận hành của một AMM có thể kể đến như:

• Token holder được biểu quyết và đề xuất đối với cơ chế hoạt động của các AMM. Bên cạnh đó holder cũng có thể nhận được lợi ích đối với một số AMM có cơ chế chia thưởng cho Staker.
• Liquidity Provider là những  bên cung cấp thanh khoản cho AMM và họ sẽ nhận được phí giao dịch khi người sử dụng trade tại các AMM.
• Developers (bên phát triển dự án) có thể tự do cung cấp thanh khoản cho token và đồng thời tiếp cận người sử dụng lớn mà không cần phải thông qua sự chấp thuận từ sàn CEX.

Còn riêng đối với các hệ sinh thái blockchain

Lending và AMM chính là hai lĩnh vực không thể nào thiếu được đối với mỗi blockchain muốn phát triển không gian DeFi, nguyên nhân bởi vì hai lĩnh vực trên chính là lĩnh vực ứng dụng để “giữ” dòng tiền khi đến với hệ sinh thái.

Mặc dù vậy nhưng mà, thường thường AMM có vai trò quan trọng hơn rất nhiều và đồng thời thu hút người sử dụng hơn Lending, bởi vì là AMM có thể kết nối cả 3 bên (Liquidity Provider, Project developer listing token và Trader) và có thể đem tới nhiều Incentive hơn cho user (thông qua Staking Pool, Farming, Trading,…) so với các nền tảng Lending.

Bởi vì thế cho nên trong phần dưới, mình sẽ phân tích một cách chi tiết thêm dòng tiền ở các hệ sinh thái và tương quan của chúng đối với AMM.

AMM tạo ra giá trị và quyền lợi ngang hàng cho các bên tham gia.

Đặc điểm và rào cản của các AMM

Đặc điểm

Anh em đã hiểu được hết định nghĩa và vai trò của AMM chưa ạ. Nếu có chỗ nào chưa hiểu thì hãy comment ở phía dưới bài viết nhé. Mình sẽ giải đáp những thắc mắc cho anh em Còn ở trong phần này, mình sẽ cung cấp cho anh em một vài đặc điểm nổi bật của một AMM cơ bản, trong đấy gồm có:

• Tính ẩn danh: Đối với sàn CEX, anh em cần phải cung cấp đầy đủ tất cả những thông tin qua KYC cho sàn giao dịch để có thể giao dịch, việc này làm tiết lộ thông tin cá nhân. Còn riêng đối với AMM, tính ẩn danh được ưu tiên hàng đầu khi chủ sở hữu không cần phải lộ bất kỳ thông tin nào ngoài địa chỉ ví kết nối với AMM đó.
• Quyền kiểm soát tài sản: Đối với những CEX, anh em sẽ không bao giờ được kiểm soát tất cả tài sản do phải deposit vào sàn. Còn riêng đối với AMM, tài sản được lưu trữ toàn bộ trong ví (Your key, your coin) và chỉ được rút ra để giao dịch khi người sử dụng chấp thuận mà thôi.
• Tính minh bạch: Đối với các CEX, họ có thể không minh bạch thông qua việc điều chỉnh giá để chiếm lợi từ trader. Nhưng đối với các AMM, toàn bộ đều được thể minh bạch thông qua Smart Contract.

Rào cản

Mặc dù vậy nhưng mà cái gì cũng có ưu điểm, nhược điểm mà thôi. Chính vì thế cho nên vẫn còn một lượng lớn khối lượng giao dịch vẫn tập trung nhiều ở CEX. Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em một vài nhược điểm nổi tiếng:

Thứ nhất. Tắc nghẽn mạng lưới

AMM chạy trên blockchain và có phí phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng của nó. Trong thời gian vừa qua, vấn đề tắc nghẽn của Ethereum gần như trở thành vấn đề không được giải quyết, điều này dẫn tới việc phí gas cực kỳ cao và đồng thời trở thành rào cản vô cùng lớn làm cho nhiều người sử dụng mới không thể tiếp cận thị trường DeFi được.

Nhưng mà việc này đã được xử lý 1 phần nhờ vào sự tăng trưởng của các AMM ở hệ BSC. Biết là vậy nhưng BSC vẫn là blockchain được build trên EVM của Ethereum, chính vì thế cho nên trong tương lai khả năng cao BSC vẫn có thể bị quá tải.

Thứ hai. Rủi ro Hack & Rug pull

Hack và Rug-pull chính là hai rào cản lớn nhất làm cho người sử dụng vẫn còn e ngại, phân vân trong đấy:

• Hack chính là hình thức hacker trộm đi các tài sản của người sử dụng ở các Liquidity Pool. Nếu như mà thiệt hại tài sản không qua lớn, những dApp có thể đền bù cho user. Nhưng nếu như thiệt hại quá lớn, user sẽ là bên bị thiệt hại nhiều nhất khi cung cấp thanh khoản cho các sàn.
• Rug pull chính là hành động rút thanh khoản đột xuất khỏi AMM làm cho giá của token còn lại bị ảnh hưởng một cách nghiêm trọng. Nguyên nhân bởi vì AMM hoạt động trên cơ chế phi tập trung, chính vì thế nó hoàn toàn có thể bị rug pull bởi cá mập hoặc các cá nhân có mục đích xấu muốn thao túng thị trường.

Thứ ba. Impermanent Loss

Impermanent Loss (Tổn thất tạm thời) chính là tổn thất mà anh em có thể gặp phải khi cung cấp thanh khoản cho pool trên các sàn AMM. Khi giá trị của cặp tài sản biến động càng nhiều thì đồng nghĩa với việc tổn thất giữa việc hold token đó so với việc cung cấp thanh khoản cho sàn sẽ càng lớn.

Đây chính là nguyên nhân làm cho nhiều người sử dụng vẫn chọn cách Hold hoặc Stake thay vì Farm, bởi vì chưa hiểu được cơ chế tính toán của các Liquidity Pool => AMM không gain được lượng Liquidity dồi dào từ thị trường.

Anh em cũng có thể tham khảo thêm công cụ tính Impermanent Loss tại đây.

Thứ tư. Front running bots

Rủi ro Front running bots chính là rủi ro mà khi trader sẽ bị trượt giá lớn vì Front running bots chèn lệnh ngay trước lệnh giao dịch của họ để ăn trước một khoảng chênh lệch kiếm lời cho bản thân.

Để có thể thực hiện được việc này, các Front running bots sẽ dò những giao dịch chờ chưa được thực hiện trong Pool, từ đấy  đặt lệnh và trả phí gas cao hơn cho miner để có thể được thực hiện lệnh giao dịch trước. Đây chính là cơ chế MEV (Miner Extractable Value), cho phép các Miner có thể chọn xác nhận giao dịch cho bên nào trả phí cao hơn thay vì phải thực hiện theo trình tự.

Ở thời điểm hiện tại thị trường đã có tất cả 3 giải pháp có thể kể đến như:

• Flashbots
• EIP 1559
• ChainLink FSS

Phân biệt AMM Liquidity và AMM Aggregator

Mặc dù vậy nhưng mà thỉnh thoảng anh em sẽ thấy cụm từ AMM Aggregator (hay còn gọi là tổng hợp thanh khoản). Vậy thì AMM Aggregator là gì và chúng có sự khác biệt gì với các AMM thông thường (mình sẽ gọi là AMM Liquidity)?

So sánh giữa AMM Liquidity Aggregator và AMM Liquidity Center.

Ở thời điểm hiện tại, ở thị trường DeFi đang có tất cả hai dạng AMM đó chính là AMM Liquidity Aggregator và AMM Liquidity Center. Và sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em sự khác biệt của chúng nhé:

• AMM Liquidity Center là các AMM tự triển khai Pool thanh khoản riêng. Những AMM Liquidity Center có điểm nổi bật là họ có thể tự tạo các Liquidity Pool, List các tài sản và không bị phụ thuộc thanh khoản vào bên thứ 3.
• AMM Liquidity Aggregator chính là các AMM tổng hợp thanh khoản từ các AMM Liquidity Center. Những AMM Liquidity Aggregator có điểm nổi bật là họ có thể tổng hợp được thanh khoản từ nhiều AMM (trên cùng một blockchain), cũng như chọn được mức giá giao dịch tốt nhất khi so sánh nhiều liquidity pool khác nhau. Mặc dù vậy nhưng mà thanh khoản của họ sẽ bị phụ thuộc rất nhiều vào AMM Liquidity Center.

Một vài project nổi bật: Dưới đây chính là một số AMM nổi bật và đồng thời được chia thành tất cả 3 loại có thể kể đến như:

• AMM Liquidity Aggregator: Exchange, OpenOcean, Matcha,…
• AMM Liquidity Center + Aggregator: 1Inch Exchange, Raydium,…
• AMM Liquidity Center: Pancakeswap, Uniswap, Serum…

Anh em đã hiểu được tại sao mình lại sắp xếp theo trình tự như thế chưa? Nếu như mà chưa hiểu thì mình sẽ nhắc lại cho anh em flow của bài viết trước khi bắt đầu vào phân tích những khía cạnh của AMM nhé:

• Những AMM nổi bật trong hệ sinh thái: Giúp anh em có thể hình dung tổng quan thị trường đang có AMM nào nổi bật, chia theo các hệ sinh thái ra sao? (Phân tích theo chiều ngang – giữa các AMM của hệ sinh thái với nhau).
• Các chỉ số quan trọng của AMM: Sau khi biết được đó là AMM nào, anh em bắt buộc cần phải nắm rõ tất cả những chỉ số quan trọng sử dụng để hiểu được những phân tích và nhận định ở phần kế tiếp. (Phân tích theo chiều dọc – giữa các AMM trong cùng hệ sinh thái).
• Phân tích số liệu của các AMM: Sau khi đã nắm được chỉ số, phần phân tích số liệu sẽ giúp anh em có thể trích xuất được Insights, từ đấy trở đi có thể đưa ra nhận định và quyết định đầu tư.

Còn bây giờ thì tìm hiểu phần phía dưới thôi nào.

Những AMM nổi bật trong các hệ sinh thái

Sau khi anh em đã hiểu rõ định nghĩa, đặc điểm, khái niệm của các AMM, mình sẽ phân tích một cách chuyên sâu theo chiều dọc, các AMM nổi bật của từng hệ sinh thái. Trong đấy sẽ gồm có:

• AMM trên hệ sinh thái Binance Smart Chain.
• AMM trên hệ sinh thái Solana.
• AMM trên hệ sinh thái Ethereum.
• AMM trên những hệ sinh thái khác ( Avalanche, Polygon, Fantom,…).

“Hệ sinh thái” chính là cụm từ sẽ được dùng vô cùng nhiều, nếu như anh em chưa hiểu về chúng, thì anh em nên dành thời gian để đọc trước khi tiếp tục bài viết dưới đây. Nó sẽ hiệu quả hơn rất nhiều đó.

Tìm hiểu thêm: Hệ sinh thái trong crypto là gì? Tại sao blockchain cần hệ sinh thái?

AMM trên hệ sinh thái Ethereum

Ethereum được xem là cái nôi của DeFi, chính vì thế cho nên những AMM mạnh nhất đều hoạt động ở Ethereum. Vào thời điểm trước đây, AMM lớn nhất hệ sinh thái Ethereum từng là Uniswap. Nhưng mà đối với sự phát triển mạnh mẽ của Curve Finance, Curve đã vượt mặt Uniswap trở thành AMM lớn nhất hệ sinh thái Ethereum.

Phía dưới đây mình sẽ cung cấp cho 5 AMM nổi bật nhất của hệ sinh thái Ethereum. Họ đang hoạt động ra sao và có những điểm gì nổi bật?

5 AMM có TVL cao nhất hệ sinh thái Ethereum đó chính là:

1. Curve Finance

Curve Finance chính là AMM dành cho các Stablecoin như UST, USDT, DAI, USDC,… Nguyên nhân người dùng chọn sử dụng Curve thay vì giao dịch Stablecoin trên Uniswap là bởi vì mức trượt giá với các tài sản có giá trị giống nhau ở Uniswap vô cùng lớn. Với những lợi thế đang có, Curve Finance đã mở rộng sang các Wrap-Asset khác trong thị trường như BTC (sBTC, renBTC, wBTC),…

Bên cạnh đó sự thành công của Curve Finance cũng đã chứng minh nhu cầu cực lớn của thị trường về hai mảng:

• Nhu cầu Farming với mức Impermanent Loss gần như bằng 0.
• Nhu cầu giao dịch giữa các Stablecoin và các Wrap-Asset với nhau.

Trừ Ethereum ra thì Curve Finance còn deploy Multichain ở xDAI, Polygon và Fantom, nhưng mà TVL và Trading volume ở các blockchain đều không nổi bật bằng Ethereum được.

Đọc thêm: Phân tích mô hình hoạt động Curve Finance

2. Uniswap

Tuy là hiện tại Curve Finance đang có TVL cao hơn Uniswap rất nhiều, nhưng mà Uniswap vẫn xứng đáng là “King of AMM” khi có Trading Volume vượt xa đối thủ. Chi tiết hơn là sau khi thành công với Uniswap v2, đội ngũ phát triển đã công bố ra mắt Uniswap v3 với ba tính năng mới là Cải tiến cơ chế phí giao dịch, Thanh khoản tập trung và Range Order.

Theo như tất cả những gì mình tìm hiểu được thì các tính năng của Uniswap v3 đã nhận được sự ủng hộ rất lớn từ bên phía cộng đồng khi có Trading Volume đạt 1.2 tỷ đô và bỏ xa một số đối thủ nổi bật khác trên thị trường như Pancakeswap, MDEX,…

Xét một cách kỹ càng về số lượng token được giao dịch, Uniswap v2 cũng là sàn giao dịch có nhiều tài sản nhất, đạt 2219 coin so với nền tảng đứng thứ nhì là Pancakeswap với 1621 coin.

Uniswap đã vô cùng thành công trong thị trường bởi vì đây nền tảng tiên phong trong lĩnh vực AMM và triển khai phi tập trung hoàn toàn ⇒ Dự án ưu tiên chọn Uniswap listing token ⇒ Thanh khoản cao, mức trượt giá thấp, generate nhiều fee ⇒ Thu hút nhiều Trader và Liquidity Provider ⇒ Vòng lặp….

Đọc thêm: Phân tích mô hình hoạt động Uniswap V2

3. Sushiswap

Thời điểm lúc đầu, Sushiswap là một bản fork của Uniswap v2. Nhưng mà trải qua khoảng thời gian phát triển và hoạt động không ngừng. Đội ngũ Sushiswap đã dần dần thể hiện những hướng đi riêng để tiếp cận thị trường.

Nếu như mà Uniswap chỉ tập trung vào sản phẩm chính là AMM, thì Sushiswap sẽ khác hoàn toàn nó ra mắt thêm nhiều sản phẩm phụ. Sushiswap đã triển khai thêm xSUSHI (Incentive for SUSHI holder), Kashi (Lending), Miso (Launchpad),…

Bên cạnh đó Sushiswap cũng chọn hướng deploy Multichain thay vì chỉ triển khai ở Ethereum như Uniswap. Ở thời điểm hiện tại Sushiswap đã deploy trên 6 chain gồm có HECO, Ethereum, Polygon, Fantom, BSC và xDAI.

Hiện nay Sushiswap vẫn hoạt động nổi bật nhất ở Ethereum, còn những blockchain khác thì vẫn chưa hoạt động hiệu quả cho mấy. Lượng Daily Active User của Sushiswap khá thấp nếu so với Uniswap. Nhưng mà Trading Volume vẫn có thể đạt được top 5, việc này cho thấy User của Sushiswap hầu hết là các Whale với khối lượng giao dịch cực kỳ cao.

Đọc thêm: Phân tích mô hình hoạt động Sushiswap

4. Balancer & Bancor Network 

Impermanent Loss chính là một trong những rủi ro làm cho người sử dụng ngại cung cấp thanh khoản. Chính vì thế Bancor Network và Balancer đã ra mắt nhằm xử lý vấn đề này.

Balancer cho phép người sử dụng hoàn toàn có thể cung cấp thanh khoản một cách linh hoạt với maximum 8 tokens vào một pool với nhiều tỷ lệ khác nhau (98/2, 60/40, 90/10), thay vì cung cấp 2 tokens với tỷ lệ cố định 50/50 như Uniswap.

Còn đối với Bancor Network cho phép người sử dụng có thể cung cấp thanh khoản cho Pool chỉ với một loại token duy nhất, việc còn lại Bancor sẽ đảm bảo tỷ lệ token trong pool. Nhưng mà, để có thể được bảo vệ khỏi Impermanent Loss, người sử dụng bắt buộc cần phải Farming trong hơn 30 ngày và đồng thời chỉ được bảo vệ với một số Whitelist Pool.

Bên cạnh đó Bancor Network và Balancer còn có thêm một vài tính năng phụ có thể kể đến như tối ưu phí giao dịch và phí gas, tự động tối ưu hóa nguồn vốn thông qua Lending Protocol (Balancer) và Leverage Farming (Bancor Network).

Tuy là có những tính năng vô cùng độc đáo và có TVL tương đối ổn trong hệ sinh thái Ethereum, nhưng mà Bancor và Balancer lại không nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của cộng đồng khi có Trading Volume tương đối thấp.

Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình hoạt động Balancer

AMM trên hệ sinh thái Binance Smart Chain

Sau khi DeFi trên Ethereum có dấu hiệu bão hòa và mạng lưới Ethereum có dấu hiệu tắc nghẽn, người sử dụng đã chuyển sang hệ Binance Smart Chain vào tháng 3/2021, đó cũng chính là khoảng thời gian hệ BSC hoàn thành DeFi Stack và sẵn sàng đón nhận dòng tiền từ các hệ sinh thái khác sang.

Sau đây chính là Top 5 AMM có TVL cao nhất hệ sinh thái BSC.

Thời điểm lúc đầu hệ BSC có tương đối nhiều AMM cạnh tranh với nhau như Apeswap, Pancakeswap, Burgerswap, Bakeryswap, Julswap,… Nhưng mà sau một khoảng thời gian hoạt động thì một số AMM đã thể hiện ra sự yếu thế và buộc phải nhường ngôi cho những AMM hoạt động tốt hơn. Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em một số AMM nổi bật của hệ BSC như :

1. Pancakeswap

Tính đến thời nay, Pancakeswap đang là AMM lớn nhất và đồng thời đóng vai trò trung tâm thanh khoản cho cả hệ BSC (Pancakeswap chính là nơi các project tạo Pool thanh khoản và là Liquidity Pool cho các AMM Aggregator).

• Xét về TVL, Pancakeswap đã vượt mặt Uniswap và chỉ xếp sau Curve Finance.
• Xét về Trading Volume trong 24h, Pancakeswap chỉ xếp sau Uniswap v3 (900 triệu đô so với 1.2 tỷ đô).

Bên cạnh đó Pancakeswap không dừng lại ở đó nó đã đã mở rộng trở thành DeFi Station với nhiều chức năng khác nhau như Lottery (Xổ số), IFO (Launchpad), Syrup Pools (Stake CAKE để Earn các token khác của hệ BSC),… Chính những sản phẩm trong hệ sinh thái của Pancakeswap đã giúp họ thu hút thêm người sử dụng và đồng thời tăng tính ứng dụng cho CAKE token.

Đọc thêm: Phân tích mô hình hoạt động PancakeSwap

2. Belt Finance & Ellipsis Finance

Nếu như mà Ethereum có Curve Finance, thì BSC có Belt Finance và Ellipsis Finance có chức năng khá giống như Curve Finance. Hai nền tảng này sẽ hỗ trợ người sử dụng swap giữa các Stablecoin với mức trượt giá thấp nhất.

Xét riêng trong mảng AMM, Ellipsis Finance và Belt Finance có TVL lần lượt là 1.3 tỷ đô và 1 tỷ đô. Nhưng mà Trading Volume vẫn còn tương đối thấp so với Pancakeswap.

3. MDEX

MDEX chính là AMM thứ nhất và lớn nhất của hệ sinh thái HECO. Mặc dù vậy nhưng mà MDEX cũng deploy multichain sang BSC.

Tuy là cộng đồng vẫn còn chưa tin tưởng mấy tính xác thực của số liệu mà MDEX đã công bố, nhưng mà MDEX lại có hiệu suất hoạt động tương đối tốt khi có TVL ở hai hệ BSC và HECO là 2.6 tỷ đô, Trading Volume vào khoảng 700 triệu. Đây chính là con số tương đối cao trên thị trường.

AMM trên hệ sinh thái Solana

Phương pháp vận hành các AMM Liquidity hệ sinh thái Solana có chút không giống đối với các hệ sinh thái khác. Solana sẽ không phân bổ thanh khoản ở nhiều AMM, thay vào đấy, họ sẽ lấy Serum làm trung thanh khoản cho cả hệ sinh thái. Phương pháp này vừa có nhược điểm và ưu điểm:

• Nhược điểm: Các nền tảng AMM sẽ không Capture được nhiều value cho native token vì Serum là bên thu fee của trader.
• Ưu điểm: Các nền tảng AMM có thể tận dụng thanh khoản dồi dào từ Serum, đem tới trải nghiệm tốt hơn cho trader.

Đọc thêm: Phân tích mô hình hoạt động Serum

Trong suốt khoảng thời gian vừa qua, những AMM trên hệ Solana có sự tăng trưởng tương đối mạnh mẽ. Sau đây mình sẽ cung cấp cho anh em một số AMM nổi bật như.

• AMM có Pool riêng: Saber, Orca.
• AMM trung tâm thanh khoản: Raydium, SerumDEX.
• AMM launch trên Serum Pool: Mango Market, Open Serum, Symmetry, Mango Market,…

AMM trên hệ sinh thái khác

Sau khi Binance Smart Chain và Ethereum triển khai thành công không gian DeFi thì các hệ sinh thái khác trên thị trường như Avalanche, Polygon, Fantom,… đã ra mắt những AMM để có thể mở rộng không gian DeFi. Ngoại trừ Quickswap của Polygon có TVL và Trading Volume tốt, thì hầu hết những AMM trên hệ sinh thái khác đều không có hiệu suất nổi bật.

Bên cạnh đó sự thành công của một AMM không chỉ phụ thuộc vào mô hình hoạt động của AMM đó, mà còn phụ thuộc tương đối nhiều vào mức độ tiềm năng của hệ sinh thái mà AMM đó deploy. Liệu rằng những dApp khác trong hệ sinh thái có đủ đa dạng, phong phú để hỗ trợ những AMM phát triển chưa?

Theo như quản điểm của mình thì đối với mỗi hệ sinh thái thì sẽ có một AMM hoạt động như một trung tâm thanh khoản. Anh em cũng có thể xem chi tiết ở Infographic dưới đây. Fantom có Spookyswap, Polygon có Quickswap,… Việc này có ý nghĩa vô cùng quan trọng giúp cho thanh khoản không bị phân mảnh quá nhiều đối với những hệ sinh thái có TVL còn thấp.

Các AMM ở những hệ sinh thái khác có thể kể đến như Avalanche, Polygon, Fantom,…

Các chỉ số quan trọng của AMM

Anh em đừng bỏ qua phần này nhé bởi vì trong phần này, mình sẽ phân tích theo chiều ngang, tổng quan những chỉ số quan trọng để đánh giá & phân tích các AMM từ đó có thể áp dụng trong việc đưa ra quyết định đầu tư và mình còn đề cập tương đối nhiều đến các chỉ số ở phía dưới. Đối với việc hiểu một cách chi tiết chỉ số sẽ giúp anh em có thể hiểu rõ những gì mình phân tích ở phía dưới, và giúp anh em có thể tự phân tích khi số liệu thay đổi trong tương lai.

Riêng đối với một AMM, có tất cả 5 chỉ số vô cùng quan trọng mà anh em cần phải quan tâm chú ý gồm có:

• Total Value Lock (TVL): Thể hiện số lượng tài sản được cung cấp thanh khoản trong sàn AMM. Nếu như mà TVL càng lớn thì đồng nghĩa với việc sàn càng có nhiều thanh khoản ⇒ Giao dịch ít trượt giá hơn ⇒ Trải nghiệm người sử dụng tốt hơn.
• Trading Volume: Trading Volume chính là khối lượng giao dịch của các AMM, thường được thống kê trong 1 ngày. Nếu như mà Trading Volume càng cao ⇒ Tạo ra fee càng nhiều ⇒ Thu hút Liquidity Provider cho AMM.
• Capital Utilization Ratio:  Đây chính là chỉ số được tính một cách cẩn thận bằng công thức Trading Volume/TVL, chỉ số này sẽ thể hiện hiệu quả dùng vốn của những nền tảng AMM. Tức là với cùng một số vốn (TVL) thì nền tảng nào có Trading Volume cao hơn sẽ tạo ra được nhiều Fee hơn cho Liquidity Provider (chỉ số càng cao càng tốt).
• Market Cap/TVL: Đây chính là chỉ số so sánh giữa Market Cap và TVL của các AMM để có thể định giá AMM nào đang được người sử dụng tin tưởng tuyệt đối, deposit fund vào nhiều hơn tuy nhiên Market Cap vẫn còn bé hơn so với những AMM khác (chỉ số càng thấp càng tốt).
• Daily Active User (DAU): Đây chính là chỉ số thể hiện số lượng người sử dụng hằng ngày tại các nền tảng. Bên cạnh đó DAU có thể được dùng kèm với chỉ số Trading Volume và TVL để tăng thêm.
• Number of Pair & Token: Số lượng tài sản và những cặp tài sản là chỉ số thể hiện mức độ đa dạng và phong phú, độ thu hút của AMM đó với các Project (Asset Creator) và User (Trader). Hầu hết tất cả những dự án trên thị trường sẽ chọn list tài sản trên các Liquidity Center của mỗi hệ sinh thái.

Sau khi mà anh em đã nắm rõ các chỉ số quan trọng sử dụng để phân tích số liệu. Mình sẽ cùng anh em quan sát một cách chi tiết các số liệu thực tế mà mình tổng hợp phía dưới đây và tìm ra những Insights hữu ích từ chúng.

Phân tích dữ liệu từ các AMM

Bảng xếp hạng AMM theo TVL (Nguồn: DefiLlama)

Phía trên chính là bảng thống kê số liệu mình đã tổng hợp được của các AMM nổi bật ở các hệ sinh thái khác nhau được xếp hạng theo TVL từ cao đến thấp. Trong đấy đã có 4 số chỉ số mình đã đề cập ở phía bên trên, gồm có:

• Trading Volume.
• Market Cap/TVL.
• TVL (Total Value Lock).
• Capital Utilization Ratio.

Thị trường Crypto thay đổi một cách chóng mặt và những số liệu trên cũng thế. Trước khi bắt đầu vào phần này thì anh em đừng thu thập và trở nên bị động với Insights đó, mà hãy xem cách phân tích để có thể ứng biến với sự thay đổi của thị trường.

Sau đây chính là một vài Insights mình đã tổng kết được và trình bày theo bullet-point:

Xếp hạng TVL ở các hệ sinh thái

Mình nói trước là anh em cần nắm rõ dòng tiền đang ở hệ sinh thái nào trước khi phân tích dòng tiền ở các AMM, nguyên nhân bởi vì chúng có độ tương quan cực kỳ lớn. Sự tăng trưởng nguồn tiền ở các hệ sinh thái sẽ thúc đẩy TVL của AMM tăng trưởng theo.

Xếp hạng: Ethereum (#1), Binance Smart Chain (#2), Polygon + Terra + Solana (#3),…

⇒ Từ đây, anh em khoanh vùng được nguồn tiền và hiểu được độ lớn của hệ sinh thái – là môi trường để AMM phát triển.

Xếp hạng TVL ở các AMM

Curve (#1), Pancakeswap (#2), Uniswap (#3), Sushiswap (#4), Uniswap v3 (#5).

Xếp hạng TVL của những AMM chứng minh sự tương quan vô cùng lớn của TVL ở cả hệ sinh thái, nếu như mà TVL hệ sinh thái tăng ⇒ TVL AMM sẽ có xu hướng tăng theo.

Tuy là Terra có nguồn tiền lớn, nhưng mà Terra chỉ phát triển mảng Lending thay vì AMM, vì thế cho nên dòng tiền ở các AMM chỉ xoay quanh Solana, BSC, Ethereum, Polygon.

Sau trận sập ngày 19 tháng 5 năm 2021 cho tới thời điểm hiện tại, Ethereum chính là hệ có tốc độ hồi phục TVL nhanh nhất ⇒ Ethereum vẫn là đầu nguồn của dòng tiền.

Polygon và Binance Smart Chain chính là hai hệ đang có dấu hiệu bão hòa, Solana đang là hệ có mức tăng trưởng TVL nhanh nhất ⇒ Cơ hội cho anh em Skin in the game.

Xếp hạng AMM theo Market Dominance

Thị trường AMM có mức độ thống trị cao (dominance), 25% các AMM lớn nhất thị trường chiếm 75% thanh khoản, 75% còn lại (Other) chỉ chiếm 25% thanh khoản ⇒ AMM là thị trường rất cạnh tranh, để có thể tìm kiếm tiềm năng của các AMM trong phân mục Other, anh em cần phải quan sát hiệu suất một cách kỹ càng và follow theo dòng tiền của hệ sinh thái.

Curve đang chính là Protocol có TVL cao nhất (#1) và đồng thời cao x2 lần Protocol đứng thứ #2. Cho thấy nhu cầu Farming với các Stablecoin vô cùng cao cho dù Farming tại Curve có APR tương đối thấp, hầu hết whale không cần APR cao, mà họ cần sự an toàn tuyệt đối.

Xếp hạng Trading Volume

Uniswap v3 (#1), Pancakeswap (#2), Uniswap v2 (#3), MDEX (#4), Sushiswap (#5).

Binance Smart Chain và Ethereum vẫn là chain được project dùng nhiều nhất. Uniswap là nền tảng có Trading Volume chiếm áp đảo so với các Protocol khác.

Nếu như mà anh em quan sát sự tăng trưởng của Trading Volume thì nó sẽ giúp cho anh em có thể xác định Active User của các hệ đang nằm ở đâu.

Số lượng người dùng thường ngày của những AMM nổi bật nhất trên thị trường.

Daily Active User

Tuy là Trading Volume ở Uniswap v3 cao nhất nhưng số lượng người sử dụng hằng ngày cao nhất lại không phải là nó mà là Pancakeswap cơ. Việc này chứng tỏ phần lớn người sử dụng (retail trader) thưởng dùng Pancakeswap hơn Uniswap bởi vì mức gas fee quá cao của Ethereum.

Bên cạnh đó đây cũng chính là nguyên nhân vì sao khi Trend Play to Earn bắt đầu với Axie Infinity nhưng lại có những token tăng trưởng mạnh nhất ở hệ BSC.

Xếp hạng Hiệu quả sử dụng vốn (HQSDV)

Uniswap v3 (#1), MDEX (#2), Raydium (#3), Pancakeswap (#4), Quickswap (#5).

Tính năng thanh khoản tập trung của Uniswap v3 có tính ứng dụng vô cùng cao, với cùng một số vốn, Liquidity Provider tại Uniswap v3 hoàn toàn có thể thu hút được người sử dụng giao dịch nhiều hơn do ưu điểm của cơ chế Concentrated Liquidity đem tới.

Xếp hạng Market Cap/TVL

Curve (#1), O3Swap (#2), Balancer (#3), Ellipsis (#4), Quickswap (#5).

Đối với chính cá nhân mình, chỉ số MC/TVL không đêm nhiều insights phục vụ cho quá trình đầu tư. Mặc dù vậy nhưng mà chỉ số này sẽ thể hiện được Protocol nào có Market Cap bị Undervalue so với những protocol khác.

Hiện tại Curve đang có Market cap khá thấp so với mức độ tin tưởng của người sử dụng khi deposit fund vào Curve.

Nhưng mà để có thể phân tích một cách rõ ràng hiệu suất, anh em nên theo dõi chúng trong một khoảng thời gian, thay vì một mốc thời gian. Việc này sẽ giúp anh em có thể theo dõi tốt hơn thông qua sự tăng trưởng.

Trong thí dụ ở phía trên đây, mình đã theo dõi TVL và Trading Volume 1 ngày của những AMM nổi bật trong 3 mốc thời gian khác nhau và đồng thời mình đã tìm hiểu được thêm Insights sau để có thể bổ sung cho các Insights phía trên:

Kể từ sau đợt sụp của thị trường vào ngày 19 tháng 5 năm 2021, các AMM ở hệ sinh thái Ethereum có tốc độ hồi phục nhanh hơn các AMM ở hệ BSC. Việc này được chứng TVL và Trading Volume của Sushiswap (Ethereum), Uniswap; MDEX (BSC), Pancakeswap.

Như thế là hoàn toàn có thể dễ dàng thấy rằng, nơi nào có dòng tiền lớn hơn sẽ có tốc độ hồi phục nhanh hơn, sau đấy nguồn tiền sẽ bắt đầu di chuyển về các AMM ở hệ sinh thái còn lại.

Dựa vào những dữ liệu đã được phân tích, anh em sẽ đơn giản ứng dụng chúng để có thể đưa ra quyết định đầu tư và đồng thời mình sẽ dùng chúng ngay trong phần dưới đây.

Hiệu ứng mạng lưới của AMM (Network Effect)

Ở phía bên trên chính là một vài dữ liệu mà mình đã tìm hiểu một cách chi tiết sau khi đã thống kê dữ liệu. Mặc dù vậy nhưng mà sự thành công của một AMM phụ thuộc vào cực kỳ nhiều yếu tố, trong đấy gồm có:

• Tokenomic và Incentive hợp lý cho cộng đồng.
• Hiệu ứng mạng lưới.
• Mô hình hoạt động hiệu quả.

Hiệu ứng mạng lưới (Network Effect) chính là cụm từ tương đối mới với một vài anh em. Nhưng mà chúng đóng góp vai trò quan trọng không kém giúp AMM có thể tận dụng lợi thế từ cộng đồng và môi trường xung quanh. Bởi vậy mình sẽ phân tích một cách kỹ càng phía dưới giúp anh em hiểu được tác động của môi trường đối với sự thành công của một AMM.

Giải nghĩa: Hiệu ứng mạng lưới (hay còn gọi là Network Effect) có thể được xem là hiệu ứng mà một nhóm nhân tố có thể đem tới giá trị cho nhau, và còn có sự tương tác lẫn nhau để đem tớ giá trị nhiều nhất cho tập thể.

Ở trong phần này, mình sẽ phân tích chi tiết về Network Effect của AMM, từ đấy trở đi giúp anh em có thể dễ dàng xác định những nhân tố quan trọng tạo nên một AMM thành công, và mối liên kết giữa các nhân tố đó trong mạng lưới tổng thể.

Hiệu ứng mạng lưới của AMM.

Sau khi mà anh em đã hoàn thành biểu đồ mạng lưới phía trên, mình đã nhận ra được một vài Insights mấu chốt liên quan về Network Effect của một AMM:

• Để có thể khởi động được bộ máy AMM, Liquidity Provider (1) chính là mấu chốt thứ nhất mà AMM cần phải tăng Incentive để có thể thu hút LP từ ban đầu.
• Thanh khoản dồi dào (2) ⇒ Trượt giá thấp ⇒ Thu hút Trader (3).
• Thanh khoản dồi dào (2) ⇒ Chứng tỏ nhiều LP ⇒ Thu hút Project tạo Asset Pool (4) và thu hút Pump/Dump token để Make Noise.
• AMM có nhiều tài sản (3) ⇒ Thu hút Trader (3).
• Nhiều Trader (3) ⇒ Tạo ra nhiều Fee (4) ⇒ Thu hút Liquidity Provider (1).
• Khi có được Revenue (4) ⇒ Tiền đề để AMM tạo ra những tính năng mới (5).
• Tính năng mới ⇒ Thu hút User và Project (6) sử dụng các tính năng của AMM.

Nói chung là để một AMM có thể triển khai thành công, mô hình hoạt động của AMM bắt buộc cần phải tạo ra được Incentive để có thể thu hút Liquidity Provider, từ đấy trở đi có thể thu Project (Asset Creator), Trader,… Đây sẽ chính là một Flywheel có tính tuần hoàn với nhau, nếu như mà bất cứ  một nhân nào không thể cải thiện, thì đều sẽ có những ảnh hưởng rất tiêu cực để AMM.

Sau khi quan sát một cách chi tiết những yếu tố trên, anh em có thể dễ dàng nắm bắt cơ hội đầu tư hơn khi Skin in the game với mảng. Sau đây mình sẽ trình bày một vài cơ hội đầu tư cho anh em.

Timeline quá trình phát triển của AMM 

Lĩnh vực AMM đã trải qua khoảng thời gian dài phát triển và đồng thời có những cải tiến đáng kể. Bởi vậy cho nên ở trong phần này mình sẽ giúp cho anh em có thể tưởng tượng rõ hơn sự phát triển của các AMM. Từ đấy trở đi giúp anh em có thể dự phóng một phần hướng đi của lĩnh vực AMM trong tương lai.

Sau đây chính là những giai đoạn phát triển của lĩnh vực AMM.

Giai đoạn thứ nhất: Sự ra đời của Uniswap v2

Có mặt trên thế giới vào năm 2018, Uniswap chính là một trong những đầu tiên hoạt động theo cơ chế AMM. Mặc dù vậy nhưng mà Uniswap lại được biết tới nhiều nhất trong trong cơn sóng DeFi vào tháng 9/2020. Uniswap nổi lên một cách chóng mặt trong thị trường crypto và đồng thời càng ngày càng có sức ảnh hưởng rất lớn đến thị trường.

Mình sẽ tóm gọn sự thành công của Uniswap như sau:

• Trader có thể swap khi thanh khoản kém ⇒ Trải nghiệm tốt hơn Orderbook.
• Liquidity Provider có thể Earn value từ Uniswap ⇒ Thu hút cộng đồng, tăng Liquidity.
• Project có thể tự do list token ⇒ Nhiều pump/dump token ⇒ Make noise cho thị trường.

Trong khoảng thời gian đấy, Uniswap thật sự chính là tâm điểm của thị trường crypto khi luôn đạt được những thành tích mới, ví dụ là có những ngày khối lượng giao dịch lên đến gần 1 tỷ đô. Chưa hết đâu nha còn có những ngày Uniswap đã vượt mặt Coinbase và đứng top 5 trong những sàn giao dịch có khối lượng cao nhất. Rất kinh khủng phải không.

Giai đoạn thứ hai: Sự bùng nổ của AMM trên các hệ sinh thái

Bắt đầu từ lúc Uniswap thành công và đồng thời đánh dấu sự bùng nổ của DeFi ở Ethereum, các hệ sinh thái khác cũng đã nhanh chóng triển khai các AMM để có thể thu hút dòng tiền về hệ sinh thái của mình. Hệ sinh thái Tron có “phát súng” đầu tiên với JustSwap, Solana ra mắt Serum, Binance Smart Chain ra mắt PancakeSwap,…

Mặc dù vậy nhưng mà trong khoảng thời gian này, những AMM ra đời tương đối nhanh chóng tuy nhiên thì không đảm bảo tuyệt đối được độ chất lượng, và đồng thời cũng không chú trọng tới những yếu tố xung quanh trong hệ sinh thái. Chính điều này làm cho những AMM không thu hút được Liquidity Provider và Trader.

Nhưng mà đây cũng chính là khoảng thời gian ra mắt và phát triển nhanh nhất của các AMM nổi bật và có sự hoạt động chỉnh chu trong thị trường.

• BSC: Pancakeswap, Bakeryswap, Belt, MDEX, Ellipsis,…
• Solana: Serum, Saber, Raydium, Orca,…
• Ethereum: Uniswap, Bancor, Curve, Kyber, DODO, Balancer,…
• Polygon: Quickswap,…

Thời gian ra mắt những AMM thứ nhất của từng hệ sinh thái

Giai đoạn thứ ba: Quá trình chọn lọc & cải tiến của AMM trên thị trường

Theo như quan điểm của mình, thị trường hiện đang nằm trong giai đoạn này, đồng nghĩa với việc có vô cùng nhiều dự án mới ra mắt, mặc dù vậy nhưng mà AMM nào không cải tiến và có những tính năng đột phá sẽ lập tức bị “lãng quên”.

Bởi vì thế cho nên trừ những tính năng cơ bản như Farming, Swap, những AMM thường tích hợp thêm những tính năng mới như có thể kể đến như:

• Cơ chế Liquidity mới: Kyber DMM, Uniswap v3,…
• Triển khai Launchpad: Raydium AcceleRaytor, PancakeSwap IFO,…
• Triển khai Multi-chain: 1Inch, Sushiswap, DODO, MDEX, Curve,….
• Lending: Synthetix Loans, Sushiswap Bentobox,…
• Derivative: Sushiswap Kashi,…
• Staking Reward: xSushi, vDODO,…
• NFT: BakerySwap, PancakeSwap,…

Tích hợp thêm những tính năng mới chính là yếu tố tiên quyết để có thể giữ chân và thu hút người sử dụng. Khi mà anh em phát triển nhiều tính năng, AMM đó sẽ trở nên giá trị hơn nguyên nhân bởi vì nó bao hàm những lĩnh vực bên được tích hợp bên trong.

Mặc dù vậy nhưng mà không phải là những tính năng mới đều có hiệu suất và nhận được sự đón nhận từ thị trường:

• Hiệu suất còn kém: Derivate, NFT, Lending.
• Hiệu suất tốt: Multichain, Cơ chế Liquidity mới, Launchpad…

Điển hình như mảng Derivative và Lending ở Sushiswap vẫn không thu hút người sử dụng. Mảng NFT chỉ thành công với Bakeryswap. Bỏi vậy nếu như mà anh em xem xét tính năng là nhân tố để đầu tư, anh em cần phải tìm hiểu một cách chi tiết hiệu suất của các tính năng mới.

Dự phóng về tương lai AMM

Dựa vào những số liệu ở phía bên mình đã phân tích, ở trong phần này mình sẽ đề cập tới cho anh em dự phóng, giúp có thể hình dung được lĩnh vực AMM sẽ có những động thái nào tiếp theo từ đấy có thể đưa ra quyết định đầu tư.

Sau đây chính là một vài dự phóng của mình có thể kể đến như:

• AMM chính là thị trường cạnh tranh vô cùng cao và khốc liệt, cho dù có nhiều AMM ra đời đi nữa, cực kỳ khó để họ flip các nền tảng AMM lớn ở thời điểm hiện tại.
• Những AMM lớn sẽ có xu hướng mở rộng sang DeFi Station để có thể tạo thêm giá trị cho protocol: Raydium (Launchpad),… Pancakeswap (Launchpad, Lottery, Prediction), Bakeryswap (NFT),…
• Xu hướng trong lĩnh vực sắp tới cũng có thể là Margin và Derivative thay vì chỉ Spot như các AMM ở hiện nay, khởi đầu từ dYdX, Perpetual,…
• Trong thời gian sắp tới có thể Multi-chain được áp dụng nhiều để mở rộng sức ảnh hưởng tương tự Sushiswap, Curve,…
• Mặc dù vậy nhưng mà vấn đề với Multi-chain chính là thanh khoản phân mảnh. Những protocol không thể tận dụng thanh khoản từ Ethereum, BSC để bootstrap cho các blockchain platform khác như Avalanche, Fantom,…
• Những hệ sinh thái nhỏ hơn như Avalanche, Fantom vẫn sẽ tiếp tục support các AMM để có thể mở rộng DeFi, nhưng vẫn cần phải hiệu quả để xem xét tiềm năng đầu tư.

Sau khi anh em đã có thể hiểu rõ được cách phân tích hướng đi của các AMM, mình sẽ bắt đầu phân tích tới phần anh em quan tâm nhất và cũng là phần quan trọng nhất đó chính là Cơ hội đầu tư. Đến bước này, anh em đừng quên dùng những kiến thức phân tích đã được tổng hợp phía trên để có thể tìm ra hướng đầu tư của riêng mình.

Mình rất vui khi anh em đọc đến phần này!

Cơ hội đầu tư vào AMM

Săn hidden-gem ở PancakeSwap (high risk – high return)

Riêng đối với những anh em có vốn còn ít, việc đầu tư vào những cơn sóng low-cap token ở AMM trên Ethereum sẽ vô cùng tốn kém. Thay vào đấy thì hãy chú ý vào AMM trên BSC. Tuy là trend đang có phần bão hòa, nhưng mà không hẳn là không còn cơ hội cho anh em.

Trong suốt khoảng thời gian vừa qua, hệ BSC đã chứng kiến sự tăng trưởng của các nền tảng Play to Earn có thể kể đến như DungeonSwap, MyDefiPet, Faraland, Mobox, CryptoBlade,… Tuy là Trend đi qua trong thời gian tương đối ngắn nhưng chúng lại có sự tăng trưởng vô cùng cao. Bởi vậy cho nên anh em hoàn toàn có thể tìm hidden gem ở Pancakeswap, Quickswap và các ở Solana thay vì chỉ có Uniswap.

Farming ở các AMM

Farming chính là hình thức giúp anh em có Earn từ hành động cung cấp thanh khoản cho sàn để nhận lại phí giao dịch từ Trader. Nhưng mà anh em bắt buộc cần phải chú ý 3 điều dưới đây để Farming an toàn:

• Điều thứ nhất: Impermanent Loss (đề cập chi tiết phía trên).
• Điều thứ hai: Khả năng Generate fee ở Liquidity Pool.
• Điều thứ ba: Hiểu rõ về token dùng để Farm.

Thí dụ: Để có thể Farm cặp AVAX-PNG trên Pangolin, anh em bắt buộc cần phải swap ½ AVAX sang PNG để Farming. Nhưng cặp AVAX-PNG lại không có nhiều Trading Volume ⇒ Không tạo ra được Revenue cho Liquidity Provider. Chưa kể là PNG có mức độ lạm phát vô cùng cao ⇒ Rủi ro Impermanent Loss cao ⇒ Farming không tạo ra giá trị.

Anh em cũng có thể tìm hiểu thêm rủi ro khi Farming với AVAX-PNG tại đây.

Đầu tư vào AMM token

Những AMM nổi bật sắp xếp theo vốn hóa. Nguồn: CoinGecko

Đây chính là phương thức nổi tiếng và dễ dàng nhất mà anh em có thể thực hiện, sau đây chính là một số native token của các nền tảng AMM ở các hệ sinh thái:

• Binance Smart Chain: MDEX (MDX), Ellipsis (EPS), Pancakeswap (CAKE),…
• Solana: Raydium (RAY), Orca (ORCA), Saber (SBR), Serum (SRM),…
• Ethereum: Sushiswap (SUSHI), Curve (CRV), Uniswap (UNI),…
• Polygon: Dinoswap (DINO), Quickswap (QUICK),…

Mặc dù vậy nhưng mà có 3 điều anh em cần đặc biệt chú ý. Nếu như mà có thể thỏa mãn các điều kiện sau, anh em hoàn toàn có thể cân nhắc việc đầu tư.

• Mô hình hoạt động, tokenomic ⇒ Cách nền tảng Capture value cho token.
• Market Cap ⇒ Xác định khả năng tăng trưởng.
• Dòng tiền ⇒ Vì AMM là nơi đón dòng tiền đầu tiên.

Thí dụ: SBR (Saber) đã tăng 600% từ $0.05 lên $0.3 trong tuần vừa qua. Vì sao SBR lại tăng trưởng nhanh đến thế?

• TVL của Saber tăng lên #2 ở Solana ⇒ Mô hình hoạt động hiệu quả, thu hút user.
• Dòng tiền đổ về Solana rất mạnh ⇒ Saber, Raydium, Serum hưởng lợi.
• Follow dòng tiền (Money Flow).
• Market Cap Saber còn thấp, chỉ 31 triệu đô.

Anh em hãy follow nguồn tiền đang đi đâu, tại vì sao mình lại nói như thế, bởi vì các hệ sinh thái sẽ không bao giờ nổi lên cùng một lúc mà nó sẽ di chuyển từ hệ sinh thái đang bão hòa sang hệ sinh thái đã có cơ sở hạ tầng đủ đáp ứng làn sóng DeFi. Bên cạnh đó anh em có thể lắng nghe về phương pháp theo dõi dòng tiền thông qua 2 podcast:

• Dòng tiền trong vĩ mô tại đây.
• Dòng tiền trong vi mô tại đây.

Giống như thế đối với những AMM, sau khi xác định được nguồn tiền ở hệ sinh thái nào, anh em có thể “take a bet” đối với các nền tảng AMM lớn nhất của hệ sinh thái đó, nguyên nhân bởi vì đó chính là nơi sẽ tập trung nguồn tiền và user. Hơn hết là những AMM lớn nhất cũng chính là những nền tảng có tiềm lực mạnh nhất để mở rộng sang những lĩnh vực khác.

• Pancakeswap ra mắt Lottery, Launchpad, Syrup Pools,…
• Bakeryswap ra mắt NFT Issuer, NFT Marketplace,…
• Raydium ra Launchpad,…

Khi follow được nguồn tiền, anh em không chỉ có thể đầu tư vào native token của các AMM mà còn có thể săn hidden gem một cách dễ hơn. Theo như quan điểm của mình, Solana hiện đang là hệ sinh thái đón nhận dòng tiền mạnh mẽ nhất hiện nay cho phép anh em có thể đón trước cơ hội đầu tư trước khi chúng bão hòa như hệ Binance Smart Chain.

ROI của các project mở bán trên Pancakeswap Launchpad (IFO).

Cơ hội tham gia Launchpad của các AMM

Anh em hãy theo dõi, cập nhật tin tức thường xuyên, càng nhiều càng tốt các AMM có triển khai IDO Launchpad như Pancake, Raydium,… Bên cạnh đó đây cũng chính là cơ hội cho anh em thay đổi vị thế nếu như tìm được dự án tốt trong thị trường.

Mặc dù vậy nhưng mà anh em vẫn cần phải chú ý luật tham gia của các nền tảng Launchpad, thường thường họ sẽ đề nghị anh em Staking native token của các nền tảng Launchpad để có thể tham gia. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi, hình thức này sẽ giam một phần vốn của anh em. Chính vì thế anh em cần tính toán risk/reward sau khi tham gia Launchpad.

Cơ hội với Retroactive

Retroactive chính là phần quà của những AMM tặng lại cho early user khi họ tham gia trải nghiệm và dùng những nền tảng AMM từ sớm. Đây chính là phương pháp vô cùng hữu hiệu để các AMM có thể thu hút user cũng như Airdrop cho những người sử dụng thực sự của nền tảng.

Tính tới hiện nay, một vài AMM đã có các phần thưởng Retroactive cho người sử dụng:

• Uniswap airdrop mỗi ví khoảng 400 UNI ($12,000).
• 1Inch Exchange airdrop mỗi ví khoảng 600 1INCH ($1,800).
• Orca airdrop ORCA cho Liquidity Provider và Trader.

Trong trường hợp nếu như anh em đã không may bỏ qua các cơ hội nhận Retroactive thì đừng buồn nhé hãy trải nghiệm một số nền tảng vẫn chưa phát hành token như dYdX exchange, Metamask, Matcha by 0x API,… cũng rất ổn áp đó. Việc này phụ thuộc vào khả năng tìm kiếm và Skin in the game của anh em trong thị trường.

Theo mình Solana đang là hệ sinh thái còn cực kỳ tiềm năng cho phép anh em có thể trải nghiệm các nền tảng từ sớm. Trong khoảng thời gian họ chưa phát hành token, anh em có thể thực hiện các lệnh swap và cung cấp thanh khoản cho sàn. Nếu như mà số của anh em may mắn thì có thể nhận được Retroactive từ nền tảng.

Tham gia Yield Farming từ sớm

Tham gia Yield Farming trên AMM, đặc biệt nhất đó chính là dự án AMM mới ra mắt thì đừng bỏ qua cơ hội Farming trên các nền tảng đó, nguyên nhân bởi vì APR ban đầu thường vô cùng cao để tạo Incentive cho thu hút user đến cung cấp thanh khoản. Mặc dù vậy nhưng mà APR sẽ sụt giảm một cách chóng mặt khi TVL tăng.

Chính vì thế cho nên anh em bắt buộc cần phải nắm bắt cơ hội từ sớm khi có thông báo của họ từ Twitter. Anh em có thể Farm để nhận lấy native token trong khoảng thời gian 1 tuần đầu. Sau đấy, anh em có thể bán để chốt lời hoặc tiếp tục dùng token đã earn được để tiếp tục Farming.

Hình ảnh sau đây mô phỏng Incentive ban đầu của Saber trên hệ sinh thái Solana. Mình đã chốt lời tương đối sớm sau khi Farming trong vòng 2 tuần với số vốn khoảng $2,000, nếu như mà giữ đến hiện nay, số SBR mình nhận được có giá trị khoảng $100. Với anh em có số vốn lớn hơn thì giá trị Farm ra được sẽ cao hơn rất nhiều.

Đọc thêm: Các cơ hội skin the game trên Solana.

Farming từ sớm với Saber ở hệ sinh thái Solana.

Tổng kết

Sau đây mình sẽ tổng kết lại một vài Insights cho anh em về cơ hội đầu tư trong lĩnh vực AMM:

• AMM chính là lĩnh vực có sự thống lĩnh tương đối lớn (số ít AMM nổi bật chiếm phần lớn Liquidity và Trading Volume).
• Flow theo dòng tiền ở các hệ sinh thái và đón cơ hội đầu tư với các nền tảng AMM.
• Chú ý vào các AMM có đủ tiềm lực để phát triển tính năng mới.
• Skin in the game để có thể nhanh chóng tìm ra cơ hội để Earn từ Farming, Staking,…

Vậy là mình đã đề cập tới cho anh em tất cả những Research quan trọng nhất liên quan về mảnh ghép AMM đối với thị trường crypto. Mình vô cùng hy vọng bài viết sẽ đem tới cho anh em nhiều thông tin hữu ích phục vụ cho quá trình đầu tư của anh em.

Nếu như mà anh em thấy thông tin do mình và đội ngũ Tienao.com.vn cung cấp là hữu ích thì đừng quên chia sẻ bài viết này cho những người anh em khác cùng đọc nhé!

Xin chào và hẹn gặp lại anh em ở những bài viết tiếp theo.